Klêi kơ’nâi to lâi hâi tô, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak ai nếo kong mêi kân. Phá tơ-ê [ă tiah hmâ, tâng ai kong mêi kô pro hyôh kong prâi rơngiâp le\m tâ, la a kho#i 6, bêng Thành Nhất, kơpong pá kong dêi {uôn Ma Thuột, tâ xú ‘mêi ó, pro kuăn pơlê ôh pá kâi hiâm.

Pôa Hứa Văn Tùng ối a kơxo# 34, troăng Tạ Quang Bửu, bêng Thành Nhất tối ăm ‘nâi, kơpong kố hdrối mê hía nah hyôh khía ga le\m. Tơdroăng ki xú ‘mêi pơxiâm ai sap hơnăm 2005-2006, drêng Vi [an hnê ngăn pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột mơjiâng pro tơdroăng tơkêa bro mơgrúa têa ‘mêi ki mơ’no rêm hâi a kơpong kố. Hên h^n kơpong ki mơ’no têa ‘mêi hơngế vâ chê to lâi km, rơdâ châ lối hr^ng met, hiăng pro tíu ki kố chiâng ‘mêi ‘mâk, pro tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê chiâng xahpá.

‘’Hngêi á kơtăn ing long têa ai 50m, rêm hdroh prếo a hngêi tâ xú ‘mêi ó ‘nâng, malối troh a rơnó mê hngê ga ối xông hyôh ki ‘mêi ó tâ nếo, pá kâi hiâm. Á đi đo kl^ng péa hngêi xi, mâu pơlôu, tru\m hngêi á xuân dâi kế tơmeăm kơdât tâi tâng, tâng ôh tá kơdât a mâu pơlôu, tru\m tung hngêi ngin kô ôh tá kâi hiâm, xua ing têa ki ‘mêi ga mơ’no têa drâm. Á pâ thế tơnêi têa ai troăng hơlâ ki vâ pro mơgrúa ăm mâu tơmeăm akố, lơ hơ’lêh hngêi kơmăi kố ối a tíu ê’’.

Mâu long kơdoăng têa pa kong cho ki xiâm pro chiâng xú ‘mêi ăm kuăn pơlê

Rơpo\ng nâ Nguyễn Thị Phương ối a bêng Tân Lợi hiăng hơ’lêh tíu ối ing kơxo# 44 troăng Tạ Quang Bửu, bêng Thành Nhất apoăng hơnăm 2005. Nâ tối ăm ‘nâi, sap ing hâi ki pơxiâm troh ối a kố nah, vâi krâ [ă vâi hdrêng tung hngêi hmâ kơ-o, kơ-ôk, êi xôu xua tro hrik hyôh ‘mêi ing têa ‘mêi. On veăng nâ dế tăng mơngế vâ tê dêi hngêi hơ’lêh ối a tíu ê, vâ kơ tơniăn ‘na ivá:

‘’Rêm hdroh kong mêi ruih mê hyôh ‘mêi kô xông, muăn tơx^n pá ro\ng hngêi á drêng mê nếo kot mâ, ga hiăng tro êi xôu, athế lăm pơlât đi đo a hngêi pơkeăng. Tá hâi teăm tối tâi, 3 hơnăm hdrối nah, pôa á lăm pôu ngăn ngin akố, tro hrik hyôh ki xú ‘mêi kố xuân ôh pá kâi hiâm, ga chiâng kơ-o he\n [ă hiăng hlâ.

Á cho kuăn pơlê rêh ối a kơpong kố pâ thế: khu kăn pơkuâ kơpêng kal athế to\ng kum ăm kuăn pơlê i khât, athế kum tơnêi ăm kuăn pơlê hơ’lêh rêh ối a tíu ê’’.

Jâ Lê Thị Loan, Kăn hnê ngăn Vi [an bêng Thành Nhất, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột tối ăm ‘nâi, tâ tá kơpong ki tơkêa bro mơgrúa têa ‘mêi kố dêi pơlê kong kơdrâm ai lối 600 rơpo\ng kuăn pơlê rêh ối, tơku\m hên cho a kho#i 6 [ă [uôn Ki.

Hên hơnăm hiăng luâ, kuăn pơlê a kơpong kố đi đo tối ‘na tơdroăng ki ‘mêi dêi hyôh akố, ai hyôh ‘mêi ing hơnăm ki mơjiâng pro nah, tơdroăng kố drêng khu kăn Kuo#k ho#i hôp kuăn pơlê xuân tối, hôp khu kuăn pơlê kơpho# xuân hiăng tối. Vi [an hnê ngăn bêng hiăng châ tâng, châ ‘nâi, klêi mê, chêh hlá mơ-éa pơtroh kơ koan ki ai tơdjâk dêi kong pơlê Dak Lak vâ to\ng kum ăm kuăn pơlê a kố.

Jâ Loan tối:

‘’Hnoăng cheăng dêi bêng ngin mê chêh pro hlá mơ-éa pơtroh ăm pơlê kong kơdrâm [ă Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu ngăn ‘na kơpho# [ă hyôh kong prâi dêi Dak Lak chu vâ ai troăng hơlâ tah lôi ki xú ‘mêi ki pro ‘mêi ăm kuăn pơlê a kơpong kố. Tơdroăng ki tah lôi hyôh ‘mêi mê, ngăn tiô kơ hnoăng cheăng dêi pơlê kong kơdrâm [ă kong pơlê, bêng ôh tá ai hnoăng ki vâ pêi pro mâu tơdroăng kố’’.

Tơdroăng tơkêa bro mơgrúa ki xú ‘mêi ing têa dêi pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột hiăng châ mơjiâng pro sap ing hơnăm 200-2006 nah, xua Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu ngăn kơpho# [ă hyôh kong prâi Dak Lak cho khu ki ‘no liăn xiâm.

Tơdroăng tơkêa bro mê ai hên long têa ki mơ’no, ai tá kế kơmăi ki kơhleăng, [ă mâu klo\ng mơ’no têa ing mâu kơpong kuăn pơlê rêh ối tung kơpho#, ivá cheăng dêi hngêi kơmăi kố vâ chê 82 rơpâu m3 1 hâi 1 măng.

Tiô jâ Phạm Thị Thanh Sương, Ngế pho\ ngăn Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu ngăn ‘na kơpho# [ă hyôh kong prâi dêi Dak Lak tối, kố cho khu kơmăi ki mơgrúa  têa ‘mêi, ga pêi xêh tơdroăng cheăng, ôh tá xúa mâu trếo pơkeăng vâ kơhleăng. Ki tá hâi teăm tro dêi khu kơmăi ki kố, mê têa ki mơ’no ing long pơrá ối pá kong, xua mê, drêng ai hên têa ‘mêi ki mơ’no ing kơpong kơpho#, ga chiâng ai hyôh ki xú ‘mêi troh ăm kuăn pơlê ki rêh ối tâ tá kơpong kố.

Jâ Sương tối ăm ‘nâi, hlo ai tơdroăng kố, Vi [an hnê ngăn pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột hiăng ‘no ai 450 rơtuh liăn tung hơnăm vâ rôe trếo ki pro mơgrúa vâ tah lôi kế ki xú ‘mêi, kum kuăn pơlê ai hyôh krúa le\m, la tơdroăng pêi pro tá hâi tơ-[rê.

Jâ Sương tối:

‘’Ngin xuân hiăng tăng troăng hơlâ vâ tah lôi hyôh ki ‘mêi ăm kuăn pơlê, la troh nôkố xuân tá hâi teăm ai troăng hơlâ ki lâi ki tơtro. Drêng kuăn pơlê tối hên, mê ngin ai xúa trếo L2100 xúa 2 lit 1 hâi vâ xôh tung têa ăm ga chía pôi tá xú ‘mêi, la xuân tá hâi teăm tơ-[rê klâi’’.

Luâ 10 hơnăm kố, hên ngế vâi krâ [ă vâi hdrêng ki rêh ối tâ tá tơdroăng tơkêa bro kố athế tro hrik xo hyôh ki ‘mêi, ing mê chiâng tamo châi thăm nếo hlâ mơngế, tung pơla mê, khu ki ‘no liăn mơjiâng hngêi kơmăi kố ai tối, ôh tá ai troăng ki lâi ki ê tung tơdroăng vâ ‘mâi rơnêu ăm i krúa hyôh kong prâi akố. Mê cho tơdroăng ki pơloăng, dế ai a kơpong hngêi kơmăi pro mơgrúa têa ‘mêi ki kân ó má môi a Tây Nguyên.

Tuấn Long chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng