VOV4.M’nông – Rlău 30 năm t^ng đah njroh mprơ nsum mpôl ta [on lan, ndơn n’hanh mât ue\h nău way ơm bah rnăk wâl, Nghệ nhân K’Bes mô knu\ng ndơ\ nteh ch^ng bah nu^h K’ho ta [on Bồ Liêng, nkuăl têh Đinh Văn, nkuăl Lâm Hà, n’gor Lâm đồng nteh ngai, mô hôm trêng nău u\ch ch^ng gông an ăp nu^h druh ndăm tâm nkual. Đah ăp nău nsrôih n’hanh rgop bah nơm, năm 2019, Nghệ nhân K’Bes lap dơi Kruanh dak nsơr an rnê nkhôm Nghệ nhân ưu tú. Aơ lah mô knu\ng nău lap an saơ nơm nghệ nhân K’Bes ma hôm nău răm nsum an le\ [on Bồ Liêng.

Nghệ nhân K’Bes nkoch, wa wât nteh ch^ng bah rnôk hôm e jêt, rnôk nteh ch^ng hôm n’gôr tâm ăp lễ têh jêt ta [on Bồ Liêng. Tât năm 12 năm deh, K’Bes le\ dơi tu\r wât ăp nău ch^ng way ơm bah nu^h K’ho kơt jă bu năch, rhơn jay mhe, rhơn ba mhe. Ăp rnôk [on lan [ư lễ hội, wa dơi săch tâm rmôt ch^ng.

T^ng nghệ nhân K’Bes ch^ng goong lah n’gâng tơm, lah nteh ch^ng nkoch nău u\ch ngơi bah nu^h K’ho. Nteh ch^ng goong lah nău ngơi tâm ôp bah kônh wa [on lan đah brah yang n’hanh lam ntu\r geh ơm. Ne\ lah du gưl huêng bah [on lan.

“Nău mât ndray văn hoá way ơm gay nteh ch^ng bah u che nteh n’gôr ngai lah nău kan bah le\ nsum mpôl. He an mât ndray bah yăng, bah ch^ng jêh ne\ nt^m an kon sau wât nău khlay văn hoá bah rnoi mpôl nơm”.

Gay drăp ndơ văn hoá bah u che mô roh rui, nghệ nhân K’Bes le\ [ư jrô nt^m ch^ng goong an âk nu^h druh ndăm tâm nkual. Dơi wât u\ch mpo\ng bah nghệ nhân K’Bes, ăp rnăk le\ ntru\t đă kon, sau tât đă nghệ nhân nt^m.

Lah ngoay tâm âk kon ho\k râng jrô nti ch^ng goong bah nghệ nhân K’Bes, yuh K’ Phen ta [on Bồ Liêng nkoch: Bah nău râng nt^m bah nghệ nhân K’Bes tât a[aơ săk nơm le\ dơi tu\r le\ rngôch ăp nău ch^ng bah rnoi nơm. Ndrel đah ne\, gâp le\ ntru\t đă sai n’hanh kon bu ur t^ng nti jrô tu\r ch^ng n’hanh njroh yor nghệ nhân K’Bes trêng nt^m. Ăp tơ\ geh lễ hội rnăk wâl gâp way râng njroh tu\r.

“Gâp du\t lap đah u che, me bơ\ rnôk le\ nti n’hanh dơi tu\r ch^ng. Lơ tu\r ch^ng gâp lơ u\ch n’hanh ro\ng lơn nău khlay bah rnoi nơm. Tâm rmôt ch^ng gâp dơi tu\r le\ rngôch ăp ch^ng bah ch^ng me tât ch^ng kon. Gâp mpo\ng mbra geh âk druh ndăm kơt gâp bah kơi aơ mbra g^t tu\r ch^ng gay mât ndray ndơ văn hoá bah u che”.

Knơm nău nt^m bah nghệ nhân K’Bes tât a[aơ, ta [on Bồ Liêng geh du\t âk nu^h njroh ue\h, tu\r ch^ng ue\h. {on le\ ndâk njêng geh du rmôt ch^ng bu ur, 2 rmôt njroh n’hanh 2 rmôt ch^ng bu klô đah 28 nu^h [a [ơ râng tu\r ch^ng. Mô knu\ng râng ăp nău [ư văn hoá [ư ta nkuăl têh, gưl nkuăl, gưl n’gor, tât a[aơ, rmôt ch^ng bah [on Bồ Liêng le\ dơi săch hăn tu\r âk ntu\k ta ăp nău [ư văn hoá gưl ngih dak, nkual.

T^ng nghệ nhân ưu tú K’Bes, aơ lah nău ntru\t nsôr têh, ntru\t nsôr rơh druh ndăm u\ch ro\ng, t^ng đah ch^ng. Bah ne\, ăp mon geh nău uănh lơn tâm nău mât ndray n’hanh r[ay.

“Mpôl hên le\ [ư du\t âk jrô nt^m tu\r ch^ng n’hah saơ ăp mon wât du\t ue\h, âk mon geh nău blău n’hanh du\t ngăch wât. Tă bah nău nkoch nt^m aơ an ăp mon saơ nău khlay văn hoá bah u che n’hanh geh nău nt^m nti âk. Mpo\ng ăp mon mbra nsrôih mô ntlơi n’hanh chuêl nghệ thuật tu\r ch^ng bah u che”.

Rlău trêng nt^m tu\r ch^ng an kônh wa [on lan, nghệ nhân ưu tú K’Bes hôm dơi ăp [on lan êng n’hanh Ngih sam [u\t Phổ thông Dân tộc nội trú nkuăl Lâm Hà jă nt^m tu\r ch^ng an ăp kon ho\k. Tât a[aơ, nghệ nhân K’Bes le\ nt^m an bơi 700 druh ndăm, kon se rchong rnoi K’Ho ta ăp [on lan bah nkuăl Lâm Hà. Rnoh aơ le\ rgop du gưl gay ăp [on K’Ho tâm nkuăl ndâk njêng tay âk rmôt ch^ng mom.

Wa Ka Pêch, Kruanh UBND nkuăl têh Đinh Văn, nkuăl Lâm Hà an g^t: Mô knu\ng nt^m ăp mon tâm nkual g^t tu\r ch^ng, njroh, nghệ nhân K’Bes hôm nt^m rblang mpeh tu tơm n’hanh nău ue\h bah văn hoá ch^ng gông bah u che. Yor nău aơ le\ ndâk njêng an druh ndăm wât mât ndray, [ư ue\h văn hoá way ơm bah rnoi K’ho.

“Đah nghệ nhân K’Bes, wa du\t u\ch nt^m an ăp mon kon se du\t n’hâm. Wa mô klach jêr jo\t, bah ne\ le\ rdâk nsơm lo\ dơi u\ch kơl an kônh wa ăp [on lan n’hao nău wât tâm nău mât r[ay ăp ch^ng goong ma me bơ\ n’hanh u che n’glơi an”.

Yan puh wai-yan lễ hội sa năm ngêt khay bah rnoi K’ho n’hanh ăp rnoi mpôl đêt ta Tây Nguyên, yan bah nteh ch^ng nthoi jong tă bah ăp [on lan. Nteh ch^ng ne\ mbra mô lôch, rnôk dơi jao trêng bah rơh nghệ nhân K’Bes tât ăp rơh bah kơi tay. Kơt tâm ban tơm si jêh yan ru\ng n’ha, nkrem rtăk, a[aơ dôl sât ăp nku\r nse, n’ha pu\t, an nău rêh ntop tay ue\h nđir./.

Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja