VOV4.M’nông: Rnôk nau rêh hôm âk nau pah pât mô lah gay ma rgâl mhe tay tâm nau rêh, rnoi Bunong vay tâm manh ndơ bah oh nô băl mpôl mô lah bah băl bên. Bu vay tâm manh ba, prăk, mô ah mpa rong kơt rpu, ndrôk, sur. Nau jo\ manh ri ntơm 3 năm, 5 năm, mô lah jo\ lơn. Rnôk manh ba ri bu ton mra trok ma sur lah đê| năm, trok đah rpu lah jo\ năm. Mô lah lah manh ndơ khlay ri jêh aơ mra trok ma chi\ng, ma yăng. Đah nau khlay kơt nê, yor ri rnôk so\k rnon, bu nu\ih manh mra [ư nau vay so\k rnon geh nau ueh ngăn.

            Rnôk  tât nar bu mbơh trok rnon ân nơm du ntil drăp ndơ khlay (kơt lah rpu, ndrôk, chi\ng, yăng) ur sai nu\ih tơm ngih ri mra [ư nau tâm nchră hăn ôp rnon. Bu jă ngăn bu ranh [on, ndrel băl mpôl oh nô tât ngih. Tơm ngih mra nchrăp du yăng ndrănh, lah rnon khlay ri mra guch du mlâm sur, lah rnon mô lăng âk ri gu\ch du mlâm djăr. Rnôk ndrănh ho\ geh to\ dak, sur ho\ le\ guch, bu ur tâm ngih gâm du glah piăng mhe. Bu chuah ngăn ân du ngan, du ngan proch sur ho\ gâm si\n, du ngan mham sur, ndrel du ngan phe, jêng ho\ nchrăp lor.

Tơm ngih mbơh ma oh nô lah geh nu\ih ho\ manh drăp ndơ nơm, a[aơ tât nar hăn ôp, yor ri ma jă ngăn băl mpôl kônh wa tât gay ma mbơh nau nơm hăn ôp rnon. Dơi geh ăp bu nu\ih bu tâm di nau ân, bu ranh [on mra ôp brah ân tơm ngih (bu klô hăn ôp rnon). Nau bu răch brah kơt lah mbơh ân brah yang kơl mât an nu\ih tơm ngih hăn trong ân ueh ân lăng, geh nuih n’hâm, mâp âk nau lap ndrel ngăn lah ân geh so\k rnon si\t tâm ngih vâl đăp mpăn. Wa Che Njêr, bu ranh [on Na Sược, xã Ea Huar, nkuăl Buôn Đôn, n’gor Dak Lak, nkoch tât nau nchrăp ôp brah kơt aơ:

 “Bu tơm ngih mra nchrăp du mlâm sur mô lah djăr, jă bu tât, mbơh ma bu lah nơm mra hăn ôp rnon, hăn trong lơi ji lơi kuet, lơi tom ma dôih, ma nuh ma siăk, lơi mâp ma si ôm duh. Nkoch bri ma bu ân ueh, nkoch ân tâm di gay bu ma gi\t, bu djăt, bu mra trok dôih ân nơm”.

Bu ranh [on mra jur ngăn ndrănh tâm ngan geh mham sur, so\k ngăn mli gay ma mhi\ng mham sur dak ndănh klơ ntang ntơ bu klô hăn ôp rnon, đah nau u\ch ân nu\ih aơ ân ueh lăng, lơi klach lơi sâr tâm aka nau tât. Bol ma geh so\k rnon đo\ng lah mô ri ko\ gay mâp rnăk vâl bu nkoch bri ân ueh, ân tâm di, mô klach mô rvê, ân bu ma trok rnon nơm ân ma nơih. Jêh nê tơm ngih mra gu\ êp yăng ndrăng, tâm ntru\p ma bu ranh ôp brah, ty đah ma kuăn tong. Rnôk aơ bu ranh ôp:

 “Hơi brah ngih, brah năk, brah huêng u che yau ye, nar aơ rnăk hên ôp brah ân tơm ngih gay ma hăn ôp rnon bu, dăn ma brah yang kơl mât an, hăn tât ta ntu\k, ôp ân geh dôih rnon leo si\t”

Rnôk tơm ngih tât hăn ôp rnon, lah rnăk bu u\ch trok ri nơm mra gu\ khâl nklăp 5 nar. Lah bu mô geh gay ma trok ri, lah bu mbơh năm ba kơi mô lah pe năm, prăm năm ba kơi gay ma trok ri nơm gu\ 3 nar. Nau gu\ khâl nkre ân tơm gi\t mpeh nau rêh văng sa bah rnăk manh ndrăp ndơ nơm, n’hanh ko\ n’hao tay nau tâm ueh lăng đah bar ngih. Bol ma geh so\k đo\ng lah mô rnon ri nau tâm bên tâm mâp hôm geh nau ueh, mô geh nau rgâl, bu hôm lah oh nô, băl mpôl ơm.

Jêh rnôk si\t tă geh ôp  rnon, lah geh leo ndơ si\t, tơm ngih mra jă oh nô băl mpôl tât gay ma mbơh tay đo\ng, nkra ma ôp brah drăp ndơ mhe bah nơm đo\ng. Rnôk băl mpôl tât ăp, tơm ngih mra jă bu ranh [on tât ôp brah tay

Rnăk vâl mra kât tay du yăng ndrănh ndrel gu\ch tay du mlâm sur. Tơm ngih mbơh ân băl mpôl ho\ geh hôm so\k rnon, ndrel chi\ng aơ lah drăp ndơ bu trok, mô di lah so\k dơm, hăn ntu\ng ndơ bu. Ndrel nar nê, bu ôp brah chi\ng mhe đah nau u\ch huêng bah chi\ng ntơm jêh aơ m,ra gu\ đah rnăk vâl, lah drăp ndơ bah rnăk nơm, mât kơl nơm. Nua ôp brah kơt aơ:

“ Hơi brah ngih, brah năk brah răk brah rong, brah [on lan, nar aơ phung hên ôp chi\ng mhe, u\ch brah yang kơl an mât kơl ân hên. U\ch rnăk hêh mra mâp âk nau ueh lap, âk drăp ndơ mhe, rpu ndrôk bêng ndrung bêng n’gar. U\ch ân geh âk ba, sa ba mô le\ hôm rmeh tâm glah, ngêt dak ân hôm tâm nông, yăng ndrăng ân bêng bôk bi\ch, [on lan ueh lăng ngăch prăl”.

Lôch nau ôp brah, tơm ngih mra ngêt lor, jêh nê lah bu ranh [on, bu ur tâm ngih, oh kon tâm ti\ng ngêt ndrel dăch du\t lah bu năch. Bu ndrel ngêt sa ân ueh m’ak, tâm jă tâm ryơk nau ueh lăng ngăn.

A[aơ nau vay ôp rnonh bah rnoi Bunong hôm đê\ ngăn bu ranh [ư, kơt lah nau gay ma tâm mâp, tâm rgum bah oh nô băl mpôl./.

Nu\ih răk rlang: H’Thi