VOV4.M’nông – Gu\ rêh ta nkual bah lơ Tây Nguyên, rgum âk ta 2 xă n’har bri Sa Loong n’hanh Bờ Y bah nkuăl Ngọc Hồi, n’gor Kontum, kônh wa rnoi Ca-Yong geh [ư ns^t ba n’hao rhe t^ng nău way ơm bah nơm. Đah rnoi Ca-Yong “Ns^t ba n’hao rhe” lah ngoay tâm âk nău [ư brah khlay n’hanh têh ngăn tâm năm, an [ư jêh ndơ aơ ri nu\ih [on lan mơ đăp mpăn tâm yan tuch tăm mhe.

Tâm khay 12 ăp năm, rnôk [ư mir ba le\ lôch, ba ns^t bêng jay, kônh wa rnoi Ca-Yong mô ru nchră an [ư Ns^t ba n’hao rhe ta jay nhih bah [on. Dơi uănh lah ngoay tâm âk nău [ư brah khlay n’hanh têh tâm năm, đah nkô| nău dăn brah yang an mih lăng prăng ueh, boh ba s^t âk, [on lan ngăch prăl. {ư brah “Ns^t ba n’hao rhe” dơi kônh wa rnoi Ca-Yong ndrel soan [ư du\t ueh.

Wa Thao Phết, rnoi Ca-Yong, 76 năm deh ta [on Đak Vang, xă Sa Loong, nkuăl Ngọc Hồi, n’gor Kontum an g^t:

Nău [ư brah ns^t ba n’hao rhe gay dăn brah yang an kônh wa năm bah kơi [ư sa an geh. Nt^t nsa tâm năm aơ kônh wa geh 100 sah, ri năm bah kơi geh âk lơn, dơi geh tât 150 sah ba mô lah âk lơn tay. Nău tal 2 khlay ngăn lah, nău [ư brah ns^t ba n’hao rhe aơ gay dăn an [on lan dơi ngăch prăl, đêt kop ji, geh nău rêh hơm răm, ueh lăng.

{ư ns^t ba n’hao rhe way dơi kônh wa nchrăp lor 3 khay. Ăp bu ranh [on tât ăp jay mbơh mpeh nău [ư, jao an ăp jay n’gôn ndrănh đêt ngăn 3 yăng, rgop bah du mlâm djăr let lơ… lơ êp nar [ư, nău kan nchrăp lơ ndăn. T^ng nău tâm pă bah ăp bu ranh [on, rlău ma nău nkra, nchrăp an jay nhih, t^ng rmôt druh ndăm bu ur, bu klô, bah 10-20 nu\ih hăn tâm bri pănh n’hanh joi biăp… aơ lah di an ăp bu klô ndăm tâm rlong pănh na bah nơm. Hôm ăp bu ur ri tâm rlong ngăch prăl bah nu\ih bu ur Ca-Yong…

Nău nchrăp le\ jêh, ăp ndrănh yăng troch bêng dak kuăl jă. {on lan rgum to\ng ăp bah dâng jay nhih, ngoay tâm ăp nu\ih bu ranh nsing nơm bah [on lan dâk răch brah. Nkô| nău răch brah kơt bah kơi aơ:

Ơi brah… Brah trôk, brah neh kơl an kônh wa mpôl hên geh nău rêh hơm răm, đăp mpăn. Dăn huêng ba, brah mbô, …kơl an săk play lăi mbôn, mbô, bum têh play; dôk, rke lơi ding lăp tâm bri sa bôh, sa ba…

Jêh nău răch brah bah bu ranh [on, nu\ih Ca-Yong ntơm lăp rgum n’hanh way jo\ tâm 2 nar. Nar bôk năp, ăp nu\ih mbah rhơn nău geh pah kan jan sa; ntru\t nsôr, nkoch mpeh nău blău ơm pah kan jan sa… n’hanh jă ngêt uănh kah ndrănh yăng bah rnăk wâl. Nar aơ, ăp nu\ih ranh, druh ndăm, bu ur, bu klô… ngêt sa hơm nhul, mpât mprơ măng nar… mô đêt nu\ih “chuêl” trong s^t, b^ch ta jay nhih.

Ôi nar tal 2, bri ang, t^ng rmôt bu klô tâm têk nu\ih nhul bah jay nhih s^t. Gay saơ nău rhơn, rnăk wâl nu\ih nhul nhup an du mlâm djăr mô lah su\r t^ng nău geh bah rnăk wâl an ăp bu klô le\ ndơ\ nu\ih bơ\, nu\ih sai s^t wâl. N’hanh ăp mpa dơi an djôt jay nhih, gu\ch gay ngêt sa le\ nar.

{ư jêh “ns^t ba n’hao rhe”, kônh wa Ca-Yong du\t răm, ntơm tâm du yan mir ba mhe, đah nău răm bôh ba s^t, ăp nu\ih, ăp jay hơm răm, ueh lăng.

A[aơ nău rêh geh âk nău rgâl, nu\ih Ca-Yong hôm e [ư brah Ns^t ba n’hao rhe, yơn geh âk nău rgâl an tâm di lơn: mô hôm pănh nchron mpa bri, lơn lah ăp ntil mpa khlay an mât ndray kơt, hoa, khô|, dôk. {ư rgum răm mô jo\ âk nar kơt bah năp. Bôl ndr^, nkô| nău rhơn năm săk geh, tâm rnglăp [on lan, ntru\t nsôr tâm yan tuch tăm mhe hơm răm, đăp mpăn hôm e nâm ơm nău khlay./.

            Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja