VOV4.Mnông:Lôch rnôk bu druh bu ndăm Bunong le\ tâm u\ch tâm ro\ng, bu klô s^t mbơh đah mê| bơ\ đah bu ranh tâm rnăk mô lah [ư ndranh tât jay bu ur gay ma kep. Bôl ma t^ng ur, lôch tâm nsông s^t jay ur, yơn nău nđăp nsông bâh rnoi Bunong yor mpeh Buklô ndrăp đo\ng.

            Nău way tâm nđăp nsông ta ăp ntu\k nu^h Bunong t^ng nău geh rnăk vâl, t^ng nkual gu\ ma geh ăp ntil ndơ ôp êng êng, yơn hôm nha t^ng pe njoat đo\ng ne\ lah: tâm kep, tâm wa\ng hôm ntơ nkăp kông n’hanh tâm nsông. Wa Điểu Ntrơl [on Bu Prâng, xã Dak Ndrung, nkuăl Dak Song, n’gor Daknông an g^t:

            “Bu nong he so\k gu\ t^ng ur, yơn nău hăn ôp ur r^ bâh jay bu klô ndrăp đo\ng. ndơ ôp mô ơm ntil ndơ khlay, t^ng geh he nơm dơm n’hanh t^ng nkual, lah jay bu klô njôt ndơ khlay r^ jay bu ur plơng đo\ng pa êh mô geh njôt dơm”.

            Năp lor lah tâm ôp hôm ntơ lah tâm kep, way geh [ư ta ôi. Yor t^ng nău way lah jay bu ur mô u\ch r^ ta măng jay bu klô s^t mô geh bêk nhe\ đah [on lan. Jay bu klô njôt ndơ hăn kep ur: du mblâm djăr nkuăng, du rse nhong, 1 mblâm pêh n’hanh 1 mblâm net kât so\k. rnôk ne\, mê| bơ\ bu ur ôp kon bu ur nơm, lah kon bu ur nơm u\ch r^ rnăk vâl mơ dơn ndơ kep bâh jay bu klô. Rnôk aơ mê| bơ\ bu ur njôt du yăng ndrănh têh gay ma [ư dơn nău kep n’hanh nchră nar ôp wa\ng. mê| Phong, ta [on Bu Prâng, xã Dak Ndrung , nkuăl Dak Song, Dak Nông an g^t:

            “Kăl e nơh u che he way hăn ôp ur an kon ta tan ôi. Lah bar ding le\ tâm u\ch n’hanh to\ng drăp ndơ r^ ta măng nđăp dâl. Lah mô ho\ to\ng ndơ r^ kâp 1 tât 3 năm. Yơn lah [on lan way nđăp ta măng lôch tâm ôp, kuăl lah ôi wa\ng, măng nđăp”.

            Tâm nar nkăp kông, rnăk bu klô nchrăp 1 mblâm sur, 1 blah rnô|, 2 rse nhong, 2 mblâm kông. Ta năp nău ua\nh saơ bâh rnăk vâl, băl mpôl bar ding, bu ndranh nkăp nkông ti an bar hê băl mom. Kơt aơ lah bar rnăk le\ kơp an bar hê băl mom jêng ur sai, dơi hăn nsong yơn mô geh rlău mô geh tih êng. Lah tâm rnôk kâp tâm nsông, lah bar hê ur sai ne\ geh nău tih mnbra geh [on lan kuh du\t têh. Yor kơt ne\ ma bu ranh u\ch ôi wa\ng măng nđăp dâl, rnôk le\ kơp lah ur sai.

            Tâm nar nsông, jay bu ur mbơh đah brah yang, u che yău ye lah khân păng le\ jêng du jay, kơt s^m le\ geh rsoăn” kở “nă u\nh le\ geh glah”, mô dơi tâm nglah. Mê| Phong, ta [on Bu Prâng, xã Dak Ndrung, nkuăl Dak Song, Dak Nông an g^t tay:

            “Tâm nsông geh [ư ta jay bu ur lôch rơh tâm ôp tâm wa\ng. tâm nar aơ jay bu klô njôt 3 yăng ndrănh têh, 1 yăng an mê|, 1 yăng an bơ\ n’hanh 1yăng an yuh nô mpeh bu ur. T^ng nău geh ma jay bu klô têk sur mô lah ndrôk tât jay bu ur  gay ma sa nsông. Ta jay bu ur nchrăp ăp ntil ndơ plơng ndơ jay bu klô đo\ng kơt lah sah phe, yăng ndrănh, sur, djăr ăp ntil gay ma sa vơt ngêt n’hanh nchrăp sah m’êt, rse nhong, mbân rnô|, dung cheng gay ma [ư ndơ nkol an mê| bơ\, u che, n’hah kônh wa mpeh bu klô”.

            Nar tâm Nsông ntơm đah nău bu ur, bu klô nkol ndơ an mê| bơ\ bar ding, mpơl nău plơng mât mơh an me| bơ\ bar ding. Klăy me an mê| bơ\ bu ur bôk sur, nsiăm ndung sur n’hanh yăng ndrănh, nkre lah pă an mpôl băl, oh yuh mpeh bu ur poăch n’hanh ngêt ndrănh, mpơl nău lah ueh n’hanh ryơk đah jay bu ur. Hôm [ăn mhe an rnô|, njuh, phe, n’goăn nhong an mê| bơ\ bu klô n’hanh oh yuh, mpôl băl mpeh bu klô gay ma an aơ nău blău, nău ngăch ngăr bâh [ăn mhe n’hanh u\ch ro\ng nău rêh khân păng hơm răm.

            Lôch ne\ bu ndranh n’hanh mê| bơ\ bar ding nt^m nti klăy mhe, [ăn mhe mpeh nău rêh ur sai n’hanh nău kan bâh ăp nu^h đah mê| bơ\ bar ding, rnăk vâl. Lôch nău way aơ, bu ndranh ndơ\ tong ndrănh an bar hê ur sai mhe ngêt lor ntơm an nar ngêt sa rhơn tâm nsông.

            Ăp nu^h tât râng tâm nsông njôt nkre ndrănh, phe, ndơ sa..ntop ta nar rhơn bâh rnăk vâl. Lôch nsông ur sai mom gu\ tâm jay pơh nar, mô geh luh bah dih ver mâp đah nu^h êng. Lôch ne\, khân păng s^t ta jay bu klô tâm pơh nar. Lôch nar aơ, ur sai mhe rêh nkre ta jay bu ur.

            A[aơ, nău way nđăp nsông bâh rnoi Bunong ta ăp [on lan n’gor Daknông hôm nha geh kơt ne\ đo\ng. kanu\ng êng lah lôch nđăp nsông, t^ng nău geh ta rnăk vâl ma ur sai mhe gu\ ndrel đah rnăk vâl mpeh ur mô lah sai, gay ma hun hao wa\ng sa n’hanh [ư plơng nău nt^m nti bâh mê| bơ\.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt