VOV4.Mnông- Bâh ntơm kăl e sah vaih way bên đah ăp nu^h bu ur rnoi đê| mpeh ba lơ Tây Nguyên, jêng mô geh nu^h g^t, ndơ do\ng aơ hôm nha geh nău ueh êng, geh tanh an bu klô do\ng.

Nghệ nhân ưu tú A Lễ ta [on Kon Chênh, xã Măng Cành, nkuăl Kon Plông an g^t: tâm ban kơt [on lan ăp mpôl rnoi Ja rai, Bahnar, Giẻ Trêng…nu^h Xơđăng nkual mpeh luh nar Trường Sơn geh ntil sah way do\ng an ăp u ăp yuh,ăp yơ, ăp oh…ma hôm nha geh sah an bu klô do\ng đo\ng.

Êng đah ntil sah rvoal dâk, way geh [ư bâh ngâr nkar, sah bâh bu klô geh [ư tanh jêr lơn, na nê| lơn n’hanh kanu\ng lah do\ng rse reh tanh dơm. Du\t âk do\ng gay ma anh hăn ta mir, ta bri, jêng sah bu klô geh tanh tep, geh rgăn 1 ding mô lah 3 ding, geh bar rse anh ta mblik, sah săk rk^t ta bu\t, dơh an nău hăn nsong mpât kan, ngăch hăn. Sah du\t âk do\ng gay ma anh ăp ntil ndơ phao, rneng u\nh, ndoh piăng n’hanh đe, kraih, s^m…rnôk geh ndơm dăk.

Sah pe rgăn bâ buklô Giẻ Trêng

Nghệ nhân ưu tú A Nan ta [on Kon Stiu, xã Ngọc Réo, nkuăl Đăk Hà, n’gor Kon Tum an g^t: sah an bu klô bâh nu^h Sêđăng (rnoi Tơ Đrá) geh ntơ lah Kchui. Kchui mô geh [ư tanh tep, ma hôm nha geh tanh dâk  rvoang. Ndơ do\ng gay ma tanh kchui geh săch na nê|, rse reh  plah poih nse oi, rbưn vên gay ma dơh tanh. Yor geh tanh jêr, jêng bâh ntơm tât a[aơ, kanu\ng geh nu^h bu ranh blău ngăn mơ dơi tanh kchui.

Ta [on Pu Tá, xã Măng Ri, nkuăl Tu Mơ Rông, n’gor Kon Tum, nău kan tanh sah bâh ăp nu^h bu klô Xơ Teng du rnoi bâh nu^h Xơ Đăng way geh rgum ta ăp rnôk gu\ mông ru. Sah an bu ur geh ntơ lah kchoi santa, hôm sah an bu klô lah kchoi poong. Tâm rnôk kchoi santa an bu ur geh tanh [ư âk cheh ndrang, r^ ndơ cheh ndrang bâh kchoi pong dơh lơn, yơn tanh ueh lơn jêr lơn. Kchoi poong way geh pe rgăn; rgăn tơm ta n’gul, 2 rgăn ta bar ding, rk^t ta kơi săk.

Sah pe rgăn bâh bu klô ta nkual yôk Ngọc Linh

T^ng wa A Duân- bu ranh [on Pu Tá, gay ma dơi tanh du mblâm sah du rgăn, năp lor, tanh du ding đah rse reh lôch ne\ rtu\t bar plơp, lôch ne\ tanh ndring bar ding tâm nthoi ay. Ta mbung sah tanh păch kơt ne\ đo\ng. do\ng bar mâng nkar le\ geh poih ueh nkep ta săk kchoi poong gay ma njêng rgăn bar ding. Rse sah bâh kchoi poong geh tanh đah rse reh, anh mô geh ji ta mblik. Âk tơ\, sah kchoi poong hôm nha geh kât ma rse mbrai mô lah rse geh poăch bâh tơm si an ueh ua\nh đo\ng.

Dăng n’hanh nâp lah nău ueh bâh ăp sah an bu klô do\ng, yor ăp nu^h nghệ nhân, ăp nu^h tanh lah bu klô nu^h rnoi Bahnar, Jarai, Sêđăng…geh tanh. T^ng mông nar năm khay, bôl ma mô hôm geh âk n’hanh mô hôm geh do\ng âk kơt ntơm nơh, yơn ăp sah geh tanh an bu klô du\t ueh êng hôm nha geh [ư n’hanh ndrăy, lah nău ryơk rnê mpeh du nău kan way ơm, ntop mât rbăy tay du nău ueh mpeh văn hoá way ơm bâh [on lan rnoi đê| mpeh ba lơ Tây Nguyên.

 Nu^h rblang: Thị Đoắt