VOV4.Sêdang - Tơdrêng ƀă tơdroăng tŏng kum tung rêh ối vâ kum vâi nâ o mơnhông cheăng kâ, rêm râ vâi kơdrâi a kong pơlê Dak Lak ối kơhnâ tơbleăng pêi tơdroăng mơhnhôk tơlo liăn ‘măn kơdĭng vâ rôe phĭu khăm pơlât ăm mâu ngế tung khu ki ối kơtiê xơpá. Tơdroăng mê hiăng kum ăm tơ’nôm hên vâi nâ o châ khăm pơlât, rak ngăn ivá, kơdroh ki hngăm hngo ‘na cheăng kâ drêng ôh tá mơhúa tro châi tamo, rak tơniăn tung rêh ối dêi kuăn pơlê tung lâp mâu kơpong thôn pơlê dêi kong pơlê Dak Lak.

Châ xo theh ƀaoh hiêm khăm pơlât xua khu ngăn vâi kơdrâi cheăm diâp ăm, nâ Đặng Thị Bình, a thôn 1, cheăm Ea Kpam, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ƀriê tung hiâm mơno. Nâ Bình ăm ‘nâi, rơpŏng ôh tá ai tơnêi pêi kâ, on veăng nâ pơrá lăm pêi cheăng vâi vâ ai liăn păn roăng 2 ngế kuăn dế hriâm, tung pơla mê 1 ngế muăn dế tro pơreăng khăng kơbrĕn châ. Sap ing nah xua ôh tá ai ƀaoh hiêm khăm pơlât mê drêng châi tamo, nâ ôh tá hâk vâ troh  hngêi pơkeăng khăm xua gá ‘no hên liăn. Sap ing khế 9 hơnăm kố, châ khu ngăn vâi kơdrâi cheăm diâp ăm phĭu ƀaoh hiêm khăm pơlât hâi khế xúa tung pơla 1 hơnăm, nâ hlo hmiân tuăn khât.

“Tơdroăng rêh rơpŏng hngêi mê xuân dế xơpá khât, châ peăng Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm hbru ăm 1 to theh ƀaoh hiâm khăm pơlât mê á xuân mơnê hên, ai theh baoh hiêm khăm pơlât á châ lăm khăm xuân chía iâ tung tơdroăng ki ‘no liăn mê á xuân hmiân tuăn tâ drêng lăm khăm pơlât, kơdroh tơdroăng ki tơmiât hên tung hiâm mơno ‘na kơxô̆ liăn ‘no hrê drêng lăm khăm ăm dêi tơná”.

Rêm hơnăm khu râ hô̆i ngăn vâi kơdrâi kong pơlê Dak Lak diâp lối hrĭng to theh ƀaoh hiêm khăm pơlât ăm mâu nâ o vâi kơdrâi ƀă hok tro ki xơpá

Rơtế tiah nâ Bình, hơnăm kố ai 55 ngế hô̆i viên vâi kơdrâi ki ê a tơring Čư̆ Mgar châ hbru ăm theh ƀaoh hiêm khăm pơlât. Jâ Lê Thị Thu Hiền, kăn hnê ngăn vâi kơdrâi tơring Čư̆ Mgar ăm ‘nâi, tơdroăng ki diâp theh ƀaoh hiêm khăm pơlât ăm vâi kơdrâi ƀă mâu vâi muăn hok tro ai tơ’nôm tơdroăng ki khăm pơlât dêi châ drêng châi tamo. Vâ rak vế tơdroăng cheăng kố, mâu chi hô̆i ƀă hô̆i pơkuâ a pơlê, cheăm hiăng ai hên túa pêi ki phá tơ-ê dêi rơpó vâ veăng tơlo liăn, châ xo tơdroăng ki pơxúa tơxâng dêi mâu nâ o hô̆i viên.

“Túa ki mơhnhôk tơlo liăn châ pêi pro sap mâu túa pơkâ dêi vâi kơdrâi môi tiah gô̆m xo mâu kế tơmeăm ki vâi hvât, mâu tôh kơdĭng lơ nâ o mơhnhôk sap ing mâu hô̆i vâi kơdrâi veăng tơlo ki vâi mơhnŏng vâ xêh ƀă tơdroăng pêi kố châ mâu vâi nâ o pêi pro kơhnâ khât”.

Ôh ti xê to a tơring Čư̆ Mgar, tơdroăng ki diâp theh ƀaoh hiêm khăm pơlât hiăng châ hên râ hô̆i a kong pơlê Dak Lak tơbleăng ƀă po rơdâ. Môi tiah a cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, khu ngăn vâi kơdrâi cheăm hiăng tơbleăng tơdroăng ki râng liăn tiô túa ki gô̆m xo ƀă klâ xoăng mâu xok ki vâi hvât vâ tê. Tiô jâ Nguyễn Thị Tuyết, Hô̆i trưởng Hô̆i vâi kơdrâi cheăm Ea Kao, sap ing hơnăm nah troh nôkố, hŏng tơdroăng ki mơhnhôk vâi nâ o veăng gô̆m xok ƀă klâ xoăng xoh ki vâi hvât vâ tê, hô̆i hiăng châ xo vâ chê 6 rơtuh liăn, xúa vâ roê 9 to theh khăm pơlât diâp ăm hô̆i viên ki ai tơdroăng rêh ối xơpá, tro châi tamo kơtiê tung cheăm.

“Kố xuân cho môi tung mâu tơdroăng xua hô̆i tơbleăn rế gô̆m xo mâu kế tơmeăm ki vâi hvât, mâu xok ki chiâng tê rế pro krúa ăm kong prâi tơnêi tíu  ƀă ngin tơmiât tiah kố, kố xuân cho môi hnoăng cheăng ki kal khât vâ kum mâu vâi nâ o ki ai tơdroăng rêh ối xơpá”.

Hên mâu túa pêi pro tơkŭm liăn vâ roê ƀaoh hiêm khăm pơlât, mâu vâi nâ o hiăng mơjiâng pro tôh pêi cheăng vâi ƀă xo môi iâ liăn cheăng vâ tơrá

Jâ Trần Thị Phong, kăn phŏ hnê ngăn vâi kơdrâi kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, tơdroăng cheăng ki diâp theh baoh hiêm khăm pơlât ăm vâi kơdrâi xơpá châ mâu tơring, cheăm tơbleăng sap ing hơnăm 2018. Ing mê, kum ăm lối hrĭng ngế nâ o châ tŏng kum ‘na ivá châ chăn rêm hơnăm. Hlo ki tơƀrê sap ing tơdroăng cheăng kố mê hên râ hô̆i xuân hriâm ƀối ƀă xúa a cheăm dêi tơná. Ai mâu tíu pêi cheăng pêi pro tro tơƀrê môi tiah tơring Čư̆ Mgar, pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ ƀă pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột.

Vâ tơbleăng tơƀrê ƀă rak vế đi đo, mâu tíu pêi cheăng kố hiăng djâ tơdroăng ki diâp theh ƀaoh hiêm khăm pơlât ăm hô̆i viên xơpá chiâng môi tơdroăng ki pêi cheăng tung hơnăm vâ mơhnhôk mâu nâ o veăng, tơdrêng amê hnối rơkê plĕng túa ki veăng tơlo liăn vâ kum hên mâu vâi nâ o châ xúa.

“Túa pêi dêi tíu pêi cheăng kố mê vâi mơjiâng mâu túa pơkâ gá rơkê khât, pơtih gô̆m xo mâu kế tơmeăm ki tê châ liăn ki vâi hvât, pêi cheăng vâi tiô khu vâ vâi nâ o ƀă xo môi iâ vâ roê theh ƀaoh hiêm. Mê túa pêi tơtro, hên túa môi tiah mê châ mơhno tối tơdroăng ki rơkê ƀă túa pêi tơtro rơkê dêi rêm râ hô̆i mê ngin hlo tiah kố tơdroăng mê gá kal châ mơhnhôk”.

Tơdroăng ki diâp theh ƀaoh hiêm khăm pơlât ăm hô̆i viên xơpá dêi rêm râ hô̆i vâi kơdrâi a Dak Lak cho tơdroăng cheăng ki ai pơxúa kal khât. Ôh ti xê kum vâi nâ o hlê plĕng tâ ‘na hnoăng pơxúa drêng xúa ƀaoh hiêm khăm pơlât, kơdroh ki xơpá ‘na liăn ngân ôh tá mơhúa drêng châi tamo, ing mê ối veăng kum ăm hên ngế vâi nâ o ai rôh vâ châ khăm pơlât ivá, mơdêk kơxô̆ ngế ki châ xúa theh ƀaoh hiêm khăm pơlât tung tâi tâng kuăn pơlê a cheăm.

H’Xíu H’Mok chêh

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng