Ai hmốu a kơbong troăng nu\m [ă mâu tơdroăng ki rơ-iô
Thứ tư, 00:00, 05/09/2018
VOV4.Sêdang – Tung mâu tơdroăng ki châi a kơbong troăng têa nu\m ga ai tơdjâk troh mâu tơdroăng châi ki xâu xía, ing mê chiâng pro châi kơkốu, êi kơkốu, pro ‘mêi ăm kơbong troăng têa nu\m, thăm nếo kô hlâ mơngế. Mâu tơdroăng ki ai hmốu tung kơbong troăng têa nu\m ối pro pá ăm kuăn mơngế chiâng prôk lăm, pêi cheăng rêm hâi. La nôkố hiăng ai túa ki pơlât pơrá phá dêi pó kô kâi prêi ‘na tơdroăng ki châi kố.

 

 

Xiâm ki pro chiâng ai hmốu:

 

Ki pơxiâm vâ pro chiâng ai hmốu kơbong troăng nu\m ai hên tơdroăng, gá khoh chiâng ai tiah mê, la 2 tơdroăng ki xiâm ki pro vâ chiâng ai hmốu kơbong troăng nu\m cho ing tung châ [ă ing xua pin kâ ôu.

Tơdroăng ki pro thăm rế tâk hmâng vâ calci tung mơheăm cho môi tơdroăng ki xiâm pro khoh chiâng ai hmốu kơbong troăng nu\m. Calci tâk tung mơheăm mơni xua ing ai ki pơ pom a tung krôk drăng troăng têa hế gá pro chiâng oh tá tơniăn, pro chiâng hơ’lêh calci. Mơni xuân cho ing kơxêng  mơ’no hên calci tung mơheăm xua tro tơđôu, tro êi pro châi tiô rơnó [ă ing hên tơdroăng ki ê. Calci mơheăm tâk hên hlối pro calci troăng nu\m tâk há, cho ki xiâm tung pơla pro chiâng ai hmốu.

Hmâ hlo mâu kế ki vâ chiâng hmốu mê hrá hê tung têa nu\m, la drêng ai hên luâ râ, kô hlo mâu kế ki mê tơku\m tơkâ dêi rơpó, klêi mê mâu kế ki vâ chiâng hmốu mê ai tot môi tíu ôh tá chiâng hê, tơku\m chiâng hmốu.

Vâ mơdât mâu kế ki rơbông pro chiâng hmốu, pak^ng ki rơdêi dế têa nu\m mơdêk ‘no mâu kế ki mê lo pá gong, tung têa nu\m ối ai trếo ki pro chiâng nheăn krêa a mâu kơdjâ ki ku ku\n, mơdât ôh tá ăm mâu kế ki mê tơku\m dêi rơpó. Drêng mâu trếo ki nheăn kố tơklâ, tơprâ, hmâ hlo xua ing mơ-êi, mê kô tơ’lêi pro mâu kơdjâ  tơku\m dêi pó tâk rế hên.

Mâu kế ki ối tung klêa pro rế tâk kế ki vâ mơjiâng chiâng hmốu mê ối xua ing mơdât troăng têa nu\m ton hâi, têa nu\m rế iâ, tung kơbong troăng nu\m mê tơ’lêi vâ ai kế ki mơjiâng chiâng kơdjâ.

Mâu hmốu tung kơkốu hmâ trâm hlo cho hmốu vô cơ môi tiah calci, phosphat, oxalat, hmốu hữu cơ cho hmốu urat xanthin, iâ hlo ai hmốu túa ceptin.

 

Mâu tơdroăng ki pro chiâng châi ing ai hmốu a kơkốu

           

Hmốu kơbong troăng têa nu\m  hmâ ối a tíu ai têa nu\m, tâng têa nu\m oh tá rơdêi lơ pá gong xua troăng nu\m lối ku\n, pro chiâng hâ, têa nu\m pá kâi lo. Xua mê mâu tíu ki chiâng ai hmốu cho a kơkốu, hmốu pá xôp kơbong troăng têa nu\m  ‘nâ hía achê kơbong troăng têa nu\m, a xiâm kơbong troăng têa nu\m, a tru\m vâ lo nu\m.

Tơdroăng ki lăm djâ mâu hmốu, malối cho mâu hmốu ki ai ilá, kô tuât, hlối tit a troăng nu\m pro mơngế pin chiâng tâ châi a xơtếo, pro nu\m lo mơheăm tâng ai hmốu a kơkốu, a kơbong troăng têa nu\m, a troăng ki vâ lo têa nu\m. Tâng  mâu têa nu\m kreăng a xiâm vâ mơ’no têa nu\m, hmốu kô pro chiâng hâ a xiâm vâ mơ’no têa nu\m, mê xiâm tíu nu\m a kơkốu kô tơyiăn, ton ah kơkốu kô tơyiăn rơtăng môi tiah chhá hdoăng têa.

Drêng mâu kơbong troăng têa nu\m rơtăng, hâ to têa nu\m, kô pro tâ ‘mếi, ối oh tá triăn, chiâng tơdjâk troh troăng mơheăm kơkốu [ă kơtôu kô pro ăm mơngế chiâng tâ châi ó a kơkốu. Drêng hmốu kreăng tung kơbong troăng têa nu\m lơ a kơbong nu\m kô pro pá kâi lo nu\m ki ó, ‘nâ hía pro chiâng châi hnăng tiô rơnó.

Drêng hmốu tuât a troăng nu\m mê mâu tíu ki tro tuât mê âi kô tơ’lêi chiâng êi, mê cho rôh ki pro mâu vi khuân châ mot ối, pro chiâng êi troăng têa nu\m. Mơngế ki châi mê tâ châi ó a xơtếo, nu\m heăng, têa nu\m lo i-iâ, têa nu\m mê mơ’nok. Tâng ai pơreăng mot pro châi ó mê kô pro chiâng tơdroăng châi ki rơ-iô môi tiah pro chiâng châi kơkốu. Tâng a kơkốu lo rơtốu mơni thế pôe tah.

Ôh tá kâi lo nu\m pro mâu têa nu\m tơku\m pro chiâng êi, ton hâi kô pro ‘mêi hlối châi troăng mơ’no têa nu\m. Mơ’nui kố pro chiâng kơdroh tơdroăng ki pro ăm têa nu\m tơ’lêi lo, ai kế ki tât a troăng nu\m, têa nu\m tơku\m chiâng tơkâ. Kố cho môi tung mâu tơdroăng ki pro rơ-iô ki hmốu a kơbong troăng têa nu\m pro.

Pak^ng mê, tro êi ó ối pro ‘mêi troăng mơ’no têa nu\m, kô hlo ai mâu tru\m ku ku\n a kơbong troăng têa nu\m, drăng tíu mơ’no têa nu\m lo. Hiăng ai mâu ki ‘nâ pơchêh kơkốu [ă pơchêh kơbong troăng têa nu\m xua ing ai hmốu mê pro. Tơdroăng ki ai hmốu ối ton tung kơbong troăng têa nu\m kô po chiâng ai tơdroăng ôh tá ai têa nu\m, ‘nâ hía kô pro kơdroh ivá ki kơtâu pêi cheăng dêi kơkốu, malối drêng têa nu\m pá kâi lo hlối mơ-êi tung troăng mơ’no têa nu\m pro chiâng châi kơkốu.

 

Hbrâ mơdât [ă tah hmốu:

 

Ki hdrối kal thế kơdroh mâu tơdroăng ki pro vâ chiâng ai hmốu a kơbong troăng têa nu\m, mê thế ôu têa hên (ôu sap ing 1,5 troh 2 lit têa tung môi hâi). Mâu ngế ki thế ôu pơkeăng pro le\m troăng nu\m thăm rế kal ôu têa hên tâ nếo.

Thế re\ng châ ‘nâi [ă re\ng pơlât mâu tơdroăng ki ê nếo xiâm ki pro chiâng ai hmốu (pak^ng ai hmốu) pro êi troăng nu\m [ă ki lơ broăng têa nu\m. Drêng hiăng hlo, ‘nâi tơná nu\m heăng, lo nu\m i-iâ, pá vâ lo nu\m, thế re\ng lăm khăm vâ châ ‘nâi teăm pơlât prêi.

Nôkố hiăng ai kih thuât tơmeăm pơlât tiô túa nếo,  tơdroăng châi ai hmốu a kơbong nu\m hiăng ai hên túa pơlât ki tơtro vâ pơlât prêi tah lôi hmốu. Ngăn tiô kô túa hmốu ki pơrá phá vâ pơlât [ă tơdroăng ăm ôu pơkeăng vâ ăm hmốu hê, tâng ôh, pâ nội soi, tah hmốu lo ing châ.  

Tâng hmốu lối kân athế po, la tung pơla po kô tơniăn ôh tá tro klâi. Pak^ng mâu hngêi pơkeăng râ tơnêi têa mê ối hên hngêi pơkeăng râ kong pơlê, pơlê kong kơdrâm xuân ai tơmeăm vâ pâ, pơkeăng pơlât tơdroăng châi ki kố.

Gương tơplôu [ă tơbleăng

 

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC