VOV4.Sêdang - Sap ing apoăng khế 1 nah troh nôkố, kong pơlê Dak Lak hiăng mơnhên tối ai hên ngế ki tro châi so ki râ a cheăm }ư\ {ang, tơring Ea Sup prế cheăm Ea Kiết, tơring }ư\ Mgar. Ki rơhêng vâ tối, cho ngế kuăn pơlê tung kơpong kố maluâ hiăng hlo ai pơreăng tâ tú mê xuân ối tơngôu, ối hêi, hmôu pơ tí tăng rôe xêh pơkeăng vâ ôu, ôh tá vâ lăm troh a tíu xiâm ngăn ‘na pơkeăng vâ khăm pơlât.

Ai mâu tơdroăng ăm hlo lo hêa, châi klêa, châi so ki râ hiăng lối 3 hâi, la pôa Giàng A Kếnh [ă kuăn kơdrâi pôa 6 hơnăm, ối a pơlê  H’Mông, cheăm Ea Kiết, tơring C|ư\ Mgar, kong pơlê Dak Lak xuân ối hmôu pơ rôe xêh pơkeăng pa gong vâ ôu, ôh tá vâ lăm khăm. Bú troh drêng kăn [o# ngăn pơkeăng troh a hngêi hnê tối, pôa nếo ‘nâi tơdroăng tâi tâng mâu ngế tung pơlê rêh ối dế ai pơreăng châi klêa, châi so ki râ. Pôa Giàng A Kếnh hơ’muăn tối.

‘’Ing kơxo lơ 26 hiăng tâ châi ko, a lăm pui pôm loăng lo hêa 2 hdrôh. Klêi lâk pôm vêh troh a hngêi hlo dêi kuăn xuân châi klêa. Troh kơxo má a lăm rôe pơkeăng, troh a hngêi má kuăn pâ ôu mê tâ chía tâ iâ. Á xuân ôh tá ‘nâi, mê nếo, hâi hnah hlo [ok thái pơkeăng troh a hngêi kơ-êng tung pơlê kố hôm ai ngế ki lâi châi klêa, klêa tơnăm há, mê a nếo tối tung rơpo\ng hngêi a ai 2 ngế châi klêa ki tiah mê’’.

Ngế tung khu hnê mơhno lăm pôu tơrêm hngêi kuăn pơlê vâ hnê tối, mơhnhôk thế kuăn pơlê lăm khăm pơlât a hngêi pơkeăng

Xuân ai 2 ngế dế pơlât châi klêa, châi so lăm ti dế lo hu huah, tung mê ai môi ngế muăn hiăng tro tâ ing hdrối nah 2-3 hâi, pôa Giàng A Náo xuân ôh tá vâ re\ng tơmâng drêng kăn [o# ngăn pơkeăng troh hnê tối thế djâ kuăn ‘ne\ng lăm a hngêi pơkeăng vâ châ khăm pơlât. Pôa Náo ăm ‘nâi, nôkố dế rơnó lâk pôm tơvâ hên tơdroăng cheăng, hlo mâu kuăn ‘ne\ng ôu pơkeăng ki rôe mê hiăng kơdroh hên mê môi ngế dế lăm hriâm pôa xuân ăm gá lăm hriam, ối môi ngế hâi prêi to lâi ăm koi pơtê a hngêi.

Drêng kăn [o# ngăn pơkeăng hnê tối pôa thế djâ kuăn lăm khăm a hngêi pơkeăng hlối châ pơlât. Pôa Náo tối dêi kuăn ôh tá vâ lăm pơlât mê xuân ‘nâi pro ti lâi.

‘’Nếo vêh ing lăm rôe pơkeăng a pu\n hơlâ troăng ăm dêi kuăn ôu, tâng dêi kuăn tối hiăng chía tâ iâ la kuăn ôh tá vâ prôk, mê kôm ngăn ga ti lâi ‘nôi, lơ kơxo ah tâng hiăng prêi mê lôi, tâng hâi prêi mê nếo chơ gá lăm khăm pơlât a hngêi pơkeăng ’’.

Hngêi pơkeăng tơring djâ rơxế troh a pơlê vâ chơ mâu kuăn pơlê djâ lăm khăm pơlât

Tiô jâ Nguyễn Thị Hiền, Ngế pơkuâ hngêi pơkeăng cheăm Ea Kiết tối, tíu ki tối ai pơlê H’Mông châi klêa, châi so lo têa hên bo bot  sap ing hâi lơ 23/1 kố nah. Ing mê, tung hâi lơ 23 [ă 24/1 hiăng ai 9 ngế a pơlê H’Mông mot pơlât a hngêi pơkeăng tơring C|ư Mgar xua lo hêa, châi klêa, eâk lo bo bot to têa. Klêi kơ’nâi tối mâu tơdroăng, tíu pêi cheăng hiăng tối tơbleăng mâu troăng hơlâ tí tăng ‘nâi ple\ng mâu tơdroăng tung cheăm [ă pâ thế hnê mơhno ing râ kơpêng vâ xôh pơkeăng kơdê pơreăng. Pak^ng mê, rah mâu kăn [o# ngăn pơkeăng troh a pơlê hnê tối kuăn pơlê; xôh pơkeăng kơdê pơreăng a mâu rơpo\ng ki ai ngế châi klêa.

‘’Khu hnê mơhno hbrâ mơdât pơreăng dêi cheăm rơtế [ă khu ngăn pơkeăng cheăm [ă tâi tâng mâu khu râ, kơvâ cheăng, khu grup, lăm troh hnê tối ăm tơrêm to hngêi [ă tâi tâng mâu hngêi ki tối ai ngế châi klêa vâ ‘nâi mâu tơdroăng ‘na pơreăng nôkố a pơlê H’Mông. Má péa nếo, pin tơbleăng mâu tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng, mâu tơdroăng cheăng ‘na vâi thế pêi tơdroăng klâi  pin kô pêi pro. Pak^ng mê, djâ mâu ngế ki châi klêa, châi so ki râ lo ing hngêi pơkeăng teăm pơlât tơdrêng, hnối ăm ối klâ krê kơpong ki ai pơreăng vâ pôi tá ai tơdroăng tâ tú troh lâp lu nho\ng o ki ê’’.

Pôa Nguyễn Thanh Bình, Kăn pho\ hnê ngăn Vi [an cheăm Ea Kiết, tơring Cư\ Mgar ăm ‘nâi, pơlê H’Mông nôkố ai 226 rơpo\ng kuăn pơlê [ă lối 1 rơpâu 100 pơ’leăng mâ mơngế xuân to mâu ngế H’Mông, klâ chiâng 2 kơpong kuăn pơlê ối cho pơlê H’Mông tung dế [ă pơlê H’mông pa kong pơlê. Kố cho tíu ki achê tơkăng kong [ă tơring Ea Sup, kuăn pơlê hmâ prôk lăm pêi cheăng a mâu cheăm C|ư K[ang, cho tíu ki tối ai tâ tú pơreăng châi klêa, châi so ki râ ing apoăng khế kố.

Klêi ‘nâi ‘na xiâm rêi pơreăng tâ tú [ă châ xo hlá mơ-éa hnê tối dêi Vi [an tơring C|ư Mgar, Vi [an hnê ngăn cheăm hiăng mơjiâng [ă tơbleăng ăm Khu hnê mơhno hbrâ mơdât pơreăng châi klêa ki râ xua kăn xiâm hnê ngăn Vi [an pro ngế pơkuâ djâ, troh a tíu vâ hnê tối ăm kuăn pơlê hnê mơhnhôk kuăn pơlê. Klêi séa ngăn, riân troh hâi lơ 29/1 kố nah tung pơlê H’Mông hiăng ai lối 30 ngế tro châi klêa ki râ.

Tiô pôa Bình tối, klêi hnê tối ăm hlo kuăn pơlê ôh tá vâ re\ng tơmâng, hmôu tơngôu, hêi, ôh tá xâu [ă pơreăng châi klêa, mâu rơpo\ng ki ‘nâ ai sap ing 2 troh 3 ngế rơtế châi klêa la vâi hmôu pơ lăm rôe xêh pơkeăng vâ ôu. Thăm nếo ai mâu kuăn pơlê ki ‘nâ châ kăn [o# ngăn pơkeăng lăm troh a hngêi hnê [ă ăm rơxế troh a tíu mê vâ chơ lăm pơlât a hngêi pơkeăng la vâi xuân ôh tá chiu vâ lăm pơlât. Hlo ti mê, cheăm kô pơkâ nhên khât vâ re\ng kâi mơdât pơreăng.   

‘’Vi [an cheăm kô xo liăn ing kơxo# liăn veăng kum, má môi cho ‘na tơmeăm xúa tung khăm pơlât, pơkeăng ôu pâk, vâ kuăn pơlê hmiân tuăn pơlât. Má péa, kơjo kum tung tơdroăng hnê tối, mơhnhôk khe\n kuăn pơlê, tăng rơxế xuân môi tiah liăn hnoăng pêi vâ ăm mâu ngoh o lăm troh a pơlê vâ hnê tối, mơhnhôk kuăn pơlê. ‘Na mâu ngế ki ôh tá rak vế pêi pro, tâng kal kô thế mâu lêng pơkâ luât pơklât thế kuăn pơlê ki dế châi klêa kho\m lăm troh a hngêi pơkeăng vâ teăm pơlât tơdrêng, ví pơreăng tâ tú tung kuăn pơlê’’.

Hdrối mê, môi tiah Rơ’jiu Việt Nam hiăng pơtâng tối, sap ing khế 1 kố nah a cheăm C|ư K[ang, tơring Ea Sup, kong pơlê Dak Lak hiăng ai khu châi klêa ki râ, tung mê ai 1 ngế vâi ‘ne\ng pá xuâp 1 hơnăm hiăng hlâ. {ă tơdroăng hlo xiâm tâ pơreăng nếo a cheăm Ea Kiết, tơring C|ư Mgar [ă mâu ngế ki châi klêa dế hlo rế tâ tú hên, kuăn pơlê thế tơtro\ng, rak vế pêi pro tro mâu luât pơkâ hnê kuăn pơlê thế hbrâ rơnáu, pêi pro tro tơdroăng mơgrúa krúa hngêi trăng, hbrâ mơdât pơreăng, kâ tô ôu chên, [ă pôi tá hmôu pơ rôe xêh pơkeăng pơlât, ki tro thế lăm khăm a mâu hngêi pơkeăng tâng tâ dêi tung châ tơviah, ai tơdroăng châi.

Gương tơplôu [ă tơbleăng