Nuĭh Chu-ru gŭ rêh tĭng ƀon n’hanh nuĭh djôt bôk lah nuĭh bu klô âk năm deh dơi nsing nơm yor nuĭh tâm ƀon săch n’hanh lah nuĭh ƀư tơm ăp nău ƀư brah yang bah ƀon. Nuĭh Chu-ru way rêh jêng rnăk nor têh, tâm nĕ way geh 3-4 bong gŭ rêh ndrel tâm du jay rot.

Nău dơh năl tâm kho ao bah nuĭh Chu Ru lah bu klô n’hanh bu ur way dŏng bok mpăn bôk. Bu klô Chu ru way nsoh kho ao tanh geh brai nglang, n’ăp bok n’gut săk bah păk ngoak đah aơ tât đah ri ngoak, kho jong, bok mpăn ta bôk nglang đŏng. Blah kho ao nsoh tâm ăp rơh nsong nsao, lễ hội, mô lah hăn râng khĭt... Hôm ăp nar khân pơng nsoh kho ao nâm ơm lơn, kho nglang, ao jong nglang. Tâm rnôk nĕ, bu ur Chu-ru way nsoh ao sơ mi n’gut bah dih, Ao n’gut nglang dơi nsoh tâm ăp rơh lễ hôm n’gut bok ônh dŏng ăp nar. Nah mbân way geh pŭt ônh.

Đah ăp rnoi nuĭh Tây Nguyên lah nsum n’hanh ƀon lan rnoi mpôl Chu Ru ta n’gor Lâm Đồng lah êng, sah lah du ndơ bên dŏng tĭng đah ƀon lan tâm ăp nău rêh gŭ âm ăp nar. Đah ƀon lan Chu ru, sah mô knŭng êng dơm ma du ntil ndơ dŏng hôm geh âk ntil văn hóa uĕh, nău saơ đah bri dak, nău rêh tĭng trong uănh, trong mĭn bah êng nơm.

Yuh Ma Hương, thôn P’ré, xă Phú Hội, nkuăl Đức Trọng, n’gor Lâm Đồng, an gĭt: Dak dŏng gay nkrơh rhơn ta sah dŭt âk lah đak chăng, ônh dơi sŏk bah ntô, n’ha tơm si bri lah dŏng nglak trăm. Jêh rnôk tanh ri bu djôt yông ta nơng ŭnh đêt khay mbra luh ônh chăng kloh ƀư uĕh lơn ăp trong tanh wêl:

Bah rnôk deh, u che, me bơ̆ lĕ ntĭm gâp anh sah n’hanh dŏng sah tâm nău rêh. Sah dŏng tâm âk ntil nău kơt hăn bâk dak, hăn tâm mir pâk mbo, hăn ƀư mir kơt anh dak. Sah geh nkô̆ dŭt têh đah ƀon lan rnoi mpôl Chu-ru.

Khay 2, khay 3 ta Tây Nguyên kao ka phê dang nglang dâng rđŭng, lah rnôk ta ăp ƀon lan bah rnoi mpôl Chu-ru n’gŭr răm lăp yan nsông nsao, yan gŭ ur sŏk sai bah druh ndăm. Nuĭh Chu-ru ta Tây Nguyên rêh tĭng me deh yor rĭ nuĭh bu ur ƀư tơm tâm ur sai. Rnôk du hê bu ur tât năm sŏk sai, jay bu ur ndrel nuĭh ndranh mbra djôt drăp ndơ hăn ôp sai. Jêh rnôk jay bu ur ôp nău đah jay bu klô, bu ndranh wăn nhong n’hanh rgên tâm wăng an bu klô ndơn an nău ôp nsông nsao. Ntoh măt jay bu klô mbra dok rgên an bu ur n’hanh ŭch an nuĭh kon bu ur ƀư ƀăn jay nơm. Yor rĭ, đah ăp bu klô bu ur Chu ru, rgên kông mô knŭng lah ndơ nkrơh way ơm ma hôm lah drăp nkol geh nkô̆ nău uĕh tam tâm nsông nsao bah ăp kôp ur sai.

Gay ƀư du rgên way ơm bah nuĭh Chu-ru, ăp nghệ nhân an ƀư âk gưl, âk lvang gay ƀư geh du mlâm rgên, du mlâm rgên ur n’hanh du mlâm rgên klô. N ghệ nhân Ya Tuất, xă Tu Tra, nkuăl Đơn Dương, n’gor Lâm Đồng, an gĭt:

Gâp ƀư rgên bah nuĭh Chu-ru lĕ 20 năm. Kăl e gâp nti tâm 3 năm mư dơi ƀư du mlâm rgên n’hanh gay jêng đah nău kan aơ. Aơ lah du nău kan way ơm, yor rĭ mpôl hên an mât ndrăy, trêng ntĭm tay an kônh wa tâm ƀon bah nơm.

Nuĭh Chu-ru geh âk nău mprĭng, nău mprơ, hôr, ntĭt, ot ndrong, nđơn dŭt âk n’hanh khân pơng mât ndrăy geh âk ntil mboăt n’hôm, chĭng gông uĕh kơt gâr, n’hôm kông, r’tông, tenia... Tâm nar răm, khân pơng way goh đah nău nteh Tamga, du nău nteh geh nsum mpôl, lĕ rngôch nuĭh Chu ru gĭt da dê n’hanh ŭch. Nuĭh Chu-ru geh nău way ơm ƀư brah u che n’hanh geh âk nău ƀư brah lŏ mir kơt ƀư brah dak, brah mbôr dak, brah ba, rhơn sa piăng ba mhe.