Nău uĕh ƀư njêng mê̆ kon bah nuĭh Êđê
Chủ nhật, 06:00, 27/07/2025 VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja
VOV.M’nông - Nău way tâm rnglăp me kon bâh nuĭh rđe ta Tây Nguyên geh nău ueh khlăy ngăn, ŭch ăp nuĭh geh nău rêh ueh, dăch bên ndrel kơt du rnăk vâl, ndrel tâm pêt tâm kơl rlet rlău nău jer jŏt gay ma rdâk njêng rnăk vâl, hun hao ƀon lan ăp nar lơ ma hơm răm, têh ndrŏng.

Âk rơh ƀư “tơm ôp brah” ntơm ƀư njêng mê̆ kon, wa Êa Sên ta ƀon Tơng Jŭ, phường Ea Kao, n’gor Dak Lak an gĭt. Ƀư njêng mê̆ kon bah nuĭh Êđê lah nău way ơm geh nkô̆ nău uĕh, geh nău ntĭm nti nsum mpôl, rnôk 2 hê mha njêng mê̆ kon du jay. Nău ƀư njêng an nchrăp na nê̆ n’hanh ƀư têh.

Njêng mbơ̆ kon, mê̆ kon bah nuĭh Êđê bôk năp, rlău ma geh măt bah jrŏng rnoi 2 ding ri an geh ăp nuĭh wât mpeh nău way ơm, nău ƀư gay rblang n’hanh ƀư kloh lơn mpeh nău nchâp đă bah nău way ơm kơt lĕ đah nău kan bah ăp ding jêh rnôk njêng ƀư mê̆ kon, geh kơt nĕ ri mư dơi kơl 2 ding jŏ jong nâp nâl.

Nar aơ nău way njêng bah nuĭh Êđê hôm e dơi ƀư. Ndơ ƀư mô geh âk, geh sŭr jêt, djăr nkuăng, du yăng ndrănh n’hanh 2 băk kông wăn ty gay ƀư tâm nkol an ăp ding. Lah nuĭh dơi njêng jêr jŏt, ma hôm e ŭch tât ndrel đah nău rŏng ri hôm e dơi ƀư tâm njêng, knŭng an jă ngêt ndrănh tŏng ăp jrŏng rnoi 2 ding n’hanh geh nău uănh saơ, mô kâp mpa ƀư jêr jŏt.

Rnôk Aê Sên ntoh măt an jrŏng rnoi mbơh: “Ƀư tâm njêng mê̆ kon lĕ dơi ntơm ƀư đah nău uĕh bah 2 ding rnăk wâl”, nuĭh kon tâm njêng dâk sŏk ngan ndrănh yăng bah nuĭh ntoh măt gay jă ngêt ndrănh ăp nuĭh bu ur dơn ƀư “mê̆ tâm njêng”, mpơl nău tâm ryơk. Jêh nĕ, nuĭh kon jă ngêt ndrănh ăp nuĭh bah năp tay tâm jrŏng rnoi.

Tĭng nău way bah nuĭh Êđê, nuĭh dơi dơn lah kon tâm njêng mbra dơi geh ăp nău dơi âk mpeh nuih n’hâm n’hanh drăp ndơ. Nkre, nuĭh kon njêng mbra geh lĕ đah nău kan đah mê̆ bơ̆ mât, mô lah oh nô mât bah nơm. Nuĭh mê̆ an geh lĕ đah nău kan ntĭm nti, tâm rŏng n’hanh uănh tât nuĭh kon. Rlơ̆ tay, nuĭh kon tâm njêng an gĭt ryơk, mât rong mê̆.

Wa Amĭ H’ước  ta ƀon Tơng Jŭ, phường Ea Kaao, n’gor Dak Lak an gĭt:

Rnôk gâp dơn ƀư kon mât ri gâp uănh mê̆ bơ̆ mât kơt mê̆ bơ̆ deh bah gâp. Ăp nău rngot, răm, njêng tâm nău rêng dơi tâm pă ndrel. Mê̆ bơ̆ kop ji ri oh kon dơn uănh mât rong, tâm rnăk wâl moh geh nău ri ndrel mbak anh n’hanh dơn lĕ đah nău kan ndrel. Yor nê, rnôk 2 ding tâm njêng an mê̆ geh ntoh măt bah jrŏng rnoi saơ, kơt lah nuĭh na nê̆ n’gluh an ăp tâm ton bah 2 ding gay tâm tâm ban ŭch ndrel, nĕ lah nău khlay ngăn.

Tĭng nău way ơm bah nuĭh Êđê, nuĭh dơi dơn lah “kon tâm njêng” jêng nuĭh ndrel mham deh, kơt mê̆ kon deh, rêh khĭt geh ndrel, njêng rngot geh ndrel, tâm rŏng, tâm kơl rnôk jêr jŏt. Gay đăp mpăn nău aơ, an geh nău ƀư tơm bah nuĭh “ƀư tơm ôp brah”. Wa Ea Sên ta phường Ea Kao, n’gor Dak Lak an gĭt.

Lah jêh ƀư brah tâm njêng ma ngoăy tâm 2 ding mô hôm ŭch geh nău tâm nchâp, kơt ŭch “ntlơi” tâm ton me kon ri mpeh đah tih mbra an trok nău lư an mpeh đah ri. Rnôk aơ nuĭh tơm ôp brah kơt mpôl hên an rblang kloh gay ăp ding wât ndrel mpeh ăp trong ƀư ‘Rmal”, rlău ma ăp tâm ton bah ăp ring ri mpeh ding tih ri roh du mlâm sŭr gay trok rmal bah năp ăp nuĭh tât uănh, lơn lah ăp nuĭh tơm ôp brah kơt mpôl hên.

Nău way tâm njêng mê̆ kon bah nuĭh Êđê lah rse tâm kăt nsum mpôl, rhăt jăp nău rŏng đah ăp nuĭh êng jêng du ndŭl deh du jay. Tâm nău rêh mhe, bôl nău ƀư tâm njêng dơi dơh lơn mpeh trong ƀư, yơn nkô̆ nău uĕh tam đah nău rŏng, lĕ đah nău kan n’hanh nău nchâp hôm e dơi mât n’hanh ƀư uĕh, jêng du nău uĕh văn hóa an dơi mât ndrăy n’hanh uănh khlay./.

 

 

VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC