VOV4.M’nông: T^ng ăp nu^h gu\ m^n văn hoá, Nău way bah ăp rnoi nu^h ta Tây Nguyên lah drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay khlay n’hanh ue\h êng, rgop mât ndray drăp ndơ nsum bah văn hoá ăp rnoi nu^h Việt Nam n’hanh lam ntu\r neh. Nê lah ntu\k mât prăp nău g^t blău [on lan âk ntil, rhuăt luh bah ăp nău tă ơm g^t âk mpưm tâm [on lan; lah ndơ sol chril nău rêh rnoi nu^h. Yor kơt nê|, păng lah tơm ndơ nsing rgum âk nău g^t blău khlay gay gu\ m^n rnoi nu^h.
Le\ rngôch ăp rnoi nu^h ta Tây Nguyên geh du Nău way êng da dê, yơn hôm geh âk nău rhăch rhên, nkô| ăp Nău way bơi tâm ban nsum. Yơn lah, mpeh săk tơm păng hôm lah drăp ndơ êng bah ăp rnoi nu^h đah trong m^n du\t mha êng n’hanh trong kơt do\ng ăp Nău way tâm [on lan ndjôt săk tơm êng đo\ng. Mpeh rnoh âk jong, ăp Nău way bah t^ng rnoi nu^h geh rnoh glêh jong êng êng.
Nău way bah ăp rnoi nu^h ta nkual Tây Nguyên geh ăp ntu\k nsum ma ăp mpôl [on lan mpơl dơi da dê, nê lah nău mbơh kloh lam le\ rngôch way dơi mpư n’hao prêh rnôk geh nău kan ân dơi ndơ\ luh tâm lam [on lan gay tâm rlak nău tih- di n’hanh do\ng ăp nău way nchâp đă rmal đah nu^h tih. Ăp nu^h dâk nkra rmal t^ng Nău way lah nsum mpôl lam [on lan, yơn ân geh nu^h nsing nơm, hăr blău le\ dâk [^t juet ăp rơh rmal, way lah bu ranh [on. Bah meng nău do\ng ăp nkô| tâm Nău way gay ngơi dôih, nu^h tơm dâk ngơi dôih ân g^t rblang tay dôih tâm di đah nuih n’hâm nu^h djăt, nchu\t mô lah rơih dôih bah ăp nkô| rhăch rhên tâm nău tih. Rnôk bu ranh [on n’glôch jêh rơh nkra dôih, lah dơi lam [on lan tâm ban di nuih n’hâm n’hanh ăp ding geh nău tih mô hôm dơi rơih du tong nău, u\ch tâm êng dôih t^ng nău n’glêh an lah geh nău dơi. Lôch rnôk dơi nkra, ăp nău tâm rkeh dơi jut jăng n’hanh [on lan mô hôm tâm sâm brôi nău ơm, mưch rmot đah nu^h tih đo\ng.
Nău way bah ăp rnoi nu^h ta nkual Tây Nguyên way uănh khlay tât nău di nuih n’hâm đah kon nu^h n’hanh huêng brah yang đo\ng. Đah nău way t^ng âk brah, nău rêh t^ng nău way ôp brah lah yang bah [on lan ăp rnoi nu^h ta aơ way krêp dêh đah nău way ôp brah lah yang kơt du nău nsing nơm ngăn. Nu^h tơm dâk nkra dôih way uănh săk he nơm tâm ban kơt geh huêng brah groi nđôi jăt t^ng jêng way nkah êng săk nơm ân phat dôih joi geh nău tâm ban, di nu^h di nău tih. Ăp nu^h tâm [on lan (kơp le\ ma nu^h dâk lah phong n’hanh nu^h geh bu lah phong) nsing nơm an lah đo\ng nău n’glêh rmal dôih bah [on lan lah dơi ăp huêng brah groi nđôi n’hanh u\ch t^ng. Nu^h tih rnôk nchâp đă t^ng nău way m^n lah săk he nơm ho\ geh nău tih ngăn đo\ng đah brah yang jêng khân păng du nuih n’hâm wơl wơh ngăn n’hanh đêt geh plơ\ tih tay.
A[aơ, nău rêh ăp rnoi nu^h ta nkual Tây Nguyên ho\ geh âk nău rgâl n’hanh dơi tât đah nău rêh rgâl mhe, geh pháp luật nsum gay [^t juet ăp nău way ntăt. Đah trong uănh mpeh văn hoá, he ân mât ndray ntil nău way drăp ndơ ơm yău dja bah [on lan ăp rnoi nu^h Tây Nguyên ta nâm âk trong [ư, kơt rgum joi ăp to\ng ăp Nău way hôm [a [a\ tâm ăp rnoi đêt nu^h, ntru\t nsôr gu\ m^n way jru gay do\ng tâm ăp rnâng kan: dân tộc học, luật học, văn hoá way ơm tâm [on lan./.
Nu^h rblang: Điểu Thân
Viết bình luận