VOV4.M’nông: Nghệ nhân mpât mprơ H’Plơ, rnoi Bunong, ta [on Bu Dak, xă Thuận An, nkuăl Dak Mil, Dak Nông, lah nu\ih du\t u\ch đah nău văn hoá way ơm bah rnoi nơm. Âk năm bah năp wa le\ du\t n’hâm nt^m, nkoch trêng an druh ndăm nău mprơ way ơm n’hanh rklă nău mhe an ăp er nău mprơ, đah nău u\ch an ueh wa\ch rgum ăp băl mom ndăm mprơ nău tâm pât ngơi brah. Wa H’Plơ lah ngoay tâm âk nghệ nhân ntoyh lư dôl dơi UBND n’gor Dak Nông dăn đă Ngih dak uănh an ndơ nkhôm Nghệ nhân g^t blău.

            Le\ 57 năm deh, yơn bâr mprơ bah wa H’Plơ nha rsang kloh n’hanh nju\ng ue\h rnôk păng mprơ bah nău mpât mprơ rnoi he. Păng an g^t, krêp dêh đah nău mpât mprơ, đah nău nteh ch^ng gong ơm bah jê|,  păng le\ kăr du\t âk nău mpât mprơ bah rnoi he.

            “Rnôk hôm jê| gâp way hăn t^ng me bơ\ hăn ngêt sa têh, tu\r ch^ng goh gong, djăt bu mpât mprơ lôch nê gâp kơt mprơ, n’hanh ntơm bah nê ăp nău mpât mprơ, ăp nău ch^ng lăp mbrơi tâm săk gâp tât a[aơ”.

            Đah nuih n’hâm gân djăng đah nău mpât mprơ, rnôk hôm [ư nai nt^m mầm non, păng way râng mbro ăp rơh tâm rlong, nău mpât mprơ, n’hanh an mông nar nchih rgum ăp nău mpât mprơ bah rnoi nu^h he. Năm 2015, lôch rlu ranh, dơi geh nău ntop kơl bah n’gâng kan văn hoá n’gor Dak Nông đah Đề án “Mât ndray, mpư n’hao ue\h rnoh khlay văn hoá way ơm, lễ hội, ch^ng gong n’hanh mbuăt n’hôm, nău mpât mprơ bah rnoi Bunong”, wa H’Plơ lơn ma geh âk mông nar n’hanh ndơ gay ma chrai bah nău ro\ng văn hoá way ơm. Păng râng trêng nti tay nău mpât mprơ Bunong ta  nhih nti Phổ thông Dân tộc Nội trú nkuâl Dak Mil, wa\ch rgum nar lơn ma âk băl mom tât râng:

            Pơk jrô nt^m nti nău mpât mprơ ta nhih nti nội trú nkuâl ri âk băl mom t^ng kơt nti, du jrô nti geh nklăp 20-30 nu^h nti, yor păng rgum dơi ăp kon se n’hanh ăp kon se du\t nđơr đo\ng. Nt^m tâm ăp măng nar prao, nar pơh ăp pơh. Ntơm bah khoá nti dja âk băl g^t nău mpât mprơ, bol ma bâr mprơ mô ho\ kloh rsang yơn kơt nê| ho\ ue\h ngăn hôm, geh ăp oh du\t ngăch hăr kơt H’Ren, H’Zen, Y Na…ăp kon se le\ hăn tâm rlong nău mpât mprơ n’hanh ho\ gen ndơ nkhôm rnê đo\ng.

            Đah nuih n’hâm mô su\ch lach, le\ nuih n’hâm ma nău kan n’hanh ơm jo\ năm g^t pah kan nt^m nti, păng trêng nti tay ăp nău mpât mprơ bah ăp nău dơh tât nău jêr, nkre nsing tâm nău blău bah t^ng nu^h nti ma le\ nuih n’hâm kơl nt^m, rblang kloh nkô| bah nău mprơ gay trêng nti tay nău nđơr, nău ro\ng n’hanh nău gân djăng tât rơh kon băl mom. Yor kơt nê| jrô nti nău mpât mprơ bah păng mô dơn geh kon se nti nội trú ma hôm geh âk druh ndăm đăng ký tât râng đo\ng. Oh H’Ren, ta [on Bu Dak, xã Thuận An, nkuâl Dak Mil, Dak Nông, ngoăy tâm ăp nu^h nti ngăch blău n’hanh le\ tă geh ndơ nkhôm rnê ta liên hoan njroh mprơ n’gor Dak Nông [ư mhe aơ, an g^t:

            “Nai nt^m nău mpât mprơ mpôl hên ngăch kăr ngăn. Nai nt^m du\t le\ nuih n’hâm, nai nt^m bah nău mpât mprơ dơh kơt lah n’h^r oh, Têt ta wêu…lôch nê rblang nkô| hôr bah t^ng nău mpât mprơ. Lôch rnôk hăn nti nău mpât mprơ gâp le\ g^t mprơ n’hanh hôm dơi sơch hăn râng liên hoan văn hoá ta n’gor mhe aơ nơh đo\ng”.

            Wa Ngô Văn Khoa, Groi kruanh phòng Văn hoá thông tin nkuâl Dak Mil, n’gor Dak Nông uănh năl: wa H’Plơ lah nu^h ro\ng ăp ntil nău mpât mprơ, geh nău dơn mât đah rnoh khlay văn hoá bah rnoi nu^h he, rgop mô jê| tâm nău mât ndray ăp rnoh khlay văn hoá bah nu^h Bunong:

            “Ndrel đah jrô nt^m nti tu\r ch^ng goh gong t^ng đề án bah n’gor, nău dơn kan bah mpôl hên ndrel đah nai pơk jrô nt^m nti nău mpât mprơ gay mât tay ăp ntil nău mpât mprơ khlay. Aơ lah nău mpơl rhơn đah êng nu^h păng n’hanh gay ăp nu^h kan mât uănh tor trong hun hao n’hanh mât ndray ăp nău mpât mprơ Bunong. U|ch ro\ng lah njroh mprơ way ơm mbra hun hao lơn, lah mô geh ăp jrô nt^m  nti dja mô lah nu^h kơt wa H’plơ ri jêr ma mât ndray dơi.

            Ndrel đah nău trêng nti tay nău mpât mprơ, wa H’Plơ hôm lah nu^h n’gâng tơm tâm rmôt ch^ng gong way ơm bah nkuâl Dak Mil. Rmôt ch^ng gong tâm ban kơt êng păng le\ geh du\t âk ndơ nkhôm rnê ta ăp rơh tâm rlong, liên hoan văn hoá ta nkual Tây Nguyên. Tâm nău rêh, kônh wa lah du Bí thư chi bộ [on du\t leo lor trong ue\h, rgop ue\h tâm ăp nău kan bah [on, xã.

            Păng nkoch: “Nău gân djăng văn hoá way ơm le\ trêng nti tay an gâp mô dơn soan dăng nuih n’hâm. Hôm ngăch dăng ri gâp hôm râng ăp nău kan tâm di gay kơl ue\h blău an [on lan, an lam rêh jêng kon nu^h, [ư an nuih n’hâm dơi aih ue\h, rhơn lơn”./.

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân