A Huyền-nŭih Xơ đăng ŭch ma nau nkra ndrel ntĭm nti goh rnoi nơm
Thứ bảy, 07:00, 15/02/2025 VOVTaynguyen VOVTaynguyen
VOV4.M'nông: Đah nau ŭch ma ndơ gloh nteh bah rnoi nơm, wa A Huyền, rnoi Xơ đăng, tâm nkuăl têh Đăk Tô, nkuăl Đăk Tô, n’gor Kon Tum hŏ nkra ndrel blau goh kơt đờn T’rưng, gong lŭ. Mô êng goh tâm rnôk ƀư kan têh tâm n’gor ndrel lam dak, A Huyền hôm ntĭm nau goh ân rơh mom tâm nkuăl đŏng.

Tâm rnăk nơm tâm nkuăl têh Đăk Tô, nkuăl Đăk Tô, n’gor Kon tum, wa A Huyền dôl goh nau mprơ ntoh ngăn ndrel măng đŏng, nê lah “Tiếng chày trên sóc ƀom ƀo” đah nah nteh đơn T’rưng ma wa nơm mhe nkra êng. Đah mpang ty blau, nkreh goh tâm ăp nốt nhạc bah nau mprơ, A Huyền nkoch tât nau ŭch ma nau goh nteh bah rnoi nơm, tâm nê geh đơn T’rưng geh uănh kơt du nau ntoh mhô mpeh âm nhạc bah neh bri Tây Nguyên:

‘Đơn T’rưng aơ ri ƀư tĭng nau mhe, dơi goh ăp nau mprơ bah ơm, nau bah jŏ ndrel ma nau mprơ mhe rnôk aơ đŏng. Gay ƀư dơi đơn T’rưng aơ ri jêr ngăn, ndơ nơm nkra lah mâng nam gay ƀư dơi đơn ân ri nơm hăn lăp tâm bri krŏng ngai, nê nê nơm ot koh tĭng lĭng tĭng nơm ŭch, jêh ri ur ma ŭnh ân kro ndrel nâp, gay ma trel tĭng nơm ŭch. Gay ăp dĭng aơ jêng geh nth ri nơm ân geh trel dĭng ân tâm di, tâm ban ma nau nteh ma tor, dĭng jong lah nteh jong hôm dĭng gleh ri nteh gleh đŏng”.

Mô êng nkra đơn T’rưng, ma A Huyền hôm joi ndrel nkra blau gong lŭ, du ntil ndơ goh nteh tă bah kăl e ngăn tâm Tây Nguyên. Ăp lŏ geh leo nsĭt tă bah dak, jêh rnôk wa A huyền nkra jêng đơn, geh nau nteh tâm di, ueh ngăn, nkre tăng ueh tâm tor, geh kơt lah geh nau bu nkoch mbơh bah bri krŏng đŏng. Nghệ nhân A Huyền nkoch, ntơm bah rnôk kon se, wa hŏ geh tăng ăp nau nteh ueh ngăn bah ăp ntil ndơ goh nteh bah rnoi nơm, kơt: T’rưng, Klong Pút, gong lŭ, chĭng gong rnoi Xơ đăng. Ndri ma jêh rnôk lôch nti tâm ngih săm ƀŭt Đại học Văn hoá nghệ thuật Quân đội ta Hà Nội, sĭt ƀon tơm Đăk Tô, Kon Tum, A Huyền hŏ gơih ngăn tâm nau nkra ăp ntil ndơ nteh bah rnoi nơm. Êng nau nkra, A Huyền hôm hăn goh tâm rnôk geh kan têh bah n’gor, nkuăl Tây Nguyên, hăn tâm ƀon Văn hoá-pâl n’aih ăp rnoi Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

“Gâp râng hăn âk nau kan têh đŏng, kơt Nau ƀư kan tăch sâm Ngọc Linh. Gâp goh tâm âk ntŭk kơt lah Hà Nội, Sài Gòn ndrel Đà Nẵng. Râng bôk nau kan ri gâp kŏ geh bu pă bằng khen lah “Nŭih mât nau hâr, mât nau vay ơm bah rnoi nơm”, geh Huy chương vàng ndrel săm ƀŭt rnê ân gâp rnôk hăn goh tâm Sài Gòn”.

Mô êng nkra ndơ teh bah rnoi nơm, ma Nghệ nhân A Huyền mro gơih ma nau nti ân ăp kon se. Mhe rlau, Jrâu kan văn hoá ndrel Thông tin nkuăl Đăk Tô, n’gor Kon Tum tâm rgop ma UBND nkuăl têh Đăk Tô pơk jrâu nti tur chĭng, njroh xoang ân bu mom. Wa A Huyền hŏ pơk nti geh 30 nŭih:

T‘Gay geh blau goh đơn T’rưng ân nti ƀa ƀơ măng nar, kon se tât ta aơ, ntĭm nti 3-4 khay ri mra blau goh đơn T’rưng hôm. Ăp kon se ŭch ngăn rnôk hăn nti ta aơ, tăng nteh T’rưng ăp kon se ŭch, pâl âk đờn păng ŭch tâm săk, tâm kon nŭih nơm. Rnôk aơ kon se hăn tât nti ta gâp lah kon se nti ntơm jrâu 4, 7, 9 ndel 10”.

Đah nau ŭch ân ma nau nteh rnoi nơm, ri ma A Huyền hôm âk nau rvê klach roh rui đŏng. Nau rêh mhe, nau kan mhe ndrel nau ŭch bah mom ndăm păng ngai ƀah ngăn đah nau vay ơm geh tât nau ơm kăl e kơt tur chĭng ndrel ăp ntil ndơ gloh bah rnoi nơm. Ndri ma, A Huyền hŏ nsôih leo nau ơm lăp tâm ƀon lan, kơl an rơh mom gĭt ndrel ŭch ma nau ơm bah rnoi nơm:

 ‘Gâp saơ rnôk aơ nŭih bu ranh blau nau goh tur bah rnoi nơm ri mô hôm âk, ri ma mĭn ân geh nthoi ndrel ntĭm nti tay ân rơh mom, mbơh lah ân rơh mom nau ueh bah ndơ bah nơm, ri nơm ân geh hun hao păng, gay băl bên tâm dak ndrel dak ba dih gĭt âk lơn nau vay bah rnoi nơm”.

Mra dơi lah, A Huyền lah du nghệ nhân mom tâm nau ƀư ê nkra ndrel ntĭm nti nau nteh ueh bah rnoi Xê đăng tâm nkuăl Đăk Tô, n’gor Kon Tum. Ăp nau rgop bah A Huyền mô êng ƀư âk tay nau ueh ơm bah rnoi Xê đăng ma hôm kơl an âm nhạc Tây Nguyên nar lơn geh nŭih ŭch rŏng ndrel ryơk./.

           

VOVTaynguyen

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC