VOV4.M’nông - Tâm n’hêl na nê̆, ăp ndơ way ơm kơt; nah mbân, ao... dŏng ndơ cheh tanh Tây Nguyên lĕ dơi âk nuĭh ƀon lan kơt năch dăch ngai wơt dơn. Đah ntŭk dŏng văn hóa ntâr ang kơt Gia Lai, nău n’gluh an du nar gay ntô̆ n’hao mbân ao way ơm bah nsum mpôl rnoi Jarai, Bahnar lah trong mkra uĕh ngăn rgop hun hao nău kan cheh tanh lah êng n’hanh nău kan way ơm lah nsum.

Năm bah năp, ta âk trong mbơh nkoch nău geh âk nău nchih nkoch mpeh ăp nuĭh, ngăn lah rơh druh ndăm an uănh mĭn dŭt n’hâm tât trong kan mât ndray n’hanh ƀư uĕh lơn nău khlay văn hóa uĕh bah rnoi Jarai, Bahnar tă bah nău n’hao khlay mbân ao way ơm. Ntĭt nsa kơt yuh Rơmah H’Tuyết (tổ 10, nkuăl têh Phú Thiện, n’gor Gia Lai) mât nău ka choh mbân ao way ơm đah âk ntil uĕh. Nai Tưih (ƀo Dur, xă Glar, nkuăl Đâk Đoa, Gia Lai) an nuih n’hâm nău hun hao nău uĕh way ơm bah rnoi đêt, mĭn ƀư mhe ăp ntil nah mbân tâm nsông, nah mbân nsơr nkrơh đah mbân ao cheh tanh uĕh măt uănh, tâm di đah trong hăn mhe bah druh ndăm... Ăp nuĭh đah du nău kan êng êng, yơn khân pơng rgop mât ăp ndơ way ơm. Nău nĕ mĭn lah nău wât, nău kan bah khân pơng tâm trong kan mât ndray, ƀư uĕh ln văn hóa rnoi mpôl đêt.

N’hêl na nê̆, ăp ndơ way ơm kơt: Nah mbân, ao..... dŏng ndơ cheh tanh Tây Nguyên lĕ dơi âk nuĭh ƀon lan kơt năch dăch ngai wơt dơn. Aơ lah an saơ ngăn nău wăch rgum bah ndơ way ơm. Tĭng nĕ, ăp n’gâng kan nău kan geh tât uănh mĭn ntop kơl nta nơih ăp nău khlay gay rgop mât n’hanh pơk hvi ndơ nău kan way ơm, mô knŭng ta nău kan cheh tanh ma hôm âk nău kan way ơm êng kơt: kô̆i tanh, trah mon.

Ăp ndơ way ơm bah cheh tanh Tây Nguyên uĕh an năch pâl nđaih

Tâm rnôk ntoh trong mbơh nu nău kơt aƀaơ, tâm ƀah đah kon nuĭh đah kon nuĭh dơi dăch lơn yor du tong “lât chuột” mô lah rbôch ty ta điện thoại thông minh ri nău nkoch, mpla nsơ ndơ bah ƀon lan, tâm nĕ geh ndơ way ơm mbra jêng dơh n’hanh ngăch. Yor rĭ, tâm rgŏ năp geh âk nău rgâl n’hanh lôch uĕh an trong hun hao nău kan kô̆i tanh, cheh tanh mbân ao nău druh ndăm Jarai, Bahnar dơi ŭch n’hanh rƀŏng tât.

Nău nchih bah THS. Hoàng Thị Thanh Hương mpeh “Trong mkra ndâk njêng n’hanh hun hao rmôt nghệ nhân cheh tanh ta Gia Lai” nchih tâm ntŭk mbơh nkoch rgum rƀŭn nuĭh ƀon lan khay 3 năm 2021, an saơ ăp trong mkra ăp nuĭh ndơ̆ gay hun hao nău kan cheh tanh kơt hun hao rmôt nuĭh, lah ăp nghệ nhân, ăp nuĭh druh ndăm ŭch văn hóa way ơm, nkre janh dăn đă du đêt trong mkra rgop hun hao nău kan cheh tanh Tây Nguyên ta n’gor.

Lor lah, đah rmôt nghệ nhân, nuĭh druh ndăm ŭch nău kan cheh tanh mbân ao an mât ntŭk ntô (rgum tâm rlong, nău tâm rlong, lễ hội văn hóa rnoi mpôl đêt...) gay nsơr nău blău, hăr ty bah nơm, nkre n’hao tâm nđŭr tâm rgâl nău blău ơm đah ăp nŭih druh ndăm n’hanh nghệ nhân gĭt blău ơm. Ăp nuĭh gĭt văn hóa way ơm ta ntŭk, na nê̆ lah nsum mpôl nuĭh Jrai, Bahnar gŭ rêh ta ăp ntŭk an n’hao lĕ nuih n’hâm tâm nău kơl an hun hao nău kan cheh tanh, way ơm đah trong năp đêt ngăn du blah mbân ao an nuĭh tâm rnăk wâl. Đah ăp cán bộ, công chức, viên chức nuĭh ta ntŭk, nău ka choh, năp kho ao way ơm he mô knŭng gay nsoh tâm ăp rơh lễ hội, nău ƀư khlay bah ƀon lan ma hôm dơi dŏng ƀư kho ao hăn pah kan (1 nar/pơh) gay rgop ntô̆ n’hao nău uĕh rnoi mpôl đêt.

Tâm “Pơh ao dai” mhe rlău, oh yuh bu ur Gia Lai rƀŏng tĭng dŭt n’hâm, nkre ntô̆ n’hao nkre saơ nău ntô̆ n’hao bah nuĭh ƀon lan bri dak Việt đah kho ao way ơm bah rnoi mpôl đêt. Ndrĭ, đah ƀon lan dŏng văn hóa ntâr ang kơt n’gor he ri nău n’gluh an du nar an ntô̆ n’hao kho ao way ơm bah nsum mpôl rnoi Jrai, Bahnar lah trong ƀư dŭt n’hâm rgop hun hao nău kan cheh tanh lah êng n’hanh nău kan way ơm lah nsum.

Nuĭh răk rblang: Y Sưng Phê Ja