50 năm lôch nar rklaih luh n’gor Quảng Nam, nkual mpeh yôk yang, nkual căn cứ cách mạng tâm rơh tâm lơh aƀaơ lơn ma ntoh âk nkual pâl nđaih nsum  mpôl lam ƀon lan wăch rgum năch. Ăp ndơ pâl nđaih nkre đah bri dak n’hanh văn hóa ƀon tơm ta ntŭk rnoi mpôl đê̆ nklang bri Trường Sơn têh hvi kơl nuĭh ƀon lan mpeh yôk yang nsĭt geh wăng sa đăp mpăn.

          Nkuâl n’har bri Tây Giang, n’gor Quảng Nam ngai đah nkual ƀon têh Đà Nẵng nklăp 110 km. Lôch rlău 3h mông hăn ndeh ô tô, năch pâl nđaih mbra hăn tât nkual neh dja. Bri Pơ Mu đah rhiăng tơm dơi kơp dơn lah tơm drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay. Bri Đỗ quyên ơm yău, bri Lim ndrel văn hóa ƀon lan Cơ Tu… ƀư nkual n’har bri Tây Giang jêng ntŭk tât pâl nđaih nđĭr uĕh, pâl nđaih nsum mpôl lam ƀon lan.

       Âk năm aơ, năch pâl nđaih tâm n’hanh bah dih dak mô rnam hăn bri jong trong ngai gay rlong uănh saơ măt nar luh n’hanh wơt tŭk lêm ta muh yôk quế Tây Giang, ntŭk dơi uănh lah “Sapa nklang miền Trung”. Yuh Cheng Chi Lun, năch pâl nđaih Đài Loan rhơn răm rnôk rlong uănh saơ rup uĕh bri dak têh hvi ndrel văn hóa ndjôt săk tơm bah nuĭh Cơ Tu ta aơ. Yuh Cheng Chi Lun nkoch:“Nuĭh ƀon lan ta aơ nkoch đah mpôl hên lah nar lơn ma âk năch dak bah dih hăn tât Tây Giang. Mpôl hên mĭn  lah rnôk n’gâng kan ta ntŭk geh trong kơl hun hao pâl nđaih nsĭt geh nău dơi ri mbra geh âk năch tât, n’hanh nuĭh ƀon lan geh ndơ ma n’hao nău nsĭt geh wăng sa”.

          Rlău ma 2 drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay Văn hóa lam ntŭr neh, n’gor Quảng Nam hŏ rdâk njêng âk ntŭk pâl nđaih bri dak, pơk  hvi n’hanh mât dŏng ntŭk pâl nđaih ta mpeh nhâp nar Quảng Nam. Ăp ntôr bri krŏng mpêt ndrôm hôm liăn tay ta dor yôk Trường Sơn, ndrel đah nê lah văn hóa ƀon lan tâm kơl nsum dŭt kloh bah ƀon lan Cơ Tu dơi ntĭt lah “ndơ mpêt khlay ơm yău ta nklang bri neh têh hvi”. Ta nkuâl mpeh yôk yang  Đông Giang, Nkual pâl nđaih bri dak Cổng trời Đông Giang lah ntŭk nchrăp ƀư ntŭk pâl nđaih bri dak dŭt têh hvi, pơk luh âk nău mpŏng gay ăp nuĭh ntuh kơl hăn tât na nê̆ mpeh yôk yang n’gor Quảng Nam. Rlău 80% nuĭh  pah kan ta nkual pâl nđaih dja lah nuĭh Cơ Tu ƀon tơm ta ntŭk. Lor bôk năp hăn uănh pâl, rlong saơ uĕh ta nkual pâl nđaih dja, yuh Trần Thị Thu ta nkual ƀon têh Đà Nẵng gân djăng đah bri dak rngân uĕh đah dŭt âk dak leng ta Việt Nam.

“Nău ma gâp dŭt nkah uĕh lah bu mât ndray dơi ăp rlô bri, jao an nuĭh ƀon lan mât njrăng êng. Rlău ma nê, gâp dŭt nkah uĕh đah lễ hội bah nuĭh ƀon lan ta aơ, điệu nhảy Tâng tung da dá dŭt rhôp uĕh an năch djăt uănh, gâp râng âk tơ̆ n’hanh gâp hŏ rlai lăp săk he đah khân păng tâm điệu nhảy nê”.

          Quảng Nam aƀaơ geh bar pe jât ntŭk pâl nđaih bri dak, pâl nđaih ƀon hăr blău ti kan way ơm ƀon  lan ta nkual thôn ƀon n’hanh mpeh yôk yang. Nău dŏng nuĭh kan ta ntŭk, n’hao âk nkơnh n’hơ, mbơh ndơ geh ƀư pâl nđaih, văn hóa ƀon tơm ta ntŭk lah trong mât dŏng pâl nđaih geh nău tam n’hanh jŏ jong, kơl n’hao rnoh khlay bah ntŭk tât. Lôch bah nuh srê Covid 19, n’gor Quảng Nam rgum ntop kơl ntĭm nti, kơi năp nti nău kan ƀư pâl nđaih. Yuh A Rất Thị Tươi, nuĭh kan ta Nkual pâl nđaih bri dak Cổng trời Đông Giang rhơn nđơr rnôk geh tơm wăng sa đăp mpăn ta ƀon tơm he nơm.

         “Mpôl hên dŭt rhơn rnôk nkual pâl nđaih nta joi geh nău kan an nuĭh ƀon  lan ta ntŭk, mpôl hên mô kâp hăn kan ngai đŏng ôh Du nkual pâl nđaih bri dak têh kơt aơ njêng luh ta ƀon tơm he nơm mpôl hên saơ dŭt rhơn n’hao êng săk ngăn”.

          Tĭng wa Arất Blúi, Groi kruanh UBND nkuâl Tây Giang, tăm bri si têh, tăm tơm dak si ta nâm n’hâm bri n’hanh hun hao pâl nđaih dơi ntrŏng lah 3 n’gâng tơm tâm trong rƀŏng hun hao wăng sa ta nkual mpeh yôk yang. Yơn  lah, hun hao pâl nđaih ta nkual mpeh yôk yang ân dơi uănh khlay ntuh kơl di rnoh n’hanh di trong rƀŏng gay ntêr dŏng lĕ ndơ ơm săk geh:

         “Mpôl hên ŭch rŏng Trung ương n’hanh n’gor Quảng Nam uănh khlay ntuh kơl lơn mpeh buăt nthoi ntung trong, kơl nău rsong hăn dơh ngăch soih aih, geh ăp đề án, trong kơl hun hao văn hóa, thể thao, pâl nđaih. Ân uănh khlay tât ăp rnoh khlay văn hóa mpơl săk n’hanh mô mpơl săk gay mât ndray n’hanh pơk hvi tay".

          Bôk khay 3 mhe aơ, n’gor Quảng Nam mbơh trong soih aih hun hao pâl nđaih mhe “Njăr trong drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay Hội An - Mỹ Sơn - Cổng trời Đông Giang”.  Njăr trong dja lah nău rlai lăp rup uĕh bah nhih jay - lịch sử - văn hóa. Đah 1 njăr trong hăn- 3 ntŭk tât (Njăr trong jong bơi 100km), Aơ lah njăr trong dŭt uĕh gay joi saơ rnoh khlay dŭt uĕh bah bri neh, kon nuĭh n’hanh ăp rup uĕh văn hóa săk ntơr êng bah me neh Quảng.

         Wa Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam an lah, njăr trong drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay Hội An – Mỹ Sơn – Cổng Trời Đông Giang lah njăr trong pâl nđaih tâm n’gor lor bôk năp dơi mbơh ngăn trong rƀŏng hun hao trong mbluh soih aih pâl nđaih mhe n’gor Quảng Nam. Njăr trong soih aih hun hao pâl nđaih mbra ntrôl dăng nău rdâk njêng n’hanh hun hao âk ntil ndơ geh ƀư pâl nđaih, pă an ăp ndơ rhŏ dŏng săk uĕh an năch pâl nđaih tâm dak n’hanh dak bah dih; jêng ăp bôk nău kan pâl nđaih âk ntil ndơ đah nkô̆ bôk êng êng, buăt nthoi ăp ntŭk pâl nđaih ta ngoăy mô lah âk njăr trong pâl nđaih. Wa Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam an gĭt:

         “Gay n’gor Quảng Nam jêng ntŭk tât uĕh an năch pâl nđaih, nuĭh ntuh kơl tâm n’hanh bah dih dak, bah meng ăp trong rƀŏng hun hao, rdâk njêng trong đă tĭng, trong kơl, bôk nău kan hun hao pâl nđaih geh nău mĭn tât  jŏ jong, nchrăp uĕh ri ân geh nău mât uănh khlay rđău đă bah Trung ương. Dŭt ŭch geh nău kan nsum, ntop kơl bah ăp mpôl kan tâm dak n’hanh dak bah dih, nău tâm rgop kan nsum, tâm boh đah ăp nkuâl. Lơn lah nău ndrel hăn bah ăp doanh nghiệp kan ta trong kan pâl nđaih geh nkô̆ dŭt n’hâm khlay”.

          Năm 2024, Quảng Nam wơt rlău 8 rkeh tơ̆ năch pâl nđaih, tâm nê geh 5,5 rkeh tơ̆ năch dak bah dih. Dăp rgum n’gor Quảng Nam rơh năm 2021 - 2030, uănh ngai tât năm 2050 hŏ ntrŏng, n’gâng kan pâl nđaih lah jâng nsing njêng suan ntrôl hun hao wăng sa rêh jêng kon nuĭh.