VOV4.M’nông – Đah nău m^n le\ rngôch dak me, dak diăng, yôk mô lah tơm so geh du hê brah gu\ n’hanh mât da dê. Lah u\ch geh du lô| mir gay ma tuch tăm r^ an geh dăn đă bu ranh [on, đă bu ranh [on tât ua\nh n’hanh lôch ne\ [ư brah bri mơ dơi pah kan. Aơ dơi ua\nh lah nău ueh tâm nău pah kan [ư mir ba bâh nu^h Bu nong du\t di an geh mât n’hanh n’hao.

         Đah nu^h Bunong, rnôk su ntu\ih, [ư mir ri le\ rngôch geh nău wât mât njrăng ntu\k bri kiău ma. Khân pơng muih di đah lôk neh ma nơm dôl săch. Hôm ntu\k bri kiău ma mir bah nơm ri khân pơng mât njrăng, mô an geh u\nh sa rêng đah trong [ư jêng du lvang đah neh dơi an muih đah neh bri kiău ma. Yor khân pơng m^n lah, lah kơt he tih tâm lôk neh bri mô dơi an ri brah bri mhal đah trong an mpa bri phah ba, an s^m och sa mbo, sa rpu\ng rpoăl, phah boh ba. Bu ranh [on Che Khương ta xă Ea Huar, nkuăl Buôn Đôn, n’gor Dak Lak an g^t, kăl e, nu^h bu nong rêh knơm tâm bri, muih mir, jêng geh nău blău g^t ơm:

 “Bôk năm he hăn tâm bri gay săch ntu\k neh lor, jêhne\ khân pơng way đah du hê nu^h le\ têh gay uănh ta nkual bri ne\ neh ue\h đo\ng lah mô. Yor kăl e, knu\ng geh nu^h bu ranh mơ g^t gay săch du ntu\k neh ue\h. jêh ne\ tay, mư jă oh nô [on lan tât [ mir ndrel. Gay geh du lôk neh ue\h ri an săch néhnuôp, neh săk gay [ư; n’hanh lah g^t săch ri tuch tăm mư ue\h jêng. Bah năp đaơ neh hôm e têh, du rnăk way [ư bah du nkô tât 2 nkô bri gay [ư mir. Yơn a[aơ ri neh le\ hôm, [ư mir đêt dơm. Tâm mir lah geh tơm jêt, tơm gơ\ ri mư muih, hôm tơm si têh n’hanh khlay ri mbra têm lơi”.

Nu^h Bunong rêh dăch dêh đah bri, bah kăl e le\ jêng nău tâm bên đah bri. Nu^h bu nong way lah: “Bri lah chor jay nking n’gang, mât uănh; bri lah ntu\k gu\ bah ăp brah yang ma nu^h Bunong dơi ôp kuăl brah nău kơl ăp tơ\ mâp jêr jo\t tâm nău rêh”. Wa Che Khương an g^t, yor nu^h Bunong way t^ng ăp “nău way” le\ geh ơm bah kăl e, jêng dơi tuch tăm nkre he dơi mât njrăng bri. Nău blău ơm ne\ dơi nkoch bah nu^h aơ tât nu^h êng.

 “Tâm rnăk wâl gâp ri kăl e lah gâp djăt u che gâp nkoch tay, jêh rnôk u che, me bơ\ gâp roh hôm ri gâp nơm lah nu^h dơn nkoch tay an kon sau gâp. Nău ne\ pơng kơt lah du nău way ơm hôm, ăp lôk mir he tuch tăm ta ne\ jo\ ngăn knu\ng geh 4 năm dơm lah neh le\ sât blak hôm. Lah nu^h êng tât dăn [ư ma he mô an ri khân pơng mô janh [ư. Jêh ne\ tâm nchră đah oh nu^h gay hăn joi du ntu\k mir êng gay tuch tăm. Jêh ne\ hăn [ư mir êng nklăp 3 tât 4 năm ri plơ\ tay ntu\k mir ơm gay ruch tăm, ntu\k mir ơm he lơi jo\ năm kơt ne\ ri tơm si mbra hon chăt têh tay, n’ha si rung le\ ôm, neh mbra ue\h tay kơt ơm”.

Kăl e, nu^h Bunong tuch ba mir  da dê đah muih, su jêh ne\ rmul tuch. Jêh đêt năm tuch tăm ta neh ne\ ri neh le\ sât blak, [on lan mbra tâm nchră joi tât du ntu\k bri êng gay [ư. Yơn lah, khân pơng mô hăn tât ăp bri kro\ng tal 3 mô lah tal 4 ma knu\ng plơ\ tay mir ơm bah nơm bah năp ne\. T^ng wa, Che Khương trong [ư ntơm muih ta mir mhe kơt rơh bah năp ne\, khân pơng an t^ng rjăp ăp nău ntru\nh ơm geh bah u che n’glơi an. Đah nu^h Bunong, bri mô knu’ng an nău geh bah muih kăl [ư mir, ma bri du\t tam. Geh âk dơi nkual tuch tăm ypn geh ăp nkual, ngăn lah ntu\k tu dak ri mô dơi [ư.

 “Geh ăp ntu\k bri he uănh lah bri yang, ta ntu\k bri ne\\ mô dơi geh nu^h dơi sreh kăl phah bri ôh. Ta ne\ knu’ng an mât tơm si an têh jêng ue\h dơm. Bri ne\ pơng mât tu dak an kônh wa he jêng mô dơi geh du hê nu^h [ư, n’ăp nu^h bu ranh mô lah druh ndăm mô janh pah tâm bri ne\. lah kơt geh nu^h ne\ ndra [ư tih ri mbra mâp nău mô lap, bu way lah kơt ne\, pah ta bri yang mbra geh kop ji, yor ta ne\ geh brah bri, brah tơm si mât hôm. Bri yang knu\ng an mât chăm an tơm si ue\h jêng ri dơi. Ndr^ mpôl hên a[aơ nkah nt^nh mro an kon sau âk ngăn, he nkah nt^n kon sau mơ an mât bri. A[aơ ngih dak nkoch trêng he an mât neh mât bri ne\ lah du nău du\t ue\h ngăn”.

Ndrel đah nău hun hao bah nău rêh wa\ng sa, ăp nău rêh gu\ âm ơm bah [on lan Bunong le\ mbrơi mbrơi rgâl. Yơn nău wât mât njrăng ntu\k ntô gu\ âm bah kônh wa Bunong hôm e mât, du đêt nău way [ư brah geh tât mât njrăng ntu\k ntô gu\ dơi [ư, tâm du năm [ư bri lah ăp [on lan [ư ăp nău kuăl brah yang kơt: {ư brah ndrâm dak, [ư brah huêng bri, [ư brah rhơn sa piăng ba mhe… tă bah ne\, rơh kơn bah năp nkoch tay ăp nău way ơm n’hanh nt^nh ntăn rơh druh ndăm mât ndray ntu\k ntô bri an ue\h lơn./.

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja