Những ngày giữa tháng 7/2019, tại thượng nguồn con nước đổ về dòng sông Nậm Na đoạn chảy qua huyện Phong Thổ (tỉnh Lai Châu) cuồn cuộn, vì trời mưa to. Dòng nước từ thượng nguồn đổ về cuốn theo những thân gỗ phăng phăng lao theo dòng nước. Nhiều người dân hai bên bờ sông đã quên cả hiểm nguy, lội sâu xuống mép nước để vớt củi. Ở giữa dòng, nhiều chiếc thuyền máy tự chế do người dân điều khiển cũng tham gia "trò chơi tử thần" mà không hề có phao cứu sinh, hoặc phương tiện bảo hộ nào. Chỉ một chút sơ xảy, tai nạn có thể dẫn đến chết người. 

Mặc nguy hiểm rình rập, nhiều người vẫn vô tư lội suối vớt gỗ. Ảnh: Khắc Kiên 

Theo anh Màng Văn Thỏa, người dân ở thôn Thèn Chồ, thị trấn Phong Thổ, huyện Phong Thổ: chỉ khi mưa lũ, nước nhiều thì củi, gỗ mới trôi về nhiều. Biết việc vượt sông hoặc tham gia vớt củi trên sông khi có mưa lũ là nguy hiểm, nhưng vì tiếc rẻ, nhiều người dân trong bản vẫn làm. "Lúc đầu mới xuống mép nước cũng thấy sợ, nhưng vớt được nhiều củi cũng ham và vớt nhiều lần thành quen".

Khi mưa lớn, nước sông dâng cao, không chỉ có bà con bản Thèn Chồ, thị trấn Phong Thổ, mà nhiều người dân ở các bản khác, xã khác quanh vùng cũng kéo nhau ra sông vớt củi, lấy gỗ. Những người tham gia vớt củi đa phần là nam nữ thanh niên, người có sức khỏe. Tuy nhiên, cũng có không ít trẻ em cùng tham gia với người lớn.

Tham gia vớt củi trên sông có cả những cậu bé. Ảnh: Khắc Kiên

Cơ quan chức năng địa phương cho biết, trong số 9 người chết, 6 người mất tích, 4 người bị thương trong mùa mưa lũ năm 2018 ở huyện Phong Thổ, ngoài nguyên nhân khách quan do thời tiết, thì phần lớn các trường hợp thiệt mạng là do người dân chủ quan. Trước mùa mưa lũ hằng năm, các ngành chức năng đều tuyên truyền, vận động bà con chủ động ứng phó với mưa lũ, khẩn trương di dời khỏi nơi có nguy cơ sạt lở cao, cảnh báo người dân không ngủ tại lán nương, không đi qua sông, suối, ngầm, tràn khi có mưa to, đặc biệt là không cố vớt gỗ trên sông khi nước lớn. Tuy nhiên, bà con vẫn chủ quan, không làm theo. 

Sự chủ quan trước diễn biến phức tạp của mưa lũ của người dân Phong Thổ nói riêng, Lai Châu nói chung đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng mất an toàn tính mạng, nhất là đối với người dân đang sinh sống ven sông, suối và vùng có nguy cơ lũ quét, sạt lở cao./.

Khắc Kiên/VOV Tây Bắc