Muăn Nguyễn Chí Thông (hiăng 22 khế) ối a thôn 4, cheăm Yang Reh, tơring Krông Bông, kong pơlê Dak Lak mot pơlât a Khoa Nhi tổng hơp - Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên tung pơla ivá dế râ, krôu puk pâk, tung châ lo hên tíu lo têa pơtong, a rơkong the\n hlo tơlêa.

{ok thái pơkeăng khăm ngăn tối muăn Thông hiăng tro tâ pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong [ă thế ăm koi pơlât a hngêi pơkeăng vâ séa ngăn rêm hâi, hlối pơlât.

Nâ Võ Thị Vân Anh, nôu muăn Nguyễn Chí Thông tối :

‘’A hlo kuăn á tơngê râ, troh 39 đo#, têa hế lo hên, tung rơkong ai hên tíu pơtong têa, tá a ko\ng chêng ha mê á djâ lăm khăm. {ok thái pơkeăng tối muăn hăng tro pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong’’.

Môi ngé ki ê nếo tro tâ pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong dế pơlât a Khoa Nhi tổng hợp - Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên mê cho muăn Ngô Xuân Bảo Hân (hiăng 24 khế) ối a thôn 2, cheăm Ea Hleo, tơring Ea Hleo, kong pơlê Dak Lak.

Nâ Phạm Thị Ngọc Lý, nôu muăn Bảo Hân ăm ‘nâi :

‘’Péa hâi apoăng á hlo muăn hmôu pơ rơlâi rơlo, kơ o, lo môh hên. Á tơmiât mơni ôh tá râ mê a lôi, rak ngăn dêi a hngêi. Troh hâi má pái hlo muăn ôh tá vâ kâ [ă hlối tơngê. A hmôu pơ tơmiât kuăn á tơngê xua huăn hne\ng mê ăm ga ôu pơkeăng kơdroh tô la ôh tá hlo kâi kơdroh xuân ối tô têi .

Á djâ lăm khăm a tơring, [ok thái khăm hlo muăn tơngê râ 40 đo#. Hngêi pơkeăng tối gá tro tâ tú pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong mê ăm pơtroh pơlât a hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên’’.

The\n ko\ng chêng rơkong cho môi túa pơreăng tâ ki râ xua virus ối tung khu Enterovirus pro. Pơreăng kố gá tâ tú ing ngế ki kố troh ngế ki tá, ing ngế ki ối achê [ă mơngế ki dế tâ pơreăng lơ ing tro xúa pêi mâu tơmeăm dêi ngế ki hiăng tro the\n xua tâ virus.

Ăm hlo apoăng, pơreăng kố ga pro tơngê, châi krôk, tơlêa rơkong, êi lin, hơpê, lo pơtong têa a kơpeăng kong, kơpeăng chêng, a krâng, a kơtê.

Tiô tối tơbleăng dêi hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên, sap ing apoăng hơnăm troh nôkố, Khoa Nhi tổng hợp hiăng xo khăm pơlât ăm vâ chê 500 ngế tro the\n ko\ng chêng rơkong, kơxo# mơngế ki tâ tú pơreăng kố xuân ai tung rêm khế. Laga, pơxiâm mot tung khế 9, pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong kô rế tâk re\ng, ai vâ chê 200 ngế.

Tiô tie#n sih Trần Thị Thuý Minh, Ngế pơkuâ ngăn Khoa Nhi tổng hợp  tối, ki hên mâu vâi ‘ne\ng tro the\n ko\ng chêng rơkong mot pơlât akố apoăng pơreăng mê pro ăm vâi tơngê râ, pơtong têa a kơpeăng ko\ng, kơpeăng chêng [ă tung rơkong. Mâu ki ‘nâ ó tâ mê chêng ko\ng vâi kô chiâng hmôu pơ rơxá, lo hêa, kơdrâ, ‘nâ hía hmôu pơ krôu, lông ôh tá kâi hmái.

‘Na tơdroăng pơlât pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong a Khoa Nhi tổng hợp, Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên, [ok thái pơkeăng Trần Thị Thúy Minh ăm ‘nâi:

‘’Săp ing apoăng khế 9 troh nôkố, kơxo# mơngế tro the\#n ko\ng chêng rơkong xuân ối a kơlo tâk hên tâng vâ pơchông [ă mâu khế hdrối nah [ă mơni tung la ngiâ kơxo# mơngế tâ tú kô pơtối tâk nếo.

Nôkố, rêm hâi, Khoa Nhi tổng hợp xo pơlât dâng 45 ngế vâi ‘ne\ng the\n ko\ng chêng rơkong [ă ai dâng sap 5-10 ngế nếo mot pơlât’’.

{ok thái pơkeăng Trần Thị Thúy Minh xuân tối ăm ‘nâi: pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong tâng kơlo ki ôh tá râ kô hiăng prêi xêh, pơlât dêi a hngêi tiô [ok thái pơkeăng hnê. Laga, a mâu nôu pâ vâi ‘ne\ng thế tơtro\ng ngăn đi đo vâ re\ng châ ‘nâi mâu tơdroăng ki xiâm pro vâi tơngê vâ teăm mot pơlât a hngêi pơkeăng tâng hrá kô pro chiâng châi tơdroăng châi ki ê:

‘’Mâu nôu pâ thế tơtro\ng, drêng kuăn ‘ne\ng tơná xiâm ai tơdroăng tâ tú pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong cho tơngê, hlối pro tung châ lo pơtong têa a kơpeăng ko\ng, kơpeăng chêng, tung rơkong thế lăm troh a hngêi pơkeăng ki achê vâ teăm khăm vâi ‘nâi teăm pơlât.

Tâng ngế ‘ne\ng mê tơngê ôh tá râ, [ok thái pơkeăng kô hnê pơlât a hngêi, mê thế tơtro\ng ngăn nhên mâu tơdroăng ki pro vâi ‘ne\ng châi râ vâ teăm mot pơlât a hngêi pơkeăng drêng hlo vâi tơngê hmân ôh tá kâi kơdroh, ối hmôu pơ krôu lông ôh tá kâi hmái, kơdrâ hên, ‘nâ hía lo hêa hên, ‘nâ ó tâ ki mê pro vâi rơxá chêng, drêng tâng ôh tá trâng... tâng hlo tiah mê thế thâ djâ mot pơlât a hngêi pơkeăng tơdrêng hlối’’.

Pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong hmâ trâm a vâi ‘ne\ng pá xôp 10 hơnăm, ki hên má môi pá xôp 5 hơnăm. Nôkố pơreăng the\n ko\ng chêng rơkong hâi teăm ai pơkeăng vaccine hbrâ mơdât [ă pơkeăng pơlât ki vâ ăm xêt khât.

Xua mê, mâu nôu pâ kal thế hbrâ rơnáu pêi pro xêh tơdroăng mơdât pơreăng ki tơ-[rê rak vế ivá ăm kuăn ‘ne\ng mo le\m đi đo, ki tơ’lêi má môi cho 3 krúa: Kâ krúa, ôu krúa, ăm xah hêi tơmeăm krúa le\m.

Mỹ Hạnh- Đình Thi chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng