VOV4.M’nông: Play nông kro lah ntil ndơ m,ô dơi mô geh tâm nau rêh ăp nar bah rnoi banar ta nkuăl [on têh Kon Tum. Nông têh, bu do\ng gay ma dâng dak ngêty, dâng por gay ma leo luh mir mô lah prăp grăp ntil, nông kro jê| geh koh jêng kuah gay ma chua trau, to\ dak ndrănh mô lah nkra ndơ yông bah năp ngih…Nê lah ăp ntil ndơ nơm vay saơ ngăn, ndơ do\ng nê geh tâm nau rêh ăp nâr ndrel jêng ndơ ơm ueh êng bah rnoi mpôl tâm nkuăl neh Tây Nguyên aơ.

            Kêng măng la, rnôk phung hên hăn tât Plei Kon Dri, xã Đăk Rơ Wa, nkuăl [on têh Kon Tum ri kônh wa ta aơ bu ntơm si\t tă bah mir. Ho\ jêng nau mơng, âk bu ur bu vay veh tâm ntu\k ndrâm dak bah [on gay ma rao jâng ty jêh ri lo\ bâk dak gay nsu\t n’gon piăng. Dak geh bu bâk tâm nông, ân tâm sah, anh si\t.

            Wa Y mai ta Plei Kon Jơ Dri ân gi\t: Nông kro lah ntil ndơ geh do\ng âk tâm rnăk kônh wa rnoi Bahnar bah năp nơh. Nông geh bu do\ng gay ma dâng dak, ân por leo luh mir, bu blau ri lo\ nkra ndơ ân goh nteh gay ma yông đo\ng…A[aơ bol ma mô lăng âk nu\ih do\ng, yơn du đê| rnăk vâl hôm geh bâk dak, dâng ndrănh mô lah mpla yông ân ueh.

            Kăl e nơh, kônh wa rnoi bahnarr ngăn lah rêh đah nau kan [ư mir. Jêh yan tuch ba, tâm du\t khay 5, nu\ih [on lan tăm tay ăp ntil nông, ăp rpăl, ntil rpu\ng, tâm nê geh ăp ntil nông so\k gay ma nkra nông ngêt dak.

            Ntơm yan bah năp, nu\ih [on lan săch play nông kranh, ueh gay ma so\k grăp [ư ntil, Jêh nau tuch tăm, bu leo nông tăm êp meng mir mô lah neh lâng. Tơm nong chăt jêng êng ma mô kâp mât chăm ôh. Tât khay 11-12 ăp play nông kranh, jêng êr, dăng bu pe\ leo nsi\t ngih. Jêh nê bu nkra ăp play nông jêng ăp ntil ndơ nơm do\ng ro âk nar, u\ch geh nau gơih ngăn.

            Bu ranh A Mơ ta Plei Kon Jơ Dri nkoch: Jêh rnôk klih play nông kro, bu do\ng payh gay ma koh nkong [ư mbung nông, rnok aơ u\ch ân geh blau ngăn. Nau vay, mbung nông geh nkra tă bah nkong, yơn geh bu nkra nkre mbung êp nkong, mô lah nkêng du đah. Gay [ư ân ueh tay ân nông, bu dơi nchih, trel ăp ntil rup klơ nê. Jêh ri kônh wa leo ih ngăn tâm nar mô lah ân klơ u\nh năk ân păng kro, jêh ri leo trăm tâm dak bo\k ntơm 10-15 nar ân proch nông ôm, jêh ri rao ân kloh. Rnôk grăp play nông ho\ ôm, bu so\k nông gay ma hăn rao, hăn nsru\ng ân kloh.

            Jêh nê, bu mra  do\ng du ntil play bri geh moh l;ah Ngeng (ti\ng nau ngơi bah rnoi Bahnarr) ân tâm trôm play nông, leo trăm nklăp 2 pơh, jêh ri rsu\ng ân kloh. Play Ngeng geh nau ueh [ư ân bah [ô ôm ndrel kloh grăp tâm trôm, rnôk nê hôm knu\ng nông dơm. Leo play nông hăn ih tay 2-3 nar, jêh ri mơ njêng màu ân nông. Jêh rnôk trăm tâm bo\k ndrel ân klơ năch kơl nông kro, mô geh ôm, mô geh bu chuh, mô geh luh dak dnrel jăp lơn. Du mlâm play nông kro lah do\ng ueh ri ntơm 3-4 năm mư chah.

            Bah năp nơh, tâm ăp rnăk wa nu\ih  Bahnar vay geh âk ngăn nông kro gay ma doư\ng ăp nar, prăp klơ năk prăp tay gay ma do\ng jo\ jong đah ăp ntil nông, jêh jê|, jong, gleh, yơn ngăn lah bu do\ng nông kro vil,

            Nkhop nông ba dih geh aka ngăn tâm nau rêh bah rnoi bahnarr. Lah ntil têh ri geh do\ng gay ma dâng dak ngêt ân le\ ma ngih, jêh ri [ư kuah gay ma chua trau, to\ dak ndrănh ndrel [ư mbung ntroch dak. Kăl e nơh, nau kan bôk năp ma nu\ih bu ur jêh kah bi\ch lah so\k ngăn ân tâm sah, leo bâk dak si\t n’gon piăng ân ngih nơm ndrel leo luh mir.

            Ti\ng nu\ih [on lan, dak ân tâm play nông kro geh êng ngăn, mô geh kơt ân tâm chai ôh. Ngăn lah, dâng dak tâm nông ri păng n’ik lôch nar, n’ăp ma nơm ân tâm bri nar kđôi yor nkhop păng mbâl mô geh chrat nar ri ueyh ngăn lah leo tâm mir, Jêh pah kan jâk rgănh, ngêt dak mô lah ngêt por ân tâm nông, bu saơ ueh lơn, ngăch lơn, mô êng knu\ng bah lêt ma hôm ntop tay soan đo\ng, tăng kah ngăn tă bah play nông.

            Ko\ ti\ng bu ranh A Mơ, play nông geh bu do\ng gay ma dâng ndrănh ân ngăch ngêt mô lah dơ dak mham djăr tâm nar ôp brah ba mhe, tuch ba mir.  Êng nê, play nông kro geh do\ng gay ma tâl grăp ntil kơt mbo, tuh, rnga, grăp rpuăl…Gay mât ân ăp grăp aơ bah chah ndrel nơuih rnôk leo hăn ntrơn hăn âk ntu\k, jêh ri bu do\ng rse gay ma kâp ba dih. Mô lah, n’ăp ma play nông kro geh chah bu ko\ nkra jkêng bôk kon nun gay ma mpởh si\m sa ba tâm mir, [ư ndơ pâl ân kon se.

            Du nau êng đo\ng ma mô geh aka nu\ih gi\t, kalư e geh bu ur rnoi Bahnarr jêh deh kon, so\k nông, ân dak duh jêh ri ân klơ ndul, [ư kơt nê nklăp du pơh ri luh le\ mham mhik tâm săk. Yor ri ma nông kro lo\ geh bu do\ng aka, ueh ngăn tâm nau rêh bah kônh wa rnoi bahnar tă bah jo\ ma aơ.

            A[aơ, ndrel nau kan hun hao tuch tăm, kônh wa nkra ăp ntil ndơ do\ng đah ăp ntil êng êng, âk nau ueh nơh đo\ng, yor ri ma nu\ih [on lan mô hôm tăm âk ôh nông mô lah do\ng play nông tâm nau rêh ăp nar. Bol ma kơt ri, yơn đah nau ueh êng bah păng ndrel ăt bah nau ơm ueh, nông kro hôm geh ntu\k dâk ueh khlay ơm tâm nau rêh ăp nar bah kônh wa rnoi bahnar./.

                                    Nu\ih rblang: H’Thi