VOV4.M’nông: Tâm nău rêh gu\ âm ăp nar jêr dơi dêr nău tâm rkeh, tâm janh. Gay ơm rsaih nkra nău tâm rkeh, bah kăl I kăl e, nu\ih Sêdang geh nău way ơm dăn yô|. Nău mham lah, nău dăn yô| dơi [ư tâm nar ôi ơm nar bah kơi, rnôk djăr mô ho\ luh bah dih nong, s^m mô ho\ dâk. Bôl nău têh mô lah jêt, lah [ư dăn nău yô| tâm rnôk aơ, kônh wa nsing nơm dơi mboăt nthoi tay “nău ji nuih tâm nuih n’hâm” đah nu\ih tâm tih.

          Wa A Djoa, ta thôn 3, xă Tân Cảnh (nkuăl đak Tô, Kon Tum) an g^t, ăp nar, kônh wa Sêdang way tâm mâp, tâm ôp rnôk rlu rlău ta ngih, rnôk hăn tâm mir, hăn tâm bri mô lah rnôk êp nhul ndrănh jêh du nar pah kan o\k r’ah… Nău rêh mô dơi dêr ăp rnôk geh nău ngơi têh janh, mô lah knu\ng du đêt mô dơi ât ji nuih ma geh nău [ư tâm ji hek. B^ch măng dâk rngăl, khân pơng mư nkah g^t: Nar n’aơ, nău ngơi bah nơm tih đêt đah băl mpôl, oh nô kiău ma… wa A Djoa, nkoch:

Nar bah năp, tâm [on gâp geh du hê ngêt ndrănh mư\i lah nu\ih êng, ôi ơm nar bah kơi nu\ih ne\ tât jay nu\ih ri gay dăn nău yô|. T^ng nău way ơm bah mpôl hên ri nău dăn nău yô| lah du\t khlay, le\ lăn lah nu\ih êng ri g^t dăn nău yô| bu, lah mô dăn nău yô| ri bô mbra mô m^n ue\h tât he, yor le\ geh nău mư\i lah tât bu.

         T^ng nău way ơm bah nu\ih Sêdang, nău dăn yô| an dơi [ư tâm nar ôi ơm, t^ng nău tâm rsaih nkra bah bu ranh [on, ri mư jêng. Wa Y Ui, ta thôn Tea Djê Krâm, xă Đak Rơnga, nkuăl Đak Tô (Kontum an g^t:

        T^ng nău way ơm, lah tâm [on geh nău mô ue\h, khân pơng hăn tât dăn nău yô| tâm rnôk ôi ơm. Nu\ih geh tih an tât dăn nău yô| nu\ih geh lah lor rnôk s^m mô ho\ mpăr rlău trong hăn. Khân pơng djôt le\ djăr gu\ch [ư nău dăn yô|, jêh ne\ ntơm dăn nău yô| đah nu\ih ri, đê| đo\ng lah khân păng djôt ndrănh yăng, du mlâm djăr gay dăn nău yô|…. Nu\ih rsaih nkra lah bu ranh [on, geh nău [ư rblang mpeh nău tih bah bar ding; mpeh đah tih bu ranh đă khân pơng dăn tâm yô|, hô đo\ng lah mhal. Nu\ih geh tih an ton mô plơ\ tay nău tih.

        Nkô| nău rblang dăn nău yô| ôi ơm bah nu\ih Sêdang, wa A Luô, bu ranh [on Kon Pâu,[on Kon Wang, xă Ea Yiêng (nkuăl Krông Pach, Dak Lak) an lah: Ôi ơm lah rnôk geh nkô| nău khlay ngăn an nău rsaih nkra. Rnôk mông ne\ lah trôk nar mô nteh nkrâm, đăp mpăn, mô n’gôr, mô geh [â yor nău m’hik bah ăp mpô mpa kiău ma hăn rlău. Tal 2, ta ôi ơm bôk rngok kon nu\ih aih rah wah, nău ngơi ngăn ngên bah paly nuih bah khân pơng. N’hanh tal 3, tă bar nău mhe nkoch ri ăp nu\ih brah yang u\ch tât uănh n’hanh an nău ue\h lăng an le\ bar ding, dêr nău tâm rkeh mô lah tâm janh têh dơi geh...

        Đah nkô| nău “tam” ne, ma nău dăn yô| ôi ơm ơm dơi an lôch ue\h, ju\t jăng lơi nău nsu\k nsôr đah ăp nu\ih, n’hanh ntop tay tâm rnglăp nsum mpôl bah nu\ih Sêdang. Wa A Khao, ta [on Ea Mao, xă Ea Yiêng (nkuăl Krông Pach, n’gor Dak Lak) nkoch:

        Gâp geh tih. Măng nar n’aơ gâp le\ ntru\t ndrôk lăp tâm wang, yor mpông ndrung le\ pă, du mlâm ndrôk luh bah dih, jôt mbo kon tâm mir bah Buô Ngok nklăp 20-30 m² . ôi ơm bah kơi gâp le\ tât jay Buô Ngok gay dăn nău yô|. Gâp djôt 200 rbăn prăk gay nchrăp an trok, yơn pơng ne\ mô dơn. Rnôk g^t gâp le\ nuih n’hâm dăn nău yô|, mô geh ndra m’ơk ndrôk, Buô Ngok le\ n’ach n’hanh mô đă gâp trok./ Buô Ngok nt^nh gâp ân uănh mât ndrôk njrăng lơn. Gâp rhoăt bah ne\ n’hanh nkah g^t pơng.

        A[aơ, nău rêh drăp ndơ kơt nuih n’hâm bah nu\ih Sêdang le\ dơi hao, văn hoá tâm rluk đah âk rnoi mpôl êng, jêng nău way dăn nău yô| tâm ôi ơm mô hôm geh dơi mât to\ng ăp, na nê| kơt bah năp. Yơn nău khlay nkô| nău du\t ueh bah nău dăn tâm yô| bah ôi ơm ri kônh wa hôm e dơi mât. Ne\ lah nău nkah nt^nh: Kon nu\ih mô geh nu\ih ue\h da dê, lah lăn tih an g^t nău tih, g^t wơl bơh. Wât êng g^t rgâl tay, rgâl săk nơm bah nău mbơh ngơi n’hanh nău [ư gay r[o\ng tât ăp nău ue\h lăng lơn. Mpeh nu\ih geh lah mư\i, mô nklah nkô| nău ir mô lah so\k nău tih bah nu\ih êng gay ndơ\ nsum mpôl rmal. Rlơ\ tay, khân pơng geh nuih n’hâm yô| nđach, ndrel hăn nt^m nti an nu\ih tih g^t dơn nău tih, t^ng nău ue\h, [ư kan geh nău ue\h an săk nơm, nsum mpôl, gay ndrel rgâl hao, mât nău tâm boh, tâm rnglăp ue\h lăng. Wa A Thin, ta [on Têa Rơxá, xă đak Trâm, nkuăl Đak Tô, n’gor Kontum, nkoch:

         Lah geh nău, geh nău mô di ri he an dăn nău yô|, gay dêr geh nău tâm lah jêt jêng tât tâm rkeh, tâm nuih têh. Ne\ lah nău [ư bah ăp nu\ih he. Kon nu\ih mô dơi rêh du hê ma ân rêh nsrel [on lan, u, che, me bơ\ geh nău nt^m nti kon sau; ăp nu\ih, ăp rnăk wâl [ư t^ng nău kan bah nơm da dê gay mât nău tâm boh tâm rnglăp rnăk wâl, kơt nu nău đah [on lan. Ăp nu\ih tâm thôn [on an nti n’hanh [ư t^ng Hiến pháp n’hanh Pháp luật bah Ngih dak, mât nău way ue\h lăng ma u che he le\ n’glơi an”.

         Năy way ơm dăn nău yô| bah nu\ih Sêdang mô di an ntru\t nsôr kônh wa [ư tih jêh ne\ hăn dăn nău yô| ôi ơm lah mbra dơi ntlơi. Yor knu\ng geh nău wơl bơh ngăn ngên mư dơi [on lan uănh dơn. G^t dơn nău tih, plơ\ s^t tay, rhoăt nău le\ ơm gay mô plơ\ tih tay; n’hanh g^t yô| gay tâm kơl ndrel rgâl hao-ne\ lah nău ueh tâm văn hoá tâm uănh tâm ngơi bah nsum mpôl nu\ih Sêdang ta Tây Nguyên.

Nu^h răk rblang: Y’Sưng