VOV4.M’nông – Bah dâng jâng yôk Langbiang, nkuăl têh Lạc Dương, nkuăl Lạc Dương (Lâm Đồng) geh du\t âk lah nu^h rnoi K’ho gu\ rêh âk bông nu^h. Ăp năm bah năp, knơm rgâl nău wât tâm trong m^n trong [ư, rgâl trong tuch tăm rluk mâl ơm an lo\ mir công nghệ mhe, ntop đah nău mât nău khlay văn hoá ue\h bah rnoi đêt gay pơk ăp ntil pâl nđaih rho\ an năch, nău rêh wa\ng sa bah nu^h [on lan nkuăl têh Lạc Dương dôl mô rlu rgâl t^ng nar.

Mhe âl du\ng ăp grăp cà phê geh moh K’ho gay ngăch jao an năch, yuh Cơ Liêng Este, ta [on B’Nơr C, nkuăl têh Lạc Dương, nkuăl Lạc Dương (Lâm Đồng) lo\ mô ru dăp ăp ndơ mbân ao tay yor ty nơm tăch êng gay mpla nsơ, wa\ch rgum ăp mpôl năch pâl nđaih. Yuh Cơ Liêng Este an g^t, nău geh khlay bah rnăk wâl lah [ư geh ndơ cà phê Arabica kloh ue\h moh lah coffee K’ho, n’hanh cheh tanh lah nău ue\h blău ơm an dơi mât ndray, mât ue\h tay n’hanh nkoch tât ăp năch dăch ngai. Dơi geh nău tâm rgop aơ, wa\ng sa bah rnăk wâl le\ đăp mpăn n’hanh hun hao du\t âk nkôp đah bah năp:

“U|ch hun hao nău kan cheh tanh mbân ao ri lor lah an dơi mât nău kan, nkoch trêng tay an kon sau gay pơng mô [ư roh rui yor aơ lah nău kan way ơm. Jêh ne\, he an mpla nsơ mbân ao gay năch tât bah ntu\k êng m^n joi n’hanh g^t nău kan aơ bah kăl e u che trêng nt^m n’hanh mât ndray, dơi [ư đah ty. Yor nê, bôl mô ns^t geh âk nkôp đah [ư ndơ cà phê kloh ue\h yơn he hôm e tâm rgop gay nkoch n’hanh tăch ndơ an năch”.

Kônh wa [on lan rnoi K’ho ndơ\ văn hoá ch^ng lăp rho\ an năch pâl nđaih

Ndrel đah cheh tanh n’hanh [ư cà phê moh êng, nsum mpôl rnoi K’Ho ta nkuăl têh Lạc Dương hôm e hun hao nău kan [ư ndrănh yăng gay rho\ an năch. Lơn lah, kônh wa le\ mât geh săk rnglăy ntu\k ntô văn hoá ch^ng gông-ndơ nkoch trêng ma mbung n’hanh mô mpơl săk le\ dơi UNESCO kơp dơn gay [ư pâl nđaih. A[aơ nkuăl têh le\ ndâk njêng 11 rmôt, mpôl ch^ng goong nchrăp rho\ an năch pâl nđaih. T^ng nghệ nhân Păng Ting K’Rè, kruanh du rmôt ch^ng ta [on Dơng I, nkuăl têh Lạc Dương, hun hao pâl nđaih bah năp tu\r ch^ng n’hanh ndơ sông sa way ơm le\ rgop nta an nău kan, n’hao nău geh an nsum mpôl rnoi K’Ho ta ntu\k:

“He [ư t^ng nău [ư ch^ng goong rho\ năch du gâl lah rgâl nău rêh rnăk wâl, nta an mkra nău kan, n’hao nău geh an kônh wa [on lan. Bah meng ne\, aơ lah nău kan ma rgop mât nău ue\h văn hoá, nti tay an druh ndăm wât văn hoá ch^ng goong bah nơm, lah drăp ndơ yor u che gay an geh nău du\t têh khlay bah kônh wa rnoi K’ho lah êng n’hanh nsum mpôl rnoi đêt ta Tây Nguyên lah nsum”.

Le\ rgâl ăp ntil ndơ pâl nđaih gay ns^t tay nău geh, nkre lah rgop mât ndray n’hanh mât ue\h ăp nău khlay văn hoá way ơm dôl lah trong hun hao têh dăng bah nsum mpôl rnoi K’ho ta nkuăl têh Lạc Dương, nkuăl Lạc Dương (Lâm Đồng). Wa Kra Jan Meng Nôl, cán bộ văn hoá nkuăl têh Lạc Dương an lah, bah rnôk kônh wa g^t [ư pâl nđaih ri nău ach o le\ dơi ntrôl ru\ch, nău rêh wa\ng sa nar lơ sâm geh.

“Ta nkuăl têh Lạc Dương geh ăp rmôt ch^ng goong dôl pah kan rho\ năch pâl nđaih kơt rho\ văn hoá gu\ âm ăp nar ta [on lan. Bah meng ne\, ăp [on nău kan way ơm mpeh ndrănh yăng, cheh tanh hăn do\ng rho\ an nău u\ch bah năch. Nău ne\ kơl kônh wa mât tay, hun hao nău ue\h êng ta ntu\k, n’hanh trong hun hao mhe bah nău kan pâl nđaih ta ntu\k. Ăp nău kan aơ le\ ntơm ns^t tay săk rnglăy, rgop rgâl nău rêh wa\ng sa, nta nău kan n’hanh ntop nău geh an kônh wa. A[aơ âk rnăk le\ geh nău rêh mbơm oi âk rlău bah năp, du đêt rnăk geh ngih wâl nâp nâl, [ư jay têh hvi, rwa\t ndeh ô tô rnôk g^t n’hanh [ư ăp ndơ pâl nđaih aơ”.

Knơm g^t mât nău geh đah văn hoá bah rnoi nơm, nu^h K’ho bah dâng jâng yôk Langbiang, nkuăl têh Lạc Dương, nkuăl Lạc Dương (Lâm Đồng) le\ pơk luh âl ntil ndơ pâl nđaih, nkre hun hao wa\ng sa nkre mât văn hoá way ơm. Đah trong hăn di, du năm mhe dôl ton ns^t tay âk nău rgâl têh dăng lơn ta nkual neh Lạc Dương./.

Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja