Lôch du năm kăch roih, nkhêp geh bôk năm mhe, kônh wa Bu nong ta [on Ja Rah, xã Nâm Nung, nkuâl Krông Nô, n’gor Dak Nông [ư “chu\r njuh ns^t ba n’hao rhe”.

            “Phu\ch brah! Nar aơ hên [ư ns^t ba n’hao rhe! Jă brah ba, brah bri, brah dak, brah yôk brah dak ân wa\ch nu\ng nar sa bôk rpu, poăch su\r kêng măng, ngêt ndrănh yăng kêng ngo, rhơn ba du\m săk găr, rhơn sa piăng ba mhe n’hanh poăch djăr, dăn ăp brah yang kơl an, mât njrăng an mir ba [on lan gâp jêng ue\h, huêng ba ju\r geh, đe kraih, j^l jun sa ba du aih kiău ma, dăn ăp brah yang săm mât njrăng [on lan ngăch dăng, lăng soih”.

            Đah nău răch brah, bu ranh Y Tiêng nkre so\k mham su\r, mham djăr rpêh wa\r tơm njuh chu\t ta n’gul jâng gung. Ta njơ dăp ta n’gul tơm njuh, kônh wa ho\ pla ăp to\ng ndơ [ư ôp brah kơt: Bôk su\r, poăch djăr, m[êt prung, poăch gu\ch, ndrănh yăng…gay ôp brah wa\ch chiăm [ô, dăn an brah yang săm mât njrăng n’hanh ns^t nău lap kơl an [on lan rơm răm đăp mpăn.

            Ntơm bah năl e, nu^h Bu nong, nu^h way [ư ôp ăp ntil brah, “rbăn ndơ geh huêng”, ăp ntil ndơ geh tât nău rêh n’hanh nău kan geh brah da dê, ân geh ôp răch brah gay dăn brah yang an [ư. Yor kơt nê|, tâm ăp lễ hội, bol ma têh mô lah jê|, nu^h Bu nong way rdâk tơm njuh ta n’gul jâng gung gay ôp brah wa\ch rgum da dê.

            Ta [ư ôp brah “Tăm blang Mprang [on” mhe dơi [ư ta [on Ja Rah, xã Nâm Nung, nkuâl Krông Nô, bu ranh [on Y Xuyên lah nu^h tơm [ư răch brah. Nkre, păng lah nu^h rdâk n’hanh [ư kôih ndrang tơm njuh. Gay geh tơm njuh ue\h, du mpôl bu ndăm têh dăng, blău ti tâm [on lăp tâm bri joi tơm blang, tơm ngâr têh jong gay [ư n’gâng tơm tơm njuh. Bu ranh [on Y Xuyên an g^t, ntơm bah rnôk lăp tâm bri sơch n’gâng tơm njuh n’hanh ăp ndơ kôih chu\t, tât rnôk [ư lôch jêh roh  jo\ tât n’gul khay nchrăp đo\ng. rêng [ư du\t ndê n’hanh âk jêr.

            “Gay [ư n’hanh rdâk jêng du tơm njuh tâm nău way [ư ôp brah ri uănh t^ng nău [ư têh mô lah jê| ma he [ư tơm njuh prêh mô lah dêh, uănh t^ng nău geh ndơ [ư brah, lah [ư tơm njuh rup ndrang âk ri ân [ư ngêt sa têh le\ ma [on, kơt [ư nău way tâm rnglăp [on, ns^t ba n’hao rhe, tâm năm ma kăch roih geh âk ba ri rhơn têh ri mbra [ư tơm njuh têh”.

            Tơm njuh bah nu^h Bu nong dơi rdâk tâm ăp lễ hội têh way prêh ntơm bah 7- 10 met, dơi [ư pe dăp ndrơng. N’gâng me bah tơm njuh so\ng prêh, nâp, ta săk tơm njuh way [ư rup ndrang n’glang, gu\r, nđôch (N’glang nt^t an trôk, gu\r nt^t an u\nh n’hanh nđôch nt^t an neh, bri dak.

            Pe dăp ndrơng bah tơm njuh lah ntu\k nt^t bah pe ntil tâm nău rêh. Dăp bah lơ du\t dơi [ư rup ndrang du\t âk, poăn njônh chu\t njôk sôl tôi poăn mbah nt^t an ryôk ba jâk tôi play. Mpơng su\t nt^t an du [on lan tâm rnglăp, nar s^m nt^t an nău ro\ng mpăr lot ngai. Pêh, d^ng dak, rlêm mang…lah ăp ndơ do\ng mô dơi lah mô geh tâm nău rêh bah nu^h Bu nong. Bah dâng lah du nông dak nt^t an neh, wa\r nông nkrêp mbli n’glang nt^t an dak…Rnôk geh sial khôm, ăp ndơ yông dja rgu nteh lam bri.

            Dăp klang n’gul do\ng gay ma đâng poăch ndrănh ôp brah, dơi tanh ma tôk ngâr, poăn njônh n’gân ăp rpu be tanh ma tôk …Dăp bah dâng du\k bah tơm njuh lah ntu\k geh gre tanh du\t nâp ue\h. prêh đah neh nklăp 2m, geh ntung gung [ư ma rse reh gay hao. Aơ lah ntu\k du\t huêng khlay bah nu^h tơm [ư brah, way lah bu ranh [on [ư nău way ôp brah, ntơh măt an [on lan [ư răch brah.

            T^ng bu ranh [on Y Tiêng, tơm njuh mô dơi lah mô geh tâm nău rêh [ư ôp brah lah yang bah nu^h Bu nong. tơm njuh lah ntu\k rgum tơm bah lễ hội, lah huêng bah lễ hội. Bah nê kônh wa njoăl nău u\ch ro\ng dăn an ăp nu^h ngăch lăng dăng soih [ư geh âk drăp ndơ, ntru du ăp chiak kla, k^r ar, ns^t tay an [on lan đăp mpăn, ue\h lăng.

            “tơm njuh du\t khlay tâm ăp ntil [ư ôp brah lah yang, [ư ôp brah têh mô lah jê| way geh tơm njuh da dê, uănh t^ng nău way [ư ma he [ư rup ndrang tơm njuh êng êng n’hanh poăch ndrănh an ta tơm njuh êng êng đo\ng, tơm njuh lah ntu\k ma kon nu^h mbra nkoch bri đah brah yang, dăn brah yang an ăp nău ue\h lăng an [on lan”.

            Neh dak dôl lăp tâm năm mhe, Tây Nguyên dôl lăp tâm khay lễ hội. Tât ăp ntu\k [ư lễ hội ta ăp [on lan, hăn bah ngai ho\ mpơl saơ tơm njuh. Ăp ndơ sa kah khlay bah [on lan dơi rho\ n’hơr an, n’hanh dơi pla nchrăp du\t huêng khlay. Ndrel đah năk u\nh gring gring hit, ch^ng gong nteh n’gôr, bu ur bu klô njroh mprơ wa\r tơm njuh mpơl nău rhơn, dăn an năm mhe đăp mpăn, ăp nu^h ngăch dăng, mbo ba bêng dro\ng bêng jay. Đah rnoh khlay njroh mprơ n’hanh huêng brah kơt nê|, tơm njuh lah du gâl mô dơi lah mô geh tâm nău rêh [ư ôp brah lah yang bah [on lan Bu nong./.

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân