VOV4.M’nông: Ơi kônh wa n’hanh băl mpôl! Đah nu^h [on lan Tây Nguyên lah nsum, rnoi nu^h Bu Nong lah êng, rpu lah drăp ndơ du\t khlay, way do\ng gay ma rgâl ch^ng yăng mô lah ndơ mpêt khlay. Nkre rpu lah ndơ mât huêng khlay gay ma [ư ôp brah lah yang đo\ng. Nkhêp geh rnôk Tết nguyên đán Tân Sửu 2021, wa Điểu Nhót – nai nt^m nti nu^h Bu Nong ho\ rlu ranh, gu\ xã Dak Ndrung, nkuâl Dak Song, n’gor Dak Nông nkoch mpeh ăp nău ue\h mpeh kon rpu t^ng nău way bah nu^h Bu Nong.

- Hơi wa, t^ng nău m^n bah nu^h Bu Nong, ri rpu dơi deh mhâm tâm nău rêh dja mêh?

Wa Điểu Nhót: “T^ng nău nkoch bah nu^h Bu Nong ntơm bah kăl I kăl e u che yău ye nkoch tay ri rpu ju\r bah trôk dơi brah yang bah trôk nju\r an ta neh ntu. T^ng nău nkoch tay ri rpu ntơm nơh lah kon nu^h đo\ng, dơi brah trôk nju\r an gay srih tăm ntil ba, ntil mbo ăp ntil tơm ndơ sa, n’hanh ăp ntil găr pih rêp…Yơn rpu hôm mô u\ch srih tăm tay ntil ba lor, ma srih tăm găr pih lor. Pih rêp hon lor, lôch nê mơ d^ng srih tăm ntil ma bah kơi. Ntil ba mô dơi hon, yor pih rêp tom cho\l, jêng kon nu^h mô to\ng geh ndơ sa. Saơ kơt nê|, brah trôk đă rpu sa le\ pih rêp. Lah mô sa le\ pih ri du\t nău rêh lah jêng kon rpu dơm, mô dơi jêng kon nu^h. Yor lăn sui găr pih lor, jêng mô dơi sa le\. Rpu sa bah năp, pih hon bah kơi, jêng tât a[aơ, rpu hôm lah rpu đo\ng, mô dơi jêng kon nu^h. Nău nkoch mpeh kon rpu hôm dơi trêng nkoch tay tât rơh kon său tay kơi tât a[aơ”.

- Hơi wa, đah nu^h [on lan Tây Nguyên lah nsum, rnoi nu^h Bu Nong lah êng, rpu lah drăp ndơ têh, mhâm dah rnoh khlay mêh?

Wa Điểu Nhót: “Nău sreh kh^t rpu ơm geh bah kăl e, t^ng nău way u che he kăl e, yơn mô dơi dah ma nkh^t lêng lang. Bol ma rnăk geh 100 tât 200 bôk rpu mô dơi dah ma nkh^t lêng lang ơm. Rpu way dơi do\ng gay tâm rgâl ch^ng yăng khlay, mô lah tâm rgâl đah drăp ndơ khlay tâm ban ma păng. Nu^h bu Nong kăl e mô nkh^t rpu gay sa puăch, lah mô geh nkô| khlay ngăn”.

- Yơn nu^h Tây Nguyên ntơm bah kăl e ho\ geh lê| hội sreh rpu, gay ôp brah lah yang. Ndr^, nău ôp brah ma bôk rpu dơi [ư moh tâm rnôk mêh?

Wa Điểu Nhót: “Nău dơi sreh rpu [ư tâm rnôk ns^t ba n’hao rhe. Nê lah rnôk kêng du\t năm, lôch rnôk kăch roih ns^t geh 100 sah ba ri mơ dơi [ư ôp brah ma bôk rpu. Ndơ lơh d^ng ôp brah ba ma bôk rpu? Yor kônh wa m^n lah, kon nu^h ho\ lơh dơi đah huêng pih rêp, jêng kon nu^h kăch roih geh 100 sah ma ba ri mơ dơi sreh rpu. T^ng nău way bah nu^h Bu Nong, lah sreh rpu ân geh ndrănh Rlung du\t mpêt khlay mơ dơi ngêt đah puăch rpu. Lah mô geh ndrănh yăng Rlung mô dơi sreh rpu. Nê lah nău way u che he ntlơi an tay bah kơi. Tâl 2 đo\ng lah dơi an sreh rpu rnôk tâm nđăp tâm nsao. Tâm nđăp tă bah âk nu^h râng, âk [on lan tât mbah rhơn. Hôm tâm nău rêh ăp nar, kônh wa mô sreh dơm rpu gay ma sa, tâm ban kơt mô tăch rpu gay so\k prăk sa lêng lang ơm, yor rpu lah drăp ndơ têh khlay. Ntơm bah kăl e, u che he hôm way mât nău way dja. A[aơ, nu^h Bu Nong hôm mât ndray văn hoá way ơm mât rpu kơt nê|”.

- Hơi wa, sreh rpu dơn [ư tâm rnôk rnăk wâl mô lah [on lan geh lễ hội khlay dơm. Ndr^ nchrăp an nar [ư sreh rpu dja mhâm mêh, hơi wa?

Wa Điểu Nhót: “Lah rnăk wâl tâm du năk kăch rek geh 100 sah ba, nklăp 4 tât 5 tấn ri [ư ôp brah ma bôk rpu. Lor rnôk sreh rpu rnăk đă mom ndăm têh dăng tâm [on nchrăp joi long, joi biăp gay rho\ n’gon trău [ư ôp brah ns^t ba n’hao rhe. Lôch nê mơ dơi sreh rpu. Nơm đă druh ndăm n’gon trău rho\ an kônh wa [on lan dăch ngai ngêt sa, tu\r ch^ng goh gong, mpât mprơ, tâm nar sreh rpu ns^t ba n’hao rhe”.

- Ăp rnôk geh nar ngêt sa khlay, nu^h Bu Nong mơ sa puăch rpu. Ndr^ ndơ sa way ơm bah nu^h Bu Nong [ư bah puăch rpu lah moh ndơ mêh, hơi wa?

Wa Điểu Nhót: “Ndơ sa gâm bah puăch rpu way ơm bah nu^h Bu Nong kăl e lah choh bla. U|ch [ư puăch choh bla ri ân sơch puăch mpok choh hăch. Lôch nê wâr phe mô lah phe m[êt mô lah mbo m[êt, juh rnih, lôch nê tâm pot đah puăch choh bla. Puăch choh bla ri mô dơi gâm s^n, dơn gâm hôl man ma s^n pal dơm. Lôch nê, so\k rnih sui bah lơ, pet tâm pot nsum ndrel đah puăch choh n’hanh gir rsâm boh mbrăch. Nê lah ndơ sa way ơm bah kăl e bah nu^h Bu Nong he”.

Ơ, dăn lah ue\h wa ho\ geh ăp nău nkoch ue\h mpeh kon rpu!

Nu^h rblang: Điểu Thân