Ƀư kuăl yôn bah nuĭh Jarai
Chủ nhật, 06:00, 28/09/2025 VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja
VOV.M’nông - Nău way kuăl yôn lah ngoăy tâm âk nău way tâm nău rêh bâh nuĭh Jarai. Rnôk ma du hê tâm rnăk vâl geh nău tât sôt rmanh ƀư an nău mĭn mô đăp, nău kuăl brah geh ƀư gay ma n’hao nuih n’hâm an nuĭh geh rmanh. Nău way aơ nkoch nău mĭn bâh nuĭh Jrai mpeh huêng ndrel đah săk, n’hanh nău tâm mâp đah bri phan.

 Ơi brah, hơi yang! nar aơ rnăk wâl mpôl hên ƀư brah yang, dăn kuăl huêng bah kon sau sĭt đah săk, plơ̆ sĭt đah rnăk wâl. Yor rnôk hăn trong, mô lap chôt prah, huêng nsơt mô plơ̆ sĭt. Rnăk wâl nsơr kon djăr, ndrănh yăng, dăn brah yang uănh, leo trong an huêng plơ̆ sĭt, tâm rnglăp đah săk gay sau dơi ngăch dăng, đăp mpăn. Huêng yôn ơi! lơi hưp hay nău mham jay nuĭh êng, yor tâm rnăk wâl geh tŏng ăp. Ơm plơ̆ sĭt đah săk bah nuĭh tơm, gay săk jăn uĕh lăng”.

Nĕ lah nău kuăl brah bah bu ranh ƀon-Nghệ nhân ưu tú Ksor Lol (way kuăl lah Ơi Sơ) ta rnăk wâl bah wa Amí H’Guan ta ƀon Rbai, xă Phú Thiện, n’gor Gia Lai. Nău kuăl brah nkoch kloh nkô̆ nău bah ƀư brah, nĕ lah yuh H’Guan rnôk hăn trong, mô lap geh prah, huêng yôn nsơt mô sĭt, jêng rnăk wâl an djăr, ndrănh yăng, dăn brah uănh, leo trong san yôn huêng plơ̆ sĭt.

Ƀư brah dơi ƀư ta nhoang jay nhih, đah ndơ ƀư geh 2 yang ndrănh, du mlâm djăr gŭch, 2 mlâm bum dơi dăp uĕh tâm du dông geh săp n’ha prit; bah meng lah ao ơm bah H’Guan tă nsoh rnôk mâp nău rmanh. Bu kuăl brah lah bu ranh ƀon Ksor Lol mhe nhiăt ndranh yăng nkre kuăl brah. Rnôk ndrănh yăng bêng, Bu ranh reh ndrănh an H’Guan ngêt. Jêh rnôk ngêt lôch du ngan, H’Guan kơt dơi ntop nuih n’hâm săk soan, n’hanh geh nău nsing nơm yôn huêng lĕ plơ̆ sĭt đah nơm.

Nar aơ, rnăk wâl ƀư brah gay kuăl huêng sĭt đah săk, plơ̆ đah rnăk wâl, nkre dăn an săk jan dơi dêr nău mô lap, mâp âk nău uĕh n’hanh rêh đăp mpăn.

Ƀư brah kuăl huêng geh măt bah mê̆ bơ̆ n’hanh nuĭh bên tâm rnăk wâl. Nthoi tay nău kuăl brah bah bu ranh ƀon, wa Amí H’Guan răk kuăl brah geh nău wơt huêng bah kon bu ur sĭt. Amí H’Guan an gĭt, jêh rnôk kon bu ur geh prah ndeh, geh nău klach, đêt ngơi, nuih n’hâm mô djiăng. Tĭng nău way bah nuĭh Jarai, nĕ lah yôn huêng nsơt, jêng rnăk wâl ƀư brah kuăl huêng tĭng nău way gay kon bu ur đăp mpăn, sŏk sĭt tay nuih n’hâm.

Rnăk wâl ƀư brah kuăl huêng an sau. Mhe aơ mon hăn ndeh geh prah, tĭng nău wây ri an ƀư brah gay chrăi n’hanh kuăl huêng sĭt, klach huêng nsơt mô ngăch plơ̆ sĭt đah săk. Mpôl hên kuăl n’hum tât ƀư brah, mpŏng an huêng yôn dơi plơ̆ sĭt đah mon, gay mon ngăch dăng, đăp mpăn.

Wa Nay Wih (Am H’Guan) an gĭt ƀư brah kuăl huêng lah nău way ơm bah nuĭh Jarai geh bah jŏ. Ƀư brah dơi ƀư têh mô lah jêt tĭng tâm nău rmanh ma nuĭh mâp. Lah knŭng prah mô lah rhuk đêt, rnăk wâl ƀư dơh đêt đah du mlâm djăr n’hanh du yăng ndrănh. Yơn rnôk nuĭh bên mâp rmanh mbăn lơn, ƀư brah mbra dơi ƀư têh, geh du mlâm bê n’hanh du mlâm sŭr. Bê dơi djôt hăn kơh dak me gay ƀư brah, geh nkô̆ nău ntru nău mô lap; hôm sŭr n’hanh ndrănh yăng dơi ƀư brah ta gay gay dăn săk soan, đăp mpăn ơm plơ̆ sĭt tay an nuĭh mâp rmanh.

Ƀư brah kuăl yôn huêng ƀư gay ndơ̆ huêng sĭt đah săk, plơ̆ sĭt đah rnăk wâl. Ƀư brah aơ lĕ geh bah u che kăl e, trêng an tât nar aơ. Tĭng nău way, rnôk nuĭh geh prah mô lah mâp nău mô lap, rnăk wâl mbra ƀư kuăl huêng gay huêng mô nsơt bah dih, ơm plơ̆ sĭt đah săk. Aơ lah nău uĕh way ơm khlay dơi mât bah âk nuĭh.

Ƀư brah kuăl huêng bah nuĭh Jarai lah nău way tam gay “kuăl huêng” plơ̆ sĭt đah săk, đăp mpăn nuih n’hâm an nuĭh mâp rmanh. Ăp nău kuăl brah, ăp ndơ ƀư brah geh âk nău nsing n ơm tâm nău boăt nthoi huêng đah săk, đah rnăk wâl n’hanh brah yang, đah kon nuĭh n’hanh bri dak.

Nar aơ, bah meng nău ndơ̆ nuĭh rmanh hăn săm ta ngih dak si, jêh nĕ nuĭh Jarrai ta Phú Thiện n’gor Gia Lai, hôm e ƀư brah aơ lah ntŭk nsing nơm nuih n’hâm gay ăp nuĭh ntop tay nâp nâl ta năp ăp nău mâp tâm nău rêh.

 

 

VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC