VOV4.M’nông: Lah nu^h Yăn yơn wa Dương Văn Tho ta xã Cư Drăm, nkuâl Krông Bông, n’gor Dak Lak hôm du\t ro\ng ch^ng gong, njroh mprơ bah nu^h Rđe. Păng ho\ joi êng prăk jă nu^h g^t blău s^t trêng nti an du đêt druh ndăm, kon se nti tâm xã Cư Drăm nti d^ng dưt rla n’hanh du đêt nău njroh mprơ bah nu^h Rđe ta jay he nơm d^l, đah nău u\ch ro\ng mât ndray dơi ăp nău ue\h văn hoá way ơm bah [on lan Tây Nguyên.

            Nău nteh d^ng dưt rla khuh n’gôr tâm jay jong bah wa Dương Văn Tho, ta buôn Chàm A, xã Cư Drăm, nkuâl Krông Bông ho\ jêng way bên đah [on lan tâm du bông rlău 1 năm aơ. Ntơm bah ăp nău nteh srang lêng wêng lơng wơng, mha êng ăp nar bôk năp, lôch nău bât jôn rbăn, nt^m nti na nê| bah nu^h g^t blău ho\ jêng kloh rvah mblâm rval. Oh Y Gôn Êban, gu\ ta buôn Chàm A, râng nti goh d^ng dưt rla an g^t, ntơm bah khay rlu nti năm e tât a[aơ, rgâl bah hôm ma gân djăng tâm mạng Internet gay pâl điện tử, oh ho\ an he du nău u\ch ro\ng mhe bah nău rgo\ jă rah rơch bah wa Dương Văn Tho.

            “Lor bôk năp rnôk kônh Tho hăn tât jay gâp nchrăp mô u\ch nti goh d^ng dưt rla yơn bah kơi nê kônh wa bonh đă ta quán Nét ri gâp mơ u\ch hăn nti goh, bên mbrơi hôm jêng hăr blău lơn nău ka do\ n’hanh nău jă ngêt ndrănh. Gâp u\ch jêh aơ tay mbra dơi mât mbro ăp nău way ơm bah nu^h Rđe mpôl hên”.

            Hôm đah oh Dương Văn Tú, nău tâm ro\ng văn hoá ch^ng gong kơt rêng bah bap; kơl oh dơh tât ăp nău tâm râng goh dơi nu^h  g^t blău trêng nti tâm ăp rơh kơt nti.

            “Lor bôk năp kơt nti ri du\t jêr yor gâp saơ ăp bu ranh goh dơm mô ho\ tă mâp pah đêt. Dơi nai trêng nti tay ri mpôl hên ho\ goh dơi d^ng dưt rla dja hôm”.

            Nu^h nt^m nti mpôl hên lah wa Y Jut Êban, gu\ ta xã Cư Pui, nkuâl Krông Bông, n’gor Dak Lak. Wa Y Jut an g^t, săk păng nơm mô lăng geh nău dơi blău [ư nai nt^m, dơn trêng nti an kơt uănh dơm n’hanh nt^m na nê| an t^ng oh. Mô dơn nê, goh d^ng dưt rla ân goh t^ng nău tâm râp jêng du mpôl mô dơi goh êng du hê jêng nău trêng nti jêr đo\ng. wa Y Jut nkoch, lor bôk năp păng hôm rnam nău wa Tho dâk pơk êng jrô nti. Yơn saơ wa Tho hăn t^ng rnăk rgo\ jă nu^h [on lan an oh kon hăn nti goh d^ng dưt rla, joi prăk manh ndơ gu\r goh an ăp kon se nti. Geh ăp tơ\ rnôk mih têh ăp kon se mô dơi hăn nti, wa Tho ho\ hăn tât t^ng rnăk wơt ăp kon se hăn nti đo\ng. Saơ kơt nê| wa Y Jut u\ch t^ng, mô rnam nău jêr jo\t, an âk mông nar, suan rhal gay trêng nti an ăp kon se.

            “Lor bôk năp rnôk  he mâp nô nê ri păng geh ôp lah [ư pơk jrô nti goh d^ng dưt rla an kon se nti, tăng lah wa Y Jut lah nu^h blău goh jêng gâp jă păng s^t nti an jrô nti pơk ta jay gâp. Lor bôk năp ri he mô djăt yơn mbrơi mbrơi ri gâp dơn nău jă. He u\ch dơn hôm ri păng joi prăk ntuh kơl an ăp oh mon jêng he an mông hăn ta aơ nt^m nti đo\ng.”

            Rlău 1 năm mhe aơ nkre nt^m nti nkre mât tiăr nti mbro, tât a[aơ, rmôt nti ch^ng gong d^ng dưt rla hôm mât dơi 9 oh ntơm bah 12 tât 17 năm deh geh nău gân djăng ngăn đah ch^ng gong d^ng dưt rla, mbra dơi goh hăr ăp nău ch^ng gong kơt nău wơt năch, nău jă ngêt ndrănh. A[aơ, rmôt ch^ng gong d^ng dưt rla hôm mât tiăr nti r^ng ăp pơh 1 tât 2 tơ\ gay mô chuêl nău ch^ng gong đo\ng. wa Dương Văn Tho nkoch, aơ lah nău rhơn đah wa. Bơi 30 năm krêp dêh đah [on lan n’hanh [ư kla\y nu^h Rđe, uănh saơ nău roh hêng bah văn hoá nu^h Rđe ta ntu\k, păng lơn ma u\ch [ư du ntil ndơ nê nơh gay mât ndray, trêng nti tay an kon său. Ntơm bah nău g^t rgâl bah ăp kon se tâm jrô nti, wa Tho mpo\ng, ăp nu^h bah rmôt mbra trêng nti tay gay ma nău tâm râp goh ch^ng gong d^ng dưt rla nthoi jong. Nkre, mbra geh tay âk nu^h nsum ti gay rmôt ch^ng gong d^ng dưt rla mbra nar lơn ma geh tay âk nu^h tât râng, mât dơi jo\ jong lơn.

            “Bôk năp gâp dơn m^n tât [on lan dơm, m^n tât nău way ơm, jêh aơ tay kon se mô hôm g^t văn hoá bah he mhâm đo\ng ôh. Gâp m^n bôk năp lah geh dơi 1 jrô nti an ăp kon se blău mpeh ch^ng gong dja, jêh aơ tay lah gâp mô hôm dơi mât jo\ jong đo\ng ri ăp kon se mbra trêng nti tay an ăp oh mon jê| lơn. Hôm jêh năp tay gay an ăp kon se do\ng dơi ri lah pơk dơi bôk nău kan pâl nđaih nsum mpôl tâm [on lan ri lơn ma ue\h, hôm a[aơ gâp dơn u\ch ro\ng lah ăp nu^h way lo\ng nuih n’hâm kơl ndrel gân djăng đah ndơ uh goh Tây Nguyên dja kơt gâp ndrel rgop suan gay pơk tay bar pe jrô nti tay an ăp kon se”.

            Nău an le\ ma mông nar, suan rhal, prăk do\ng gay pơk jrô nti ch^ng gong d^ng dưt rla n’hanh jrô nti ka do\ ta jay lah trong leo [ư mhe, lor bôk năp ntoh ta nkuâl Krông Bông. Lôch nê ho\ rgop rgâl nău g^t êng bah nu^h [on lan, lơn lah nu^h Rđe ta ntu\k tâm nău mât ndray n’hanh mpư n’hao ăp rnoh khlay văn hoá bah rnoi  nu^h. Trong [ư dja rgop njêng luh ntu\k pâl kloh ue\h an ăp kon se druh ndăm rchong, kơl ăp kon se tât dơi đah ăp ntil ndơ uh goh way ơm, ntơm bah nê n’hao âk rlău nău ro\ng n’hanh u\ch ro\ng dơi mât ndray văn hoá ch^ng gong./.

Nu^h rblang: Điểu Thân