VOV4.Sêdang - Ngoh A Giói, hdroâng kuăn ngo Rơ Mâm a cheăm Mô Rai, tơring Sa Thầy, kong pơlê Kon Tum cho môi ngế lêng hneăng hdrối dêi Sư đoàn 320, Kuân đoàn 3, hiăng kơhnâ mơhnhôk hdroâng kuăn ngo Rơ Mâm sap ing ngo, chu ối a kơpong thông vâ pro pơlê, mơjiâng tơdroăng rêh ối phâi tơtô. Pơlê Le xua pôa mơhnhôk mơjiâng pro, nôkố hiăng châ mơnhên cho Pơlê mơhno túa lĕm tro râ kong pơlê, ƀă hiăng chiâng tíu bâ eăng ‘na mơnhông cheăng kâ, mơhno túa lĕm tro râ kong pơlê ƀă pơlê pơla, cheăm bêng, kring vế, gak ngăn kơpong tơkăng kong peăng kơnhŏng Tây Nguyên.

Hdrối hơnăm 1975, mơngế Rơ Măm bu ai 159 ngế ƀă 26 rơpŏng, rêh ối utâi utá lâp kơpong drô tíu tơkăng kong. Nôkố, mơngế Rơ Măm hiăng tâk lối 400 pơ’leăng mâ mơngế ƀă vâ chê 100 rơpŏng rêh ối a pơlê Le, cheăm Mô Rai (tơring Sa Thầy, kong pơlê Kon Tum) hiăng hơ’leh hên.

Vâ châ tơƀrê apoăng mê nah, ngoh A Giói hiăng tơmiât hên, ki má lối cho sap ing ngoh klêi pro mô đô̆i, vêh a pơlê. Hlo mâu toăng hngêi trá hlá xá hiăng tơ’nhê, mâu hơkôp tung chiâk deăng pêt báu tá hâi troh rơnó mê hiăng ôh tá ai ki klâi…Hên kơmăng ngoh A Giói tơmiât ôh tá chiâng vâ koi xua hơ-ui kuăn pơlê. Ngoh tơmiât, tơná cho Mô đô̆i Pôa Hồ, cho kăn ƀô̆, đảng viên lêng vêh a pơlê, mê lôi kuăn pơlê kơklêa pá puât, châi tamo cho ai xôi, thế tơmiât pêi tơdroăng ki klâi ‘lo vâ kum mơngế Rơ Măm hluăn ing kơtiê.

Tá tui lui, ngoh A Giói pơkâ mơhnhôk vâi krâ “chu a tơbăng” pro pơlê. ‘Nâi kố cho môi pơkâ ki pá puât, xua sap ing ton nah mơngế Rơ Măm hiăng hmâ ƀă tơdroăng rêh ối tăng xêh kế kâ, drô chêng ngo, xua mê ngoh A Giói rế mơ-eăm mơhnhôk, rế djâ rơpŏng dêi tơná rơtế ƀă rơpŏng ai 3 đảng viên tung hdroâng mơngế Rơ Măm lo ing ngo Yang Sít chu pro pơlê Le a cheăm Mô Rai, tơring Sa Thầy (Kon Tum) nôkố.

Ngoh A Giói tơbleăng um mâu tơdroăng pêi cheăng dêi pơlê

Ngoh A Giói pâ rơkong Pôa Hồ hnê: “Đảng viên thế djâ troăng ahdrối,  djâ tơdroăng ki tro, tơdroăng ki ‘ló’’. Tơdroăng cheăng apoăng drêng chu a tơbăng cho mơjiâng pro hngêi, muih chiâk deăng pro klâng pêt báu, pêt pôm loăng vâ tăng tơmeăm kâ. Rơpŏng phâi tơtô, ai tơmeăm kâ tơmeăm ‘măn, kuăn ‘nĕng châ hriâm chư, châi tamo ai pơkeăng pơlât… mê rêm ngế kô rơtế ƀă ngoh chu a pơlê nếo.

Tối tiah mê laga pêi cho pá puât păng ‘nâng. Apoăng “khu ngế djâ troăng ahdrối” pêt vâ chê 3 sao báu, châ ôh tá hên. Xuân khéa há ƀă xuân tô tuăn “troăng tơmiât pêi” dêi tơná kô ôh tá châ tơƀrê, ngoh A Giói ti tăng troh Mô đô̆i gak kring tíu tơkăng kong dêi kong pơlê Kon Tum, kơ’nâi kố ai tơ’nôm kăn ƀô̆, kŏng nhân Khu cheăng kâ – cheăng lêng 78 (Ƀinh đoân 15) kơnôm tŏng kum.

Tá tui lui mê klâng báu dêi ngoh xuân ngiât lĕm, plâi kơpâu, mâu chiâk deăng pêt pôm, alâi ngiât lĕm, pêi lo châ hên.

Môi tiah ngế ối a ko, ngoh A Giói rơtế ƀă 3 đảng viên dêi chi ƀô̆ pơlê pơtối lăm tung kong, tơkâ têa kroăng, têa plông troh a pơlê kong krâm rôe í, chu, ro vâ păn. Tơnêi kân rơdâ, nhâ ngiât lĕm, chu, í, ro rĕng kân. Túa pêi “pơlê nếo” dêi ngoh A Giói apoăng hiăng châ tơƀrê ôh tá ai tro klâi. A Hlới, ngế ki tơtrâ ó pơkâ vêh pơlê Le dêi ngoh A Giói hiăng mơnhên dêi tơdroăng ki ôh tá tro dêi tơná, klêi mê, tối ăm rêm ngế: “Pôa Hồ, Đảng, Tơnêi têa hơ-ui mơngế Rơ Măm pin! Thế chu a tơbăng tiô ngoh A Giói tê”. Klêi mê, tâi tâng hdroâng mơngế Rơ Măm rơtế chu lăm ối a pơlê Le, mơjiâng pro hngêi, muih chiâk deăng pêt báu, alâi, pôm ƀă hía hé.

Mê ngoh A Giói hâk phiu ‘nâng. Ngoh kơhnâ hnê mơhno vâi krâ troăng pơchoh tơnêi, po nhâ, rơvât phon, pêt tơmeăm, lôu dêi hnôu axoăng tâi tâng hdrê báu, alâi pêi lo ing rơnó hdrối vâ kuăn pơlê mơdâ pêt. Troh nôkố, kuăn pơlê Le pơrá chiâng pêt báu klâng, alâi, cheăng kâ tơniăn, hên rơpŏng chiâng kro mơdrŏng ai tơmeăm kâ, tơmeăm ‘măn. Rơpâu roh vâi krâ a drô tíu tơkăng kong ối tung kong pơlê Kon Tum, Gia Lai xuân troh hriâm tâp, pêi tiô, mơjiâng pơlê, mơjiâng tơdroăng rêh ối nếo tâ tá pơlê Le ƀă drô troăng kân kong pơlê 14C.

Troh nôkố, pơlê Le hiăng ai môi chi ƀô̆ ƀă 10 đảng viên. Mơngế Rơ Măm hiăng muih chiâk ƀă pêt châ 90 ha pôm loăng, 80 ha báu klâng, 70 ha loăng kơxu rơtế ƀă hrĭng to chu, ro, pu pái tŭm túa. Vâi hdrêng troh hơnăm pơrá châ hriâm. Muăn A Hương hiăng mot hriâm đăi hok, 20 ngế droh rơtăm hiăng lăm pro kŏng nhân a Khu cheăng kâ – cheăng lêng 78, lối 97% rơpŏng ai rơxế hon đa, 100% kơxô̆ rơpŏng  ai um tơvi. Tâi tâng mâu rơpŏng vâi krâ mơngế Rơ Măm pơrá kơtúa um ƀă koh nhoăm Pôa Hồ ƀă hiâm mơno, môi tiah vâ mơnê Pôa Hồ hiăng djâ ăm tơdroăng rêh ối phâi tơtôu, hơniâp lĕm môi tiah hâi kố.

Pơlê Le châ mơnhên cho Pơlê mơhno túa lĕm tro râ kong pơlê ƀă hiăng chiâng tíu ki bâ eăng ‘na mơnhông cheăng kâ, mơhno túa lĕm tro, pơlê pơla ƀă cheăng lêng, kring vế tơniăn a kơpong tíu tơkăng kong dêi peăng kơnhŏng Tây Nguyên.

Ngăn mâu ƀâng kheăn kơdeăn dêi Vi ƀan xiâm Măt trâ̆n Tơnêi têa Việt Nam ƀă Vi ƀan kong pơlê Kon Tum diâp ăm tơná, ngoh A Giói tâ rơrêk tung hiâm mơno. Ngoh pơchân dêi tơná thế pêi hên tơdroăng lĕm tâ mê nếo ăm vâi krâ kuăn pơlê tung pơlê. Pơlê Le dêi mơngế Rơ Măm hiăng chiâng ing tơdroăng hơ’muăn châ chêh chiâng ing môi ngế mô đô̆i hneăng hdrối nah djâ troăng ahdrối.

Hlá tơbeăng Quân đội Nhân dân

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng