Năm nay, tổng diện tích trồng cây dong riềng tại các xã Nà Nhạn, Nà Tấu của huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, là gần 550ha; dự ước sản lượng khoảng 60 tấn/ha. Dù được mùa, nhưng người trồng dong riềng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, khi giá dong riềng củ tươi giảm mạnh.

Dong riềng tại Điện Biên đang rớt giá

Chị Lường Thị Quyết, ở bản Lán Yên, xã Nà Tấu, cho biết, gia đình chị có 1ha dong riềng, ước vụ này thu hoạch 9-10 tấn. Tuy nhiên, dong riềng đang rớt giá. Hiện, 1kg củ dong riềng tươi có giá bán từ 1.300 đến 1.500 đồng, bằng một nửa so với cùng kỳ các năm trước.

Nhiều chủ cơ sở chế biến xả nước thải trực tiếp ra hệ thống sông, suối

Thu mua giá rẻ, các cơ sở thu mua, chế biến dong riềng ở huyện đã ồ ạt sản xuất, chế biến. Theo quan sát của phóng viên VOV, nhiều chủ cơ sở đã bất chấp các quy định của pháp luật, xả nước thải trực tiếp ra hệ thống sông, suối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống của nhân dân.

Người dân ở bản Nà Nọi 1, xã Nà Nhạn, dù nằm cách các xưởng sản xuất dong riềng hơn 10km, song vẫn bị ảnh hưởng bởi nước thải từ sản xuất dong riềng. Suối Nậm Rốm trước đây vốn trong xanh, nay nước đã chuyển màu đen kịt. Mùi hôi thối. Váng bọt nổi, kết tủa khắp trên mặt nước.

Nhiều người dân cho biết, nguồn nước bị ô nhiễm, khiến  tôm cá bị chết rất nhiều. Nước suối  không thể sử dụng để tắm giặt, lấy nước sinh hoạt, sản xuất như trước đây. Thậm chí, nhiều người sau khi tiếp xúc với nước suối còn bị mẩn ngứa khắp chân, tay...

Nước ô nhiễm gây ra nhiều vấn đề bức xúc, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân

Anh Lường Văn Ngoan, ở bản Nà Nọi 1, xã Nà Nhạn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, bức xúc: "Trước đây con suối này rất trong sạch, nhiều cá. Nhưng bây giờ chế biến dong riềng nhiều thì con suối này đã bị đổi màu, mùi hôi thối, cá không còn nữa, người dân sống rất khổ vì ô nhiễm. Những ngày nắng lên và có gió thì rất khó chịu bởi mùi hôi thối bốc lên. Sản xuất thì không dám dùng nước ở con suối này để tưới, bởi cánh đồng nào dùng nước suối này chắc chắn sẽ hại".

Ông Quàng Văn Oan, ở bản Nà Nọi 2, cho biết, nước suối thường bị ô nhiễm nặng nhất vào khoảng tháng 11, bởi đây là mùa vụ thu hoạch, chế biến cây dong riềng. Tháng 11 cũng là thời điểm người dân tập trung sản xuất lúa vụ Đông Xuân. Nguồn nước ô nhiễm, đã ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất lúa, bởi người dân không chủ động được nước tưới. Nước sinh hoạt, sản xuất đều phải dẫn lấy từ các khe núi rất xa.

Nguồn nước ô nhiễm khiến sản xuất bị ảnh hưởng, người dân không chủ động được nước tưới

Theo thống kê, dọc tuyến Quốc lộ 279 thuộc địa phận 2 xã Nà Nhạn, Nà Tấu, có 13 cơ sở thu mua, chế biến dong riềng. Tất cả đều được đặt ngay cạnh dòng suối Nậm Rốm. Hoạt động sản xuất, chế biến, xả thải của các cơ sở này đã gây ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc đóng cửa các cơ sở sản xuất này vẫn chưa được các xã tính đến, bởi đóng cửa không cho sản xuất, đồng nghĩa với việc người dân không có việc làm, mất nguồn thu nhập, dong riềng sản xuất ra cũng sẽ không biết bán cho ai.

Ông Quàng Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Nà Nhạn, cho biết: "Xung quanh các khu vực xưởng sản xuất thì vẫn có mùi hôi thối gây khó chịu cho những người xung quanh. Tuy nhiên, trồng cây gì cho nó phù hợp với nguyện vọng của nhân dân thì chúng tôi vẫn không bỏ được cái việc này. Trước mắt thì chúng tôi sẽ thường xuyên kiểm tra và nhắc nhở các chủ hộ sơ chế dong riềng thực hiện tốt các điều đã cam kết, không được trực tiếp xả thải bã ra môi trường".

“Không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế” - đây là quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta hiện nay. Tuy nhiên, làm thế nào để nâng cao đời sống người dân, ổn định phát triển kinh tế địa phương từ cây dong riềng mà không đánh đổi môi trường sống? Để giải quyết bài toán này rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của ngành chức năng và chính quyền các địa phương ở tỉnh Điện Biên.

Vũ Lợi/VOV-Tây Bắc