Trong 2 năm 2020 - 2021, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Phú Yên phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Lâm nghiệp thực hiện việc “Xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn bằng giống keo lai mô được công nhận” tại các xã đặc biệt khó khăn như xã Xuân Quang  2, huyện Đồng Xuân; các xã Cà Lúi, Sơn Hội và Sơn Phước, huyện Sơn Hòa, với tổng diện tích 90 ha.

Loại giống sử dụng là các dòng keo nuôi cấy mô được công nhận gồm AH1, BV75. So với canh tác rừng truyền thống, hiệu quả kinh tế từ mô hình này được đánh giá là tương đương và có phần cao hơn. Nguyên nhân là nhờ giảm lượng giống trồng, giảm chi phí công trồng, bón phân, chăm sóc…

Khi bắt đầu tham gia dự án, nhiều người dân ở Phú Yên còn băn khoăn bởi thời gian thu hoạch cây gỗ lớn lâu và rủi ro cao; dịp cuối năm mưa bão nhiều trong khi cây keo lại hay đổ ngã. Tuy nhiên, sau hơn 1 năm tham gia dự án, hiện nay,cây phát triển tốt, chịu hạn và chống chọi được gió nên nhiều hộ dẫn đã dần yên tâm.

Ông Trần Tâm, trú thôn Phú Sơn, xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân cho biết: Cây keo giống này tốc độ phát triển tốt hơn cây keo trồng bình thường kia. Chăm sóc đúng kỹ thuật nên cây phát triển nhanh. Trên vùng đất của gia đình, cây keo phát triển bình thường, cây to hơn và cao từ 4 đến 5m. Nếu trồng cây đạt năng suất, sau này sẽ bán được giá cao hơn cây bình thường.

Ông Trần Tâm, ở xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân tham gia dự án trồng rừng gỗ lớn.

Cả xã Đồng Xuân có 14 hộ dân tham gia trồng rừng gỗ lớn với diện tích 30 ha. Tất cả các cây đều phát triển rất tốt nên nhiều người dân đã dần thay đổi nhận thức về trồng rừng gỗ lớn. Để mô hình trồng rừng gỗ lớn phát triển bền vững, UBND xã Xuân Quang 2 đã cử cán bộ phối hợp Trung tâm Khuyến nông tỉnh theo dõi sự sinh trưởng của cây keo. Hiện nay, giống keo AH1 đã trồng có tốc độ phát triển gấp 1,5 lần cây keo bình thường.

Đoàn Công tác Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia kiểm tra mô hình thâm canh gỗ lớn bằng giống keo lai mô "được công nhận" tại xã Xuân Quang 2,

Ông Nguyễn Văn Khương, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân cho biết: Trồng rừng theo dự án có khó khăn là mật độ thưa, chu kỳ thu hoạch từ 8 đến 10 năm, trong khi hiện tại bà con thu hoạch sau 5 năm trồng rừng. Xã đang vận động bà con, hiệu quả mô hình thâm canh gỗ lớn này có giá trị hơn. Địa phương cũng cố gắng vận động bà con làm sao đánh giá hiệu quả của mô hình này so với các mô hình khác.

Ông Nguyễn Hoàng Tiệp, cán bộ Viện Khoa học Lâm nghiệp, Chủ nhiệm mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn bằng giống keo lai mô “được công nhận” cho biết: Nếu cây trồng đạt năng suất tốt, cây từ 7 đến 8 tuổi sẽ đạt hơn 200 mét khối, mỗi hecta. Mô hình này mật độ là 1660 tức là 2m x 3m, bà con có thể trồng khoảng cách 2.5m x 2.5 m, khác với khu vực miền Trung trở vào là bà con 3000 đến 4000 cây/hecta. Tức là ở khu vực đó, người dân mua cây giống giá rẻ trồng 3 đến 4 năm rồi chặt luôn. Với mô hình này, nếu trồng dày, trồng nhanh như thế, năng suất thấp, đất nhanh thối hóa, giống thoái hóa rất dễ gây ra sâu bệnh. Mô hình trồng rừng gỗ lớn bằng giống keo lai mô cải thiện toàn bộ.

Tại tỉnh Phú Yên, nhân công ngành nông, lâm nghiệp ngày càng khan hiếm, nhất là trong giai đoạn trồng, thu hoạch. Việc phát triển trồng rừng thâm canh gỗ lớn sẽ giảm bớt diện tích trồng keo, giảm áp lực công lao động lúc trồng, thu hoạch keo. Việc phát triển trồng rừng gỗ lớn, sản phẩm sẽ phục vụ nhu cầu gỗ sản xuất tại địa phương cũng như cả nước, giảm áp lực khai thác gỗ từ rừng tự nhiên, từ đó góp phần bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường.

Phó Giáo sư, Tiến Sĩ Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đánh giá, mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn bằng giống keo lai mô tại tỉnh Phú Yên bước đầu phát triển tốt, địa phương và người dân tham gia mô hình phải đẩy mạnh áp dụng khoa học, kỹ thuật trong việc chăm sóc cây keo, chắc chắn mô hình sẽ mang lại hiệu quả cao trong những năm tới./.

 Thanh Thắng/VOV Miền Trung