Tâm ăp rơh tâm nđŭr tâm mâp bôk năm n’hanh rgum wăch lễ hội... way dơi mô geh ăp gri ndrănh n’hanh nău nteh tâm nchâm. Âk nuĭh mô njrăng mpeh nău ăp gri ndrănh he ngêt lah ndrănh ngăn đŏng lah mô, geh tu tơm na nê̆ đŏng lah. Knŭng tât rnôk ngêt âk, an lăp ngih dak si săm ngăch, uănh năl rnoh cồn tâm mham ri mư gĭt lĕ geh ngêt ndrănh rlăm, mpli bah cồn công nghiệp Methanol. Aơ lah nău nkoch bah du hê nuĭh khĭh yor ndrănh.

Tâm nar răm, gâp n’hanh ăp oh nô mpôl băl gŭ ngêt. Mô geh nuĭh uănh tât tu tơm, ntŭk nkra njêng. Jêh ngêt, nuĭh ji ŏk, ji bôk hô ngăn, play nuih mpât ngăch, ngo măt. Rnăk wâl ndơ̆ hăn ngih dak si, jêh nĕ mư gĭt rnoh cồn Methanol tâm mham 58mg/dl.

Geh tât khih cồn Methanol đŏng, mhe aơ ngăn, 2nuĭh dak bah dih khĭt ta nkual ƀon têh Hội An (Quảng Nam) yor ngêt ndrănh mpli bah cồn dak si rlăm. Mô lah ta Hà Nội, măng 13/1, nuĭh khih lah Nguyễn Văn Cảnh 40 năm an lăp săm ngăch ta Ngih dak si Bạch Mai, đah rnoh cồn Methanol lah 153 mg/dl, âk rlău 10 tơ̆ rnoh tŏng ƀư khih. Ăp năm dăch aơ, ăp y, nai dak si Trung tâm Chống độc, Ngih dak si Bachj Mai saơ rhiăng nuĭh khĭt yor khih ndrănh rlăm geh cồn Methanol, bôl lĕ dơi săm ngăch dŭt n’hâm, trih mham.

Kăr mro ta năp ăp nău khĭt yor khih Methanol, Tiến sĩ, nai dak si Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc n’hanh ăp nuĭh kan jrô kan uănh năl mham ta ntŭk aơ lĕ mât rhiăng gri geh cồn Methanol gay rnôk geh mbơh tay an N’gâng kan dak si n’hanh N’gâng kan Công an mpeh nu nău ndrănh rlăm geh cồn Methanol lĕ n’hanh dôl nuĭh ƀư ăp nău khĭt ndal an âk nuĭh.

Aơ lah ăp gri cồn ma nuĭh bên bah nuĭh ji mbơh an mpôl hên rnôk ndơ̆ nuĭh ji tât lăp ngih dak si săm ngăch. Jêh uănh năl mham bah mpôl hên ri rnoh cồn Methanol way geh tât 60%, lĕ rngôch ăp nuĭh ji aơ khĭt da dê. Aơ knŭng lah rnoh đêt, hôm âk lah nuĭh mô geh mât gri cồn.

Cồn Methanol lah hóa chất lỏng, dơi dŏng tâm nău nkra njêng công nghiệp kơt sơn, xăng, pring diezen... n’hanh dơi gĭt tât kơt chấp dŭt khih khuch tât săk soan bah kon nuĭh. Nai dak si Hoàng Tiến Nam, Ngih dak si Nhân dân Gia Định, nkual ƀon têh Hồ Chí Minh tă săm an âk nuĭh khih ndrănh rlăm geh cồn Methanol nkoch:

Rnôk cồn Methanol lăp săk, jŭr lăp dŭt ngăch, rgâl jêng phoc-man-đê-hít, jêh nĕ rgâl jêng axit phoc-mic, ƀư băm nkân tâm rngok, ƀư săk khĭt brŭt hoơi, đê̆ đŏng khĭt. Geh ăp nuĭh hôm nkrem tâm rngok, khuch thần kinh măt, ƀư cheh măt.

Ăp nuĭh khih cồn Methanol tă bah trong ngêt lah nuĭh geh ngêt ntil ndơ ngêt khih aơ mô lah ăp nuĭh dăng ngêt ndrănh ndra dŏng ndrănh rlăm mpli bah cồn Methanol gay ngăch nhŭl. Dôl lah ăp nuĭh ndrănh ngêt geh ndrănh rmăl âk Methanol lŏ âk lơn rnoh nuĭh ndra ngêt. Ndrel lah dak nglang, ƀô kah bah ndrănh ngăn n’hanh ndrănh rlăm geh cồn Methanol tâm ban da dê. Đah măt ngăn n’hanh sưm ƀô, mô dơi gĭt năl lah ndrănh ngăn, ntŭk lah ndrănh rlăm geh cồn Methanol.

Nău ngăn dŭt rngot lah aƀaơ, cồn dak si geh ƀư rlăm, đah trong mpli bah cồn công nghiệp Methanol, jêh nĕ ƀư rlŭk moh lah “Cồn sát trung” ƀư âk nuĭh vĭ ntôn aơ lah cồn dak si geh Methanol. Bah aơ, ăp nuĭh ŭch ngăch geh ndrănh ngêt gay tăch, sŏk sa prăk âk lĕ mpli, ƀư luh ăp gri ndrănh rlăm geh cồn công nghiệp Methanol, ƀư khuch tât nău rêh n’hanh săk soan an ăp nuĭh ngêt an dung dịch khĭh aơ. Tiến sĩ nai dak si Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Ntŭk njrăng n’gang khih, Ngih dak si Bạch Mai dăn đă:

An mât uănh rjăp cồn Methanol. Geh ăp dak ta lam ntŭr neh ntrŭnh nchâp đă an chất ƀư jêng dak tâm cồn Methanol gay gĭt năl, kơt lah an chất dak pŭt mê-thy-len gay geh dak pŭt, hôm aƀaơ hin, dung dịch công nghiệp Methanol dak nglang dơh vĭ đah ndrănh nglang. Bah meng nĕ an uănh nđôi rjăp lơn nău nkra njêng cồn dak si gay mô geh ƀư rlăm.

Ăp gri cồn dak si rlăm ƀư âk nuĭh khĭh Methanol ma Ntŭk njrăng n’gang khih Ngih dak si Bạch Mai mât gay mbơh njrăng đah nsum mpôl hôm e nar lơ âk lơn. Ndrĭ yơn tât aƀaơ, ngih pah kan dơi kan mô hŏ geh trong tam kơl nuĭh ƀon lan gĭt dung dịch geh cồn Methanol, kơt mô rmal rjăp, nking n’gang tam nău nkra njêng cồn dak si rlăm. Mpeh nuĭh ƀon lan, gay dêr ngêt geh dak geh cồn công nghiệp Methanol, knŭng an dŏng ăp ndrănh geh tu tơm nkra njêng na nê̆, mô dăng ir ngêt ndrănh gay đăp mpăn săk soan bah nơm./.