VOV4.Sêdang - Klêi kơ’nâi 12 hơnăm pói rơhêng vâ, sap ing khế 3 hơnăm kố, kuăn pơlê a cheăm Čư̆ San, tơring MDrak, kong pơlê Dak Lak - tíu ki mơjiâng pro rơchôa, long têa kơnâ 4.400 rơtal liăn Krông Pač thượng dế châ ing pơlê ton lăm trôh a pơlê nếo, ôí tung cheăm Čư̆ Êlang, tơring Ea Kar. Tâi tâng khu râ kăn pơkuâ akố hiăng tơkŭm mơngế, kế tơmeăm, pêi pro tiô kơ tơdroăng ki mơ-eăm má môi tiô troăng hơlâ dêi tơnêi têa vâ kum kuăn pơlê thâ rĕng tơniăn ‘na tơdroăng rêh ối a tíu ối nếo.

Hiăng lối 1 khế kố, pơlê nếo a thôn cheăm Čư̆ Êlang, tơring Ea Kar, kong pơlê Dak Lak môi tiah môi tíu ki dế mơjiâng pêi pro tơmeăm khoăng ki kân, drêng rêm hâi ai tơ’nôm môi toăng hngêi châ mơjiâng pro. Kố cho pơlê ki nếo mơjiâng kơxô̆ 1, ăm mâu kuăn pơlê ki châ ing long têa Krông Păč thưọng, ối tung cheăm Čư̆ San, tơring MDrak.

Tiô kơ tơdroăng pói vâ dêi kuăn pơlê, ôh tá mơjiâng pro adrêng môi hdroh mâu túa hngêi ăm kuăn pơlê ki nếo pro pơlê nếo, tơnêi têa hiăng kum kuăn pơlê ‘mâi xĕn dêi tâi tâng mâu hngêi trăng, kế tơmeăm ing tíu ối ton troh a pơlê nếo. Môi tung mâu rơpŏng ki apoăng troh ối akố, ngoh Ma Văn Cường tối ăm ‘nâi, maluâ ối trâm hên xahpá, la kơnôm ai tơdroăng tŏng kum ngăn khât dêi khu kăn pơkuâ, mâu râ a pơlê cheăm, mê tơdroăng rêh ối dêi rơpŏng ngoh hiăng chôa ‘lâng tơniăn, tung tuăn mơno ôh pá ai tô ki klâi ‘na tơdroăng xâu lơ tro têa lân lu môi tiah hdrối nah:

“Á trôh rêh ối akố vâ chê 4 măng tĭng. A kơpong kố xuân hmiân tuăn, la nôkố hiăng tơniăn lĕm’’.

Pơlê nếo kơxô̆ 1 a dế cheăm Čư̆ Êlang pói tơngah kô ai tơdroăng rêh ối lĕm tro tâ nếo ăm kuăn pơlê ki châ ing long rơchôa Krông Pač thượng

Ƀă rơpŏng ngoh Lều Văn Sùng, nếo troh lăm ối a pơlê nếo thôn 1 cheăm Čư̆ Êlang, mơdâng pro hngêi tâl ki nếo, bâ eăng tung kong bâ lĕm. Ngoh tối:

“Apoăng a xuân tô tuăn iâ há, la drêng troh rêh ối akố, troăng prôk xuân hiăng tơniăn, klêi mê, on tơhrik, têa xuân hiăng ai tŭm, mâu kăn ƀô̆ cheăm xuân ai tŏng kum hên, mê pin xuân hmiân tuăn. Nôkố bu kal ai tơnêi pêi klâng, á xuân tơngah tâng kơdo mơ-eăm cheăng kâ, tơdroăng rêh ối xuân chía tơniăn há’’.

Tung roh ki châ ing pơlê apoăng, hiăng ai 44 rơpŏng, tung mê, ai 207 pơ’leăng mâ mơngế ing Čư̆ San vêh trôh a pơlê nếo kơxô̆ 1. Akố, rêm rơpŏng châ xing xoăng 400 met karê tơnêi ối ƀă vâ chê 1 ha tơnêi chiâk deăng vâ kum mơnhông tơdroăng cheăng kâ. Dế nôkố, mâu khu râ kơvâ cheăng dêi 2 tơring MDrak ƀă Ea Kar dế pơtối pêi pro roh má 2, ăm thế kuăn pơlê lo châ ing long têa Krông Pač thượng.

Tiô tơdroăng ăm ‘nâi tung pơla 1 khế ah nếo, pơlê nếo a Čư̆ Êlang kô ai 230 rơpŏng, pơrá cho hdroâng kuăn ngo Mông. Pôa Trần Văn Thanh, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Čư̆ Êlang, tơring Ea Kar tối tiah kố:

“Mâu khu ki ai tơdjâk ‘na tơdroăng cheăng a MDrak ƀă Ea Kar ngin xuân hiăng tơrŭm cheăng dêi pó tơniăn, tá mâu tíu ki châ ƀă tíu ki vâ trôh. Ing tơdroăng pơkâ thế pêi pro dêi Vi ƀan hnê ngăn tơring, mê ngin hiăng mơhnhôk mâu lêng kuăn pơlê, Đoân droh rơtăm ƀă mâu khu râ dêi cheăm, tơrŭm ƀă mâu khu râ dêi tơring chôa ‘lâng djâ vâi krâ - nhŏng o châ pơlê ton, kum kuăn pơlê mơdâng pro hngêi trăng nếo, klêi mê, tŏng kum kuăn pơlê ai tŭm mâu tơmeăm khoăng ki kal, môi tiah têa, on tơhrik, vâ ti lâi drêng vâi krâ-nhŏng o troh ối a tíu ki nếo kô châ tơniăn tung tơdroăng rêh kâ ối’’.

On tơhrik, têa xuân hiăng châ pơkrâ mơjiâng mâu tơmeăm ki vâ kum trôh a hngêi ăm kuăn pơlê ki troh ối

Tiô pôa Lê Đình Chiến, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Ea Kar tối, vâ kum kuăn pơlê châ rĕng tơniăn a tíu ối nếo a Čư̆ Êlang, tơring hiăng mơhnhôk khu râ dêi tâi tâng 16 cheăm, pơlê kân pơrá trôh ối akố vâ tŏng kum kuăn pơlê. Mâu troăng hơlâ ki nếo dêi tơnêi têa xuân hiăng châ pêi pro tiô túa ki tơ’lêi hlâu má môi ăm kuăn pơlê:

‘’Ngin hiăng mơjiâng khu ki hmâ tŏng kum mâu tơdroăng rêh ối, pêi cheăng dêi kuăn pơlê, kring vế tơniăn tơdroăng rêh ối, tâp trăng hnhâng troăng kơxái on tơhrik, têa ôu, hngêi pơkeăng khăm pơlât, hngêi trung hriâm. Drêng kuăn pơlê trôh ối a pơlê nếo tro tamo châi kô ai khu ƀok thái pơkeăng, maluâ hlá mơ-éa inâi rơpŏng hngêi tá hâi bro a tíu ối nếo, la xuân athế pro ăm kuăn pơlê ahdrối. Hok tro tiô nôu pâ lăm troh amê Ƀơrô hnê hriâm ƀă mâu hngêi trung xuân ăm mâu vâi o mot hriâm hdrối, tơdroăng chêh bro hlá mơ-éa kô pơtroh kơ’nâi’’.

Mâu hngêi trăng hiăng châ krâ on tơhrik

Tiô tơdroăng pơkâ, troh a khế 7 la ngiâ, kong pơlê Dak Lak kô athế pêi pro klêi tơdroăng ăm lối 700 rơpŏng kuăn pơlê lo châ ing long rơchôa têa Krông Păč thượng. Dế nôkố, tơdroăng ki pro mơgrúa tơnêi tíu ƀă kum kuăn pơlê lăm troh a pơlê nếo châ pêi pro tro má môi tiô kơ troăng pơkâ thế dêi tơnêi têa, klêi mê, xuân ai tá tơdroăng ki kum ‘na kuăn mơngế pêi cheăng, tơmeăm khoăng dêi tâi tâng tiô ivá ai dêi tơring cheăm akố. Maluâ hiăng ai tơdroăng ối tơvâ tơvân iâ drêng kuăn pơlê lăm trôh rêh ối a thôn pơlê kơxô̆ 1 la nôkố dế pêi pro tơniăn pơlê kơxô̆ 2.

Maluâ ti mê, ƀă tơdroăng ki kơdo mơ-eăm dêi tâi tâng khu râ, kơvâ cheăng ƀă tơdroăng vâ môi tuăn, veăng mơ’no ivá cheăng dêi kuăn pơlê ki ối tâ tá Krông Pač thưọng kố, hiăng vâ chê ai tơdroăng rêh ối a pơlê nếo ki tơniăn ƀă lĕm ro tâ.

Minh Huệ chêh

Nhat Lisa tơplôu ƀă tơbleăng