16 dân tộc rất ít người trên lãnh thổ Việt Nam - Dân tộc Chứt (Phần 1)
Thứ tư, 00:00, 05/06/2019 vov vov
VOV4.VN - Seri phim về "54 dân tộc Việt Nam - Cộng đồng và bản sắc" do Đài TNVN tổ chức sản xuất gồm 54 tập phim, trong đó có 16 tập phim về những dân tộc dưới 10.000 người. Phó Giáo sư - Tiến Sỹ Nguyễn Thế Kỷ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài TNVN làm chủ biên. Ở phần này, chúng tôi trân trọng giới thiệu tập phim về dân tộc Chứt.

Người Chứt có tên gọi khác là Rục, Arem, Sách, Mày, Mã Liềng với dân số khoảng 6.022 người (theo kết quả điều tra dân số năm 2009 của Tổng cục thống kê). Họ nói  tiếng nói thuộc nhóm ngôn ngữ Việt - Mường (ngữ hệ Nam Á).

Người Chứt (nhóm Rục) có kỹ thuật trèo cây nổi tiếng để lấy mật ở các tổ ong trên cây cao. Họ leo thang bằng dây mây. Mỗi nấc thang là một vòng dây buộc vào thân cây, có chỗ đặt bàn chân. Leo đến đâu, buộc vòng thang đến đó.

Quê hương xưa của người Chứt thuộc địa bàn cư trú của người Việt ở hai huyện Bố Trạch và Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Vì nạn giặc giã, thuế khoá nặng nề nên họ phải chạy lên nương náu ở vùng núi, một số dần dần chuyển sâu vào vùng phía tây thuộc hai huyện Minh Hoá và Bố Trạch tỉnh Quảng Bình. Theo gia phả của một số dòng họ người Việt trong vùng thì các nhóm Rục, Sách cư trú tại vùng núi này ít nhất đã được trên 500 năm nay.

(Để ổn định đời sống cho đồng bào Chứt, những người lính Biên phòng đã cùng sắn tay áo, cầm dao, cầm cuốc lao động cùng bà con dân bản, tạo nên những cánh đồng lúa nước giữa đại ngàn núi rừng Trường Sơn)  

Người Chứt sống bằng nông nghiệp nương rẫy du canh và săn bắn hái lượm. Trừ nhóm Sách sống bằng nông nghiệp còn các nhóm khác hái lượm và săn bắn chiếm vị trí quan trọng, thậm chí là nguồn sống chính trong những năm mất mùa. Các giống cây trồng chính là ngô, sắn, đỗ, lúa. Công cụ sản xuất gồm: rìu, rựa, gậy chọc lỗ, nơi làm ruộng có thêm cày, bừa. Từ khi định cư, người Chứt đã nuôi trâu, bò phục vụ cày bừa, làm sức kéo. Ðan lát chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng trong gia đình. Ðôi nơi họ biết thêm nghề rèn dao, rìu.

Người Chứt không biết dệt vải, vải mặc mua hoặc trao đổi với người Kinh, người Lào trong vùng giáp biên. Mùa hè, nam giới đóng khố, cởi trần. Phụ nữ mặc váy. Mùa đông, họ mặc áo làm bằng vỏ cây. Hiện nay đồng bào ăn mặc giống như người Kinh.

Ngày nay, hầu hết các bản làng người Chứt đã được các cấp chính quyền đầu tư điện, đường, trường, trạm. Một số bản đặc biệt khó khăn còn được các đơn vị Bộ đội Biên phòng đứng chân trên địa bàn nhận bảo trợ, giúp đỡ. Nhiều diện tích ruộng lúa nước được hình thành do Bộ đội Biên phòng và người dân cùng khai khẩn, đào đắp. Nhờ vậy, đời sống đồng bào Chứt đã thay đổi đáng kể./.

 

vov

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC