Buôn Ma Thuột – me neh têh hvi Tây Nguyên, ntŭk n’hôl ƀô kah cà phê hŏ jêng du gâl nău way bên mô dơi lah mô geh tâm  nău rêh ăp nar. Moh rnôk tât jâng Ban Mê, he mbra dơi rlong chiăm kah ăp ly cà phê dơi mpli tĭng âk trong êng êng, nsĭt săk tơm ta ntŭk, ƀư gân djăng nuih n’hâm năch. Nam Trang, PV Radio nău ngơi Việt Nam nkual Tây Nguyên geh nău nchih nkoch mpeh văn hoá cà phê, jă kônh wa n’hanh băl mpôl djăt ndrel:

Ta Buôn Ma Thuột, cà phê hŏ jêng nău way bên krêp dêh đah kon nuĭh. Yuh Phạm Thị Thanh Nga, du hê nuĭh nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột, nkoch, nuĭh ƀon lan ta aơ ngêt cà phê gay ntơm du nar mhe.

“Đah nuĭh ƀon lan Buôn Ma Thuột ri cà phê jêng du ntil ndơ ngêt khlay mô dơi lah mô geh. Ngêt cà phê mô dơn lah nău way bên ma hôm gay he tâm nđŭr n’hanh tâm nchră nău kan n’hanh lơn  lah nkoch bri lô ka đah ăp băl mpôl ndrel du ntôr. Cà phê đah he lah ndơ ngêt way bên ăp nar n’hanh mô geh păng lah mô dơi.”

Mô dơn lah nău way bên, cà phê hôm lah nău gân djăng n’hanh lah ndơ̆ âk nuĭh plơ̆ sĭt đah tu tơm. Bu klô Rđe – Y Pốt Niê, hŏ hŏ tă luh bah ƀon lan gay tĭng ƀư bác sĩ, yơn nău nkah ƀô kah cà phê bah me, bơ̆ hŏ ntrŭt ntrôl nô plơ̆ sĭt đah ƀon lan, njêng săk ntơ cà phê Ê Đê. Dŏng trong mpli way ơm bah rnoi nuĭh he, nô hŏ ndu “Cà phê n’huk” mpăr lot ngai, mô dơn lah du ntil cà phê ma hôm lah nău nkoch mpeh nău nkoch văn hóa, mpeh mpa ti dêh jôn n’hanh nău đăp blău bah me, bah yuh ta ƀon lan. Y Pốt Niê nkoch:

“Buăt nthoi mpeh văn hóa n’hanh tâl bar lah buăt nthoi ntrŭt ntrôl ndơ geh ƀư bah he lam ntŭr neh, mpôl hên  ŭch rŏng lah ndơ geh ƀư dja mô dơn ta Việt Nam ma lam ntŭr neh hôm gĭt tât đŏng, lơn lah  ndu văn hóa hăn ndrel đah cà phê tâm ban kơt văn hóa bah he mbra hăn ndrel đŏng nê mbra lah mpơl rnoh khlay mpeh nuih n’hâm tâm rnglăp kơt rnoh khlay mpeh văn hóa lăp tâm săk kah bah cà phê.”

Đah Hoa hậu H’Hen Niê, cà phê lah du gâl tâm nău nkah nha jê̆ n’hanh lah n’hŭm ƀô bah nău tâm rŏng. Deh luh n’hanh têh jêng ta du ƀon ach o ta nkuâl Cư M’gar, Dak Lak, ntơm bah jê̆, păng hŏ way bên đah tơm cà phê. Ăp rnôk nkoch mpeh cà phê, Hoa hậu H’Hen, rhơn nđơr ngăn:

“Tĭng nău uănh bah Hen mpeh cà phê, cà phê lah nău tâm buăt nthoi, cà phê lah nău tâm rŏng, cà phê lah rnôk joi geh. Nkoch mpeh cà phê lah nău buăt nthoi ri nê lah nău buăt nthoi tâm rnăk wâl. Hen hŏ dơi ngêt cà phê bah u, che, me, bơ̆. Ăp ôi rnôk tăng ndrău djăr, geh nuĭh sŭnh ŭnh  gâm dak duh n’hanh mpli ăp ly cà phê gay rnăk ndrel ngêt, n’hanh rnôk ngêt cà phê kơt nê ăp nuĭh hôm ƀư tay gay ndjôt hăn luh mir gay ngêt tay đŏng. Cà phê lah nău tâm rŏng rnôk Hen ngêt du ly cà phê ta ah ntŭk nê nơh, Hen mbra nkah jay, nău tâm rŏng ƀon tơm, nău tâm rŏng đah găr cà phê.

Tĭng wa Niê Thanh Mai, Kruanh Hội Văn học Nghệ thuật n’gor Dak Lak, văn hóa cà phê hŏ jêng n’hâm n’hôr, lah du gâl mô dơi lah  mô geh tâm nău rêh bah nuĭh ƀon lan Buôn Ma Thuột.

“Đah mpôl hên ri cà phê lah văn hóa, cà phê lah nău tâm dêh rŏng n’hanh nkre cà phê lah nău tâm buăt nthoi. Mpôl hên saơ lah ăp rơh Lễ hội cà phê nsĭt nău mpơl gĭt lor êng êng, đah nău mpơl gĭt năm aơ ri mpôl hên saơ nê lah cà phê lah nău buăt nthoi văn hóa bah nsum mpôl, văn hóa bah ăp rnoi nuĭh ta n’gor he. Lơn lah păng rêng lam ta âk njônh n’hanh mpơl luh văn hóa way ơm bah ăp rnoi nuĭh đah cà phê.”

Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột tâl 9 năm 2025 ta Dak Lak đah nkô̆ "Buôn Ma Thuột – Ntŭk rgum tât bah cà phê lam ntŭr neh”. Wa Nguyễn Hồng Phúc, nuĭh tơm đă ƀư lam lĕ rngôch nar ntơm pơk lễ hội, nkoch: aơ mô dơn lah nar gay mpư n’hao cà phê ma hôm  lah rnôk gay lam ntŭr neh gĭt wât lơn mpeh văn hóa Tây Nguyên, ntŭk cà phê nsĭt tay ăp rnoh khlay buăt nthoi.

“Geh bar ntŭk rgum tơm nê lah du nuih n’hâm bah cà phê nkre đah văn hóa bah 49 rnoi nuĭh oh nô, nê lah nkre đah rnoh khlay săk ma mô ntŭk êng geh n’hanh tâm nê he mbra mpư n’hao ăp văn hóa cà phê dŭt uĕh bah nuĭh rnoi mpôl đê̆, n’hanh tâm bôk nău kan mbra geh ăp rup gui gay  saơ dơi nuih n’hâm cà phê dŭt way bên tâm văn hóa nău rêh.”

Nklang nău rêh mhe, tĭng ntruh cà phê Buôn Ma Thuột ƀô kah bah bri dak têh hvi. Nê lah nău nkoch  mpeh kon nuĭh, mpeh văn hóa bah nău buăt nthoi, nău dêh rŏng.