Mâu rơkong tơpui tối a khu kăn ki hôp tiô pú ‘na tơdroăng pêi cheăng kâ, pơlê pơla ai ăm hlo, kơlo ki pêi lo liăn tung hơnăm 2016-2018 hiăng tâk châ hên tâ pơla hơnăm 2010-2015. {ă tơdroăng ki châ tơ-[rê hiăng châ chiâng pêi pro dêi hơnăm 2018, mê tơdroăng rêh ối dêi tơnêi têa tung tâi tâng mâu kơvâ cheăng, môi tiah: pêi cheăng kâ, mơhno túa le\m tro, pơlê pơla, ‘na hyôh kong prâi, hnoăng cheăng lêng kring vế, gak ngăn, tơpui kâ [ă kong têa ê tung 3 hơnăm 2016-2018 mơnhông tro tơdroăng.

Ing mê, tơdroăng pêi cheăng kâ dêi tơnêi têa pin hiăng tâk châ 1,3 hdroh, GDP vâ riân ăm rêm ko mơngế tâk châ 440 USD tâng vâ pơchông ngăn [ă apoăng hneăng cheăng nah; tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê ôh tá tot ‘nâng to bê kế kâ, mê ối pơtối pro kro mơdro\ng. Ing mâu hnoăng cheăng ki mê ăm hlo, ai hên tơdroăng ki phiu niu, ro rih vâ khoh châ pêi pro klêi hnoăng cheăng tung plâ 5 hơnăm a hơnăm 2016-2020, tung mê, troh nôkố hiăng ai 11 hnoăng cheăng ki hiăng châ plah [ă châ tơkâ luâ. Maluâ ti mê, xuân u ối mâu rơkong tơpui tối pâ thế, Chin phuh kal athế pơtối tơku\m hnê tơdjâ, tah lôi mâu tơdroăng ki pá puât ăm pêi chiâk pêi deăng, tê mơdró kâ, ‘mâi rơnêu túa pêi cheăng kâ, rak vế tơniăn tơdroăng ki mơnhông krá tơniăn.

Pôa Lại Xuân Môn, Kăn Kuo#k ho#i dêi kong pơlê Cao Bằng tối ăm ‘nâi:

‘’Maluâ hiăng kơdroh hên mâu túa chêh bro hlá mơ-éa, la ngin pâ thế pơtối kơdroh hên luâ tâ ki mê. Kơdroh tah lôi mâu túa chêh bro hlá mơ-éa mê cho ki xiâm vâ mơnhông, mâu kong pơlê, pơlê kong kơdrâm xuân ối hên tơdroăng ki ối tơvâ tơvân. Ki kal nếo, mê athế xing xoăng hnoăng cheăng ki tơtro ăm mâu kong pơlê, pơlê kong kân, hnối pêi tơdrêng [ă tơdroăng pơkâ dêi Khu xiâm Đảng hneăng má 6, má 7 ‘na ‘mâi rơnêu khu cheăng dêi kăn [o# ki pơkuâ xiâm, ‘na hnoăng cheăng dêi kăn [o#. Nôkố athế tơpôu hnoăng cheăng ăm ngế ki pơkuâ xiâm’’.

Tiô pôa Tô Văn Tám, kăn Kuo#k ho#i dêi kong pơlê Kion Tum tối, 12 hnoăng cheăng pơrá hiăng hlo nhên um méa dêi hnoăng pêi cheăng kâ hơnăm 2018 ga ‘ló ‘nâng, ai hên hnoăng cheăng hiăng tâk hên luâ tâ tơdroăng pơcháu, môi tiah ‘na mơ’no tê kế tơmeăm ngi kong têa ê hiăng châ tâk luâ tơdroăng pơcháu, châ 7-8%, la hiăng châ 11,2%. Mơnhên tối ki kơdo mơ-eăm dêi Chin phuh. Maluâ ti mê, pôa Tô Văn Tám tối ăm ‘nâi:

 ‘’Hnoăng athế pêi pro mê cho riân tiô mâu kế tơmeăm pêi lo, hâi khế hơnăm [ă kơxo# liăn dêi khu pơkuâ cheăng ngăn tiô kơ khế hơnăm vâi pêi lo kế tơmeăm. Péa tơdroăng ki kố kal athế châ bro mơnhên tơ’nôm. Ai hên ki hơ’lêh nếo, ki rơkê ple\ng, xúa khoa hok ko\ng nge# ki le\m tro, xúa khoa hok ko\ng nge# râ ki a’ngêi tâ, la ga tá hâi teăm châ hên. Châ kâ pri hên ‘nâng a roh tơ’noăng lâp plâi tơnêi [ă tơdroăng cheăng ASEAN, la á hlo tá hâi teăm châ mơjiâng chiâng khu ki kơdrâm rơkê păng ‘nâng tung hnoăng cheăng mơdró kâ. Mê cho tơdroăng ki pin ối trâm pá, kal athế mơnhên [ă ai troăng hơlâ vâ pêi pro tung la ngiâ ah nếo’’.

Xông tơpui a roh hôp mê, pôa Nguyễn Xuân Phúc, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa pin hiăng tối mơnhên ‘ló khât Kuo#k ho#i hiăng tơpui tơno trâu rơdâ, nhên mâu tơdroăng ki Tơnêi têa pêi lo xuân môi tiah ‘no hrê liăn ngân ăm tơdroăng pêi cheăng kâ. Tơdrêng amê, Ngế pro xiâm hnê ngăn tối nhên, troăng hơlâ, túa cheăng, kal athế rak vế ki tơdâng tơ’mô ‘na mâu hnoăng cheăng, tung mê, ai tá che\n kế tơmeăm ki châ pro mơjiâng tơdjuôm ăm tơnêi têa.

Tâng lơ tí tăng lăm mung hên tíu, hên kơxo# liăn vâ mơnhông cheăng kâ ga xuân tơ’lêi trâm tơdroăng ki pơloăng kân. Ing mâu tơdroăng ki tơngah, kơnôm hnoăng cheăng dêi kuăn pơlê, tah lôi mâu tơdroăng ki pá puât ki kuăn pơlê tro trâm, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa pói rơhêng vâ Khu xiâm pơkuâ ngăn cheăng dêi Tơnêi têa, kăn [o# athế pro ti lâi tâi tâng tơnêi têa, hdroâng mơngế ki châ 100 rơtuh ngế kố athế veăng pôu râng môi hnoăng cheăng, kho\m mơ-eăm hơ’lêh hên túa tơmiât, hnoăng cheăng i ó rơdêi. Chin phuh kô tơmâng xo, tôm xo mâu rơkong pói vâ, pâ thế dêi mâu kăn Kuo#k ho#i, kuăn pơlê tung lâp tơnêi têa vâ mơdêk hnoăng cheăng tung hơnăm 2019 i tơniăn, le\m tro tâ nếo, vâ kuăn pơlê hlo Kuo#k ho#i, Chin phuh păng ‘nâng hiăng ai hnoăng cheăng ki kân, ai tô tuăn, to\ng kum hên ăm kuăn pơlê.

Tung pơla mê, pôa Vương Đình Huệ, Ngế pro xiâm pho\ hnê ngăn tơnêi têa tối tiah kố, pák^ng mâu tơdroăng ki hiăng châ chiâng pêi pro, mê mâu tơdroăng ki tơ-[rê mê ối trâm ki pá puât, ki ối ‘ro dêi tơdroăng pêi cheăng kâ, kal athế châ mơ’no tối tơtro khât [ă hnoăng cheăng tơchuôm dêi tơnêi têa, mơjiâng ăm hiâm tuăn [ă hnoăng cheăng tơchuôm dêi Khu kăn xiâm pơkuâ Tơnêi têa xuân athế hơ’lêh, klêi mê, Khu pơkuâ ngăn ‘na tê mơdró kâ [ă tâi tâng pơlê pơla xuân hơ’lêh tiô túa nếo vâ kâi tơxâng chiâng pêi pro mâu hnoăng cheăng a la ngiâ. Ngế pro xiâm pho\ hnê ngăn tơnêi têa tối ăm ‘nâi, Chin phuh hiăng kơdo mơ-eăm vâ kơdroh kơlo ki ối che\n mâu tơmeăm ki mơjiâng tơdjuôm ăm tơnêi têa. Tối mơnhên ti lâi tơdroăng ki pêi lo kế tơmeăm tiah dế nôkố, la Chin phuh hiăng pơtroh ăm Kuo#k ho#i hnoăng cheăng ki vâ thăm mơdêk châ sap ing 6,6%. Ngế pro xiâm pho\ hnê ngăn ai tối tiah kố:

‘’Tung pơla ai hên túa cheăng tiah dế nôkố, mê pin athế riân i nhên kal khât tung tơdroăng tá hâi ‘nâi ki klâi ‘na tơdroăng ki kô trâm xía vâ a la ngiâ, malối tung hơnăm kố. Ai hên mâu kăn ai séa mơnhên tối hơkăng ‘na tơru\m tê mơdró kâ pơla Mih [ă Sinuâ, ki mê, ki xiâm ga, ôh tá xê to ing tơru\m tê mơdró kâ, tơdrêng amê, cho kơlo ki mơ’no tê kế tơmeăm dêi pin xuân kal athế riân ngăn i krâu khât, kố cho mâu tơdroăng ki rak vế tơdâng tơ’mô ki kân tâng pin ai pơkâ hdrối kơlo ki a’ngêi mê kô ôh tá kâi châ plah, xua tâi tâng mâu tơdroăng mê ai tơdjâk troh ối kal hên troh hnoăng pêi cheăng kâ tơdjuôm dêi tơnêi têa’’.

‘Na châ xo kơxo# liăn ngân ăm Tơnêi têa, tiô tơmiât hdrối, plâ hơnăm kố, tơdroăng pêi lo liăn kô tơkâ luâ 5% tiô tơdroăng hiăng pơcháu hdrối. Lo a hơnăm ah, Chin phuh kô pâ thế Kuo#k ho#i ‘mâi rơnêu hnoăng cheăng ki mơdró kâ dêi tơnêi têa. Chin phuh kô vêh riân ngăn tơdroăng ki vâ mơ’no hrê liăn cheăng, klêi mê, ai tơdjâk mâu tơdroăng ki ê vâ pơkâ pêi pro trâu rơdâ tâ ‘na troăng hơlâ ki kho\m kâi châ mơdât tơdroăng ki ôh tá châ xo hnoăng mơhá liăn ngân, malối [ă khu ki tê mơdró kâ pá kong.

VOV chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng