Hơnăm 1997, lo ing kong pơlê Thanh Hóa, mot a cheăm }ư\ Né, tơring Krông {uk, kong pơlê Dak Lak pêi cheăng [ă péa kơpeăng ko\ng, on veăng ngoh Lê Minh Tĩnh athế lăm pêi cheăng vâi vâ tí tăng liăn mơnhông tung tơdroăng rêh kâ ối. Kơhnâ tung pêi cheăng, kơdo mơ-eăm hriâm [ối ki nếo, ngoh Tĩnh lăm pêi xêh cheăng hâng pơklêp meăm [ă hiăng chiâng mơngế ki pêi cheăng rơkê khât.

Dế nôkố, rơtế [ă hngêi ki mơdró mâu kế tơmeăm, ngoh Lê Minh Tĩnh ai 1 ha tơdế kơxo# kơphế [ă 700 trăng xiâm tiu, pêi lo rêm hơnăm châ lối 500 rơtuh liăn. Ngoh tối:

‘’20 hơnăm pê cheăng kâ a tơnêi Tây Nguyên on veăng á trâm hên pá puât la kơdo mơ-eăm pêi kâ, kơhnâ khât, hriâm [ối vâi pêi cheăng kâ nếo mê troh nôkố tơdroăng pêi cheăng kâ rơpo\ng hngêi á hiăng chía tơniăn’’.

Kơdrum loăng plâi kâ dêi kuăn pơlê

Tung mâu hơnăm hiăng luâ, Khu ngăn ‘na kuăn pơlê pêi chiâk tơring Krông {uk hiăng ai hên tơdroăng cheăng to\ng kum kuăn pơlê mơnhông mơdêk ‘na pêi cheăng kâ, môi tiah: tơru\m cheăng [ă mâu khu râ, kơvâ cheăng tơku\m po roh hnê hriâm, tối tơbleăng ‘na khoa hok kih thuât, tơru\m cheăng [ă khu mơdró kum kuăn pơlê châ mung phon, pơkeăng xôh kơdê pơreăng [ă túa ki mơdrếo che\n hrá.

Teăng mâ kuăn pơlê ăm vâ chê 3 rơpâu ngế kuăn pơlê châ mung liăn, tâi tâng kơxo# liăn che\n châ lối 78 rơtal liăn.

Pêi chiâk pêi deăng, mơdró kâ châ tơ-[rê, kuăn pơlê }ư\ Né hiăng kơhnâ mơ-eăm khât tung veăng mơjiâng hngêi trăng, troăng klông. Vâi krâ, nho\ng o hiăng pleăng dêi tơnêi lối 7 rơpâu met karê, veăng ‘mâi rơnêu 3 km troăng prôk, kơxo# liăn kum ăm mơngế kơtiê lối 55 rơtuh liăn, kơxo# liăn ki kum ăm kuăn pơlê ai 40 rơtuh liăn, kum 50 rơpo\ng kuăn pơlê châ hluăn ing kơtiê krá tơniăn [ă hên tơdroăng ki ê hía.

Pôa Lê Thăng Long, Kăn pho\ hnê ngăn kuăn pơlê pêi chiâk deăng cheăm }ư\ Né, tơring Krông {uk tối ăm ‘nâi:

‘’Kơnôm ing tơdroăng kuăn pơlê tơ’noăng pêi chiâk pêi deăng rơkê, tơru\m kum dêi pó pro kro [ă kơdroh kơtiê krá tơniăn hiăng kum mơnhông tơdroăng cheăng kâ ăm rêm kuăn pơlê rế hía rế châ mơnhông tơtêk, tơdroăng rêh kâ ối rế tơtêk hên tâ, mê rơpo\ng á kơhnâ khât tung veăng pêi mâu hnoăng cheăng tơdjuôm, ing mê, veăng mơjiâng thôn pơlê nếo dêi cheăm rế ‘ló tâ’’.

Kơdrum loăng plâi kâ dâi le\m dêi kuăn pơlê a tơring Krông {uk - Dak Lak

Tung plâ 5 hơnăm hiăng luâ, tơring Krông {uk, kong pơlê Dak Lak ai 15 rơpâu rơpo\ng kuăn pơlê châ mơnhên tối pêi chiâk deăng, mơdró kâ rơkê. Tâng vâ pơchông ngăn tung pơla sap hơnăm 2007-2011, kơxo# liăn rơpo\ng ki pêi lo rêm hơnăm châ lối 200 rơtuh liăn, tâk châ lối 2 hdroh tơdế, kơxo# rơpo\ng pêi châ vâ chê 1 rơtal liăn tâk 1 hdroh tơdế. Jâ Cao Thị Thúy Nga, Kăn hnê ngăn Khu kuăn pơlê pêi chiâk deăng tơring Krông {uk tối ăm ‘nâi, tơdroăng pêi chiâk pêi deăng, tê mơdró kâ rơkê a pơlê cheăm kố pơtối châ mơdêk:

‘’Vâ pê pro tro le\m ‘na tơdroăng kuăn pơlê pêi chiâk deăng tơ’noăng tê mơdró kâ rơkê, kum dêi pó kơdroh kơtiê tơniăn, mê khu kố hiăng chêh inâi tơ’noăng ăm mâu rơpo\ng kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng, mê khu kố xuân hiăng k^ tơkêa kum phon rơvât, pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong, mâu pơkeăng ăm kuăn pơlê. Tơdroăng ki hiăng kum kơd^ng môi iâ liăn vâ kuăn pơlê tơku\m ‘no tung pêi chiâk deăng dêi tơná’’.

Tơdroăng kuăn pơlê pêi chiâk deăng tơ’noăng pêi kâ, tê mơdró rơkê a tơring Krông {uk, kong pơlê Dak Lak hiăng kum kuăn pơlê hơ’lêh nếo tung tuăn tơmiât, túa pêi, xua kơxo# liăn ki tơtro [ă mơhnhôk kuăn pơlê hlê ple\ng mâu tơdroăng ki nếo tung pêi chiâk pêi deăng, mơnhông mơdêk cheăng kâ, veăng kum kal khât ăm roh kơdroh kơklêa xăm kơtiê dêi kong pơlê.

Hương Lý chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng