VOV4.M’nông: Wa A Đẹp, 66 năm deh, rnoi nu^h Bahnar, ta thôn Kon Rờ Bàng 1, xã Vinh Quang, nkual [on têh Kon Tum, lah nu^h du\t gân djăng ăp nău njroh mprơ xoang bah nu^h Bahnar. Păng mô dơn lah ăp nu^h g^t t^ng nău n’hu\n tâm râng múa xoang way ơm ndjôt săk tơm văn hoá bah rnoi nu^h ma hôm trêng nti tay nău njroh mprơ múa xoang an ăp nu^h n’hanh hang rhiăng tơ\ kon se nti ta xã Vinh Quang ăp nhih nti ta nkual [on têh Kon Tum lah nu^h Bahnar đo\ng. Đah ăp nău rgop an pah kan mât ndray n’hanh mpư n’hao săk tơm văn hoá rnoi nu^h năm 2019, păng dơi kruanh dak ntăm an săk ntơ Nghệ nhân Ưu tú.

            Nkoch bri đah gâp tâm du jay gưl 4 [ơch rgơm, păng nkoch ntơm bah jê| way hăn t^ng me bơ\ hăn lễ hội bah [on lan. Tâm nkô| pâl rlưn njroh mprơ, geh tu\r ch^ng goh gong, múa xoang jêng ho\ [ư gân djăng nuih n’hâm, lăp jru tâm săk he mô g^t bah ntơm rnôk. Ntơm bah nê, păng gân djăng đah ăp nău n’hu\n múa xoang.

            Wa A Đẹp nkoch: “Ntơm bah nău djăng rêng tât gu\ m^n, joi g^t ăp nău nteh tâm nău mprơ múa xoang êng êng lah le\ ma du njăr trong jong. Lah mô rôih t^ng kơt nti ngăn, ri mô dơi [ư. He rgum joi kơt nti êng, joi g^t, djăt, uănh n’hanh mbrơi mbrơi tât dơi đah văn hoá mô mpơl săk ndjôt săk tơm văn hoá way ơm bah rnoi nu^h Bahnar he nơm…”

            “Geh suan ntôl lu\, geh nar jêng n’glai”, đah nău gân djăng, hưp kơt nti, tât a[aơ, wa A Đẹp g^t nkô| hôr bah t^ng nău n’hu\n, t^ng điệu múa xoang way ơm ndjôt săk tơm văn hoá rnoi nu^h Bahnar ta me neh Kon Tum. T^ng păng, nău mprơ múa xoang ân sơch kon nu^h geh nău blău, rup nu^h ân tâm di đah nău mprơ múa n’hanh nu^h múa ân gân djăng đah ăp điệu múa xoang. Nău tâm râp bah điệu múa xoang ân nkre đah nkô| hôr tâm nău mprơ, nău tâm râp goh ch^ng gong n’hanh ân tâm di đah t^ng nkô| ân dơi mpơl. Ăp điệu múa n’hu\n tâm râp jâng an tâm ban, jôn rbăn, mpơl dơi huêng bah nău mprơ.

            Wa A Đẹp m^n lah, nkô| khlay bah t^ng điệu múa xoang dơi mpơl uănh t^ng lễ hội geh nkô| êng êng. Nău njroh mprơ xoang geh ăp nău rgâl mpeh rmôt âk nu^h, n’hu\n, tâm râp jâng, goh nteh… an tâm di đah t^ng nău mprơ xoang.

            Nt^t kơt xoang Samơk lah n’hu\n mprơ tâm rnôk kăch ba djang, ntơm sa ba mhe. Lễ Samơk đah ăp nău njroh mprơ xoang Samơk khuh n’gôr, âk rhơn nđơr n’gôr  gră lam [on lan. Rnôk du\t bah lễ Samơk, bu [ư njroh mprơ xoang tâm têk ti rval ta jâng gung gay le\ rngôch ăp nu^h ndrel râng chuat jâng n’hu\n n’hanh goh ch^ng gong.

            Mô lah rnôk [on lan [ư sreh rpu, xoang Khiêl n’hanh xoang Long Đeh lah nău n’hu\n jâng chuat an ăp bu ndăm mhe mpơl suan dăng tâm lam [on lan. N’hu\n xoang Tơnơl mô lah xoang Tap Sơgơr (nău tap gâr) dơn [ư tâm rnôk [on lan Pơlêi [ư sa nkra jâng gung mhe ta neh gu\ mhe dơm.

            Wa A Đẹp nkoch, gay múa xoang ue\h blău, rlău ma nu^h nt^m ân ân gơih nđơr, geh âk nău g^t blău mpeh xoang, ri nu^h kơt nti ân geh nău ro\ng gân djăng đo\ng mơ. U|ch múa xoang ue\h, nu^h bu ur ân múa to\ng 4 nkô|: ti múa ân jôn rbăn, n’gơch; jâng n’hu\n ân tâm rêng di, njơl ue\h; bu\t, play pêt rlăch jôn rbăn n’hanh muh măt ân mpơl nău ue\h m[ak. Yor múa xoang lah nău tâm rêng nkre đah nte jâng, l^ ti, n’hu\n njơl jâng, mpơl nău ue\h reh n’hanh jôn rbăn bah nu^h bu ur.

            Gay mât săk ntơr văn hoá bah rnoi nu^h Bahnar, ntơm bah năm 1976, wa A Đẹp ntơm nti ăp nău n’hu\n xoang way ơm bah rnoi nu^h Bahnar an ăp kon se jê|, druh ndăm n’hanh bu kuâng tâm [on. Nkre, păng râng nt^m leo ăp nău mprơ múa xoang râng ăp rơh tâm rlong, liên hoan ch^ng gong gưl nkual [on têh, gưl n’gor; râng tâm nđu\r njroh mprơ đah ăp ntu\k êng [a [a\ nkhêp geh rnôk lễ, tết, nar nkah ndray khlay bah neh dak, bah n’gor, nkual [on têh Kon Tum.

A[aơ, păng dôl trêng nti tay ăp nău mprơ múa xoang way ơm bah rnoi nu^h he nơm an ăp kon se jê| ta nhih brah Kon Rờ Bàng, Nhih nti Trung học cơ sở Trần Khánh Dư (xã Vinh Quang), ăp nhih nti tiểu học n’hanh Trung học cơ sở êng [a [a\ ta nkual [on têh Kon Tum.

            Yuh Y Sam, ta buôn Kon Rờ Bàng 2 xã Vinh Quang- ngoăy tâm ăp kon se nti bah wa A Đẹp nkoch: “Nai Đẹp lah nu^h du\t le\ nuih n’hâm mât ndray n’hanh mât ue\h săk tơm văn hoá bah rnoi nu^h Bahnar. Nai g^t jru ăp nău n’hu\n xoang way ơm bah nu^h Bahnar”.

            Uănh năl mpeh wa A Đẹp, wa Nguyễn Thị Phương Linh, cán bộ mât uănh nău kan mpeh văn  hoá- thôn tin xã Vinh Quang an g^t: Ntơm bah năm 1976 tât a[aơ, wa A Đẹp ho\ trêng nti tay nău mprơ múa xoang an rlău 50 nu^h ta xã Vinh Quang n’hanh hang rhiăng tơ\ kon se nti ăp nhih nti ta nkual [on têh Kon Tum. Păng du\t nđơr râng ăp lễ hội bah [on lan, ăp nău kan văn hoá tă bah xã, nkual [on têh n’hanh n’gor [ư. Ăp nău g^t blău bah wa A Đẹp ho\ rgop mât ndray n’hanh mpư n’hao săk tơm văn hoá way ơm bah rnoi nu^h Bahnar ta ntu\k./.

Nu^h rblang: Điểu Thân