VOV4.M'nông: Neh dak Việt Nam nsan hao bah ăp rơh tâm lơh tâm su, Việt Nam hŏ mô rlu nsrôih gay rdâk njêng du ngih dak bah ƀon lan, tă bah ƀon lan yor ma ƀon lan, ma lor bôk năp lah rdâk njêng ngih dak pháp quyền xã hội chủ nghĩa, rgâl geh, n'hao rêng kan pháp luật mpeh nău dơi kon nuĭh. Nău uănh an dŏng Hiến pháp 2013 đah du chương êng mpeh "Nău dơi kon nuĭh, nău dơi n'hanh nău way kan nuĭh ƀon lan" n'hanh lôch nê lah âk si ƀŭt quy phạm pháp luật êng ƀa ƀă geh tât nău dơi kon nuĭh, lah ăp nău nsrôih dŭt n'hâm geh nkô̆ khlay, njêng trong tâm di khlay an nău đăp mpăn ngăn ngăn nău dơi kon nuĭh, nău dơi nuĭh ƀon lan. Ăp rgâl mhe n'hanh nău rgop dak bah dih bah Việt Nam hŏ dơi ăp dak ASEAN nchih nkah, đă Việt Nam ntơh măt tâm rlong lăp Hội đồng nhân quyền năm kan 2023-2025.

Lôch âk nău nsrôih Việt Nam hŏ geh âk nău dơi uĕh tâm nău đăp mpăn nău dơi kon nuĭh, ntơm bah nău dơi mpeh nuĭh ƀon lan ngăn, chính trị tât nău dơi mpeh wăng sa, văn hóa, rêh jêng kon nuĭh n'hanh nău dơi bah ăp rmôt dơh geh tât khuch. Nău dơi ƀư tơm bah nuĭh ƀon lan Việt Nam dơi mpơl kloh ta ntŭk: nău dơi bầu cử n'hanh dâk tâm rlong; nău dơi dah rŏng mbơh ngơi, báo chí; nău dơi chroh rƀŭn...Gay đăp mpăn nău dơi kon nuĭh, nău dơi nuĭh ƀon lan n'hanh ntrŭt ntrôl hun hao wăng sa, rêh jêng kon nuĭh tâm rơh cách mạng công nghiệp 4.0, Ngih dak he hŏ njêng Ủy ban neh dak, ntrôl ngăch rdâk njêng “Chính phủ điện tử;” Cổng thông tin điện tử bah ăp nhih pah kan Ngih dak, gay pă an ndơ rhŏ dŏng nsum pơk sŏng dăng gay cán bộ, nhih pah kan, mpôl kan tâm dâl na nê̆ đah ƀon lan, n'hao nău dơi tât lah uănh, dăn đă bah nuĭh ƀon lan, doanh nghiệp.

Ngoăy tâm ăp nău dơi dŭt ntoh lư bah Việt Nam đăp mpăn nău dơi kon nuĭh lah dơi geh ăp nău rgâl đăt ndal mpeh jut jăng ji ngot, hŭch ach o, hun hao kon nuĭh n'hanh săk geh nău rêh. Kơp tât kêng dŭt năm 2020 rnoh âk rnăk ach o hôm 2,75% (tĭng di rnoh ach o tât bah âk ding dŏng an lvang năm 2016-2020). Việt Nam lah dak geh nău dơi dŭt nkah uĕh tâm nău tĭng ƀư rnoh tât kan rach năm mpeh n'hŭch ach o, dơi băl mpôl dak bah dih kơp dơn. Groi Giáo sư, Tiến Sỹ Đặng Dũng Chí, Viện trưởng ơm Viện nău dơi kon nuĭh, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh năl lah:

Kơt nău mbơh bah Chính Phủ, he mbra dơi lah he hŏ geh âk nău dơi dŭt nkah uĕh, he hŏ hŭch dŭt ngăch rnoh rnăk ach o ji ngot n'hanh he mô dơn lah tĭng di rnoh ơm dak bah dih ma he mô rlu pơk uănh ăp nău lư dŭt mhe bah lam ntŭr neh nê lah n'hŭch ach o âk ding. Yor kơt nê̆ ăp rnoh dơi geh dja dŭt nkah uĕh. He mbra dơi lah rjăp he lah du trong ntĭt leo lor ta lam ntŭr neh mpeh pah kan n'hŭch ach o.

Lơn lah tâm năm 2020 n'hanh năm 2021 mhe aơ, ăp nău dơi ma Việt Nam hŏ dơi geh tâm rơh nuh srê COVID-19 lah ăp nău dơi mât njrăng n'hanh ntrŭt ntrôl nău dơi kon nuĭh di ma nchih nkah đŏng. Nău ŭch "Mô an geh du hê ndul êng bah kơi" lah mbro mbrăng, rôih sŏng, dơi Đảng, Ngih dak, lam trong kan chính trị tĭng ƀư lĕ rngôch, geh nău tam ntơm bah rnôk nuh srê COVID-19 ntoh. Mô dơn nê, Đảng, Ngih dak he way ntrŏng kon nuĭh nkre lah rnoh tât kan, nkre lah suan ntrôl bah n'gâng kan rdâk njêng n'hanh mât njrăng neh dak, "sŏk nuĭh ƀon lan lah rgum tơm rhŏ dŏng, lah tơm nuĭh njrăng, n'gang nuh srê", "lơh dơi nuh srê lah nău dơi bah nuĭh ƀon lan." Mô dơn tâm trôk nar lơh, nuh srê ma moh ntil nău tât tâm nău rêh, nuĭh ƀon lan way dơi gưl ủy, n'gâng kan n'hanh ăp mpôl kan dơi kan mât njrăng, đăp mpăn lĕ ma săk rêh, drăp ndơ n'hanh nău geh nău rêh. Yơn lah, tâm rnôk tĭng ƀư đăp mpăn nău dơi kon nuĭh ri he mô dơi der ăp nău khoah kơt nău nkoch bah Groi giáo sư Đặng Dũng Chí:

Moh ntil du ngih dak geh ăp nău khoah nău rbăn lhơ tâm mât njrăng nău dơi kon nuĭh da dê, lah yor nău dơi kon nuĭh păng dŭt âk mpưm ntil. Jêng mô dơi geh du ngih dak bol dah nău hun hao tŏng geh ăp ntil ndơ lah khân păng dơi geh ăp tŏng lĕ mpeh nău dơi kon nuĭh. Hôm đah he mbra dơi lah rnôk hun hao bah he way nkre đah nău hun hao bah neh dak, tĭng ƀư nău dơi geh nău tâm ban bah nuĭh ƀon lan. Tâm rnôk hun hao nê ăp bu êh rkeh đah he nde ăp nău khoah nău rbăn lhơ bah du đêt cán bộ ngih dak tât nău khoah tâm nău mât uănh lam rêh jêng kon nuĭh bah he geh ăp ntŭk mƀơk lhoi, geh ăp ntŭk lhui lhoi jêng khân păng nchŏng tâm nău nê, yor kơt nê̆ geh du đêt nuĭh ƀon lan dŭt dơh djăt tĭng ăp nău lư tih leh kơt nê̆. Aơ lah ntŭk he ân ƀư kloh, kơl ƀon lan n'hao nuih n'hâm njrăng lor ta năp ăp nău lư tih leh, he uănh saơ săk tơm bah nkô̆ nău, uănh gĭt năl ăp nău nsrôih bah ngih dak. Uănh tâm nău ngăn geh ăp rnoh mbrô nkah uĕh ma he hŏ ƀư dơi.

Đah ăp ntil ma he hŏ dơi geh saơ n'hao êng săk Việt Nam mô dơn lah ngoăy tâm ăp dak hŏ tĭng ƀư geh nău dơi bah năp nar ton âk rnoh tât kan Hun hao rach năm bah Liên hợp quốc, Việt Nam aƀaơ hôm dơi gĭt tât lah dak tĭng ƀư rnoh tât kan hun hao nkrum lam, mô geh du hê nuĭh ndul gŭ êng bah kơi bah Liên hợp quốc./.

Nuĭh rblang: Điểu Thân