Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Đoa là đơn vị mới nhất bị Thanh tra tỉnh Gia Lai phanh phui sai phạm tài chính và có dấu hiệu tham nhũng gần 5,4 tỷ đồng trong giai đoạn 2013-2018.

Điển hình, Ban này hợp đồng với 3 hộ dân ở xã Hải Yang, xã Đăk Sơ Mei và xã Hà Đông nuôi dưỡng khoảng 100ha rừng với số tiền 453 triệu đồng. Nhưng xác minh thực tế thì 3 hộ dân này chỉ thực nhận số tiền 43 triệu đồng.

Lập chứng từ khống, chi tiền không theo hợp đồng cũng được phát hiện trong các hạng mục thuê, khoán chăm sóc, nuôi dưỡng rừng trồng, làm đường ranh cản lửa hay phát, đốt rừng có điều khiển tại Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Đoa.

Hàng loạt người dân địa phương được Ban đưa vào danh sách nhận tiền để làm công tác quản lý, bảo vệ, chăm sóc rừng, nhưng qua xác minh thì các hộ đều khẳng định không biết, không nhận tiền và cũng không phải chữ ký của họ.

Ông Nguyễn Hồng Quân, người vừa về đảm nhận vị trí Phó Trưởng ban phụ trách Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Đoa cho biết, sai phạm tại đơn vị liên quan đến 7 cá nhân. Ban đang thực hiện kết luận của Thanh tra và quyết định của UBND tỉnh Gia Lai, tích cực triển khai các bước để thu hồi số tiền sai phạm cũng như xử lý kỷ luật các cá nhân liên quan.

Theo đó, phải thu hồi số tiền 4,7 tỷ của 25 đơn vị và số tiền của 7 cá nhân.

Tương tự như ở Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Đoa nhưng quy mô lớn hơn là tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Grai với số tiền có dấu hiệu tham nhũng lên đến hơn 19 tỷ đồng trong giai đoạn 2001-2017.

Trong giai đoạn này, Ban được giao trồng và chăm sóc 717ha với số vốn đầu tư hơn 17 tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế Ban chỉ trồng và chăm sóc gần 280ha, ít hơn 80ha so với diện tích bị cháy và bị lấn chiếm là 360ha. Thiệt hại và lãng phí tài sản nhà nước tương ứng với số tiền hơn 12,4 tỷ đồng.

Ngoài ra, Ban tiến hành giao khoán chăm sóc, bảo vệ rừng không đúng đối tượng, không đúng quy định pháp luật nhưng vẫn thanh toán tiền giao khoán với số tiền 4,1 tỷ đồng.

Nghiêm trọng hơn, có dấu hiệu Ban Quản lý rừng Ia Grai lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để nhờ ký hộ các thủ tục hoặc giả mạo chữ ký trên các phiếu chi thanh toán chi phí trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng với tổng số tiền hơn 2,6 tỷ đồng.

(Dấu hiệu tham nhũng diễn ra tại Ban quản lý Rừng phòng hộ Ia Grai và rừng bị phá tan hoang)

Ông Trương Phước Anh, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai thừa nhận, ngành đã có sự buông lỏng quản lý trong thời gian dài khiến sai phạm về tài chính ở các Ban quản lý rừng diễn ra tràn lan và nhiều trường hợp có dấu hiệu tham nhũng.

Sở cũng đang thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Gia Lai, tiến hành thanh tra toàn diện các Ban quản lý rừng và phối hợp với các đơn vị liên quan để phát hiện cũng như chấn chỉnh hành vi tham nhũng:

Bà Trần Thùy Thanh, Phó Chánh Thanh tra tỉnh Gia Lai cho biết, số tiền sai phạm, có dấu hiệu tham nhũng tại các Ban quản lý rừng chủ yếu là từ nguồn tiền dịch vụ môi trường rừng. Bất cập lớn nhất là trong khi các Ban quản lý rừng đã có nguồn ngân sách dùng cho chi thường xuyên thì hàng năm vẫn được cấp số tiền rất lớn từ nguồn dịch vụ môi trường rừng.

Cùng với sự buông lỏng quản lý của ngành chủ quản thì các quy định về quản lý thu chi đối với nguồn tiền này cũng chưa chặt chẽ dẫn tạo điều kiện cho các Ban quản lý rừng dễ dàng để tham nhũng. Qua thanh tra cho thấy một thực tế đáng lo ngại là nhiều Ban quản lý chi tiền này vô tội vạ. Nếu không quy định rõ ràng việc sử dụng số tiền này thì đây chính là cơ hội cho tham nhũng phát sinh.

Dù chi trả dịch vụ môi trường rừng đã thực hiện đến nay được 8 năm, nhưng ông Võ Văn Hạnh, Giám đốc Quỹ bảo vệ phát triển rừng tỉnh Gia Lai vẫn cho rằng đây là một chính sách mới và quá trình triển khai dễ dẫn đến bất cập, sai phạm. Ông Hạnh cũng thừa nhận, là đơn vị kiểm soát quá trình thu- chi đối với nguồn tiền dịch vụ môi trường rừng, nhưng Quỹ không thể kiểm soát khi tiền đã chuyển về cho các Ban quản lý rừng. Lúc ấy, tiền có chi cho quản lý, bảo vệ rừng hay không thì phụ thuộc hoàn toàn vào cán bộ, lãnh đạo các Ban quản lý.

Tỉnh Gia Lai hiện có 22 Ban quản lý rừng với tổng diện tích gần 330.000ha. Rừng thì rộng bao la, các công trình, hạng mục lại khó có thể kiểm tra, kiểm chứng. Trong khi đó, nguồn tiền đưa về cho các Ban quản lý rừng dồi dào và còn có thể chi tùy ý. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc các ban quản lý rừng tại Gia Lai dễ dàng tham nhũng hàng chục tỷ đồng chi cho công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng, nhất là  từ  nguồn tiền dịch vụ môi trường rừng.

Thực trạng này có lẽ không chỉ xảy ra ở Gia Lai. Do đó, điều cần thiết là Chính phủ, các bộ ngành liên quan sớm có các giải pháp chấn chỉnh kịp thời, tránh để tham nhũng có điều kiện phát sinh tràn lan tại các đơn vị quản lý, bảo vệ rừng như tại tỉnh Gia Lai thời gian qua./.

Công Bắc/VOV Tây Nguyên