VOV4.Sêdang - Vâ chê péa hơnăm hdrối, hên mâu hok tro ki kơtiê xơpá a mâu hngêi trung a kơpong hngế hngo dêi tơring Čư Mgar châ tơdah môi tơdroăng tơkêa pro ki pơxá inâi “Hngêi rak liăn hdrê pu pái’’ . Kố cho tơdroăng tơkêa bro xua kâu lak ƀô̆ xua vâi o pâ hơ-ui (dêi Hô̆i đong Đô̆i dêi tơring Čư Mgar ) tơdjêp ƀă pêi pro vâ kum mâu hok tro kơtiê, veăng kơjo iâ vâ mâu rơpŏng hngêi dêi mâu vâi o mơ-eăm mơnhông mơdêk.

Hmâ a rêm kơxo má, o Đặng Viết Mạnh, hok tro lâm 7A, Hngêi trung râ má péa Ngô Mây, cheăm Ea M’Droh, mê kum dêi nôu pâ lăm a kơdrum kêi hlá, poê nhâ chĕm ăm dêi  vâ châ chât to pu pái rêi. O Mạnh tối, mâu pu pái kuăn kố châ klâ xo ing pu pái kăn, xua Hô̆i đong đô̆i tơring Čư̆ Mgar kum ăm tê kơtê a khế 5 hơnăm 2020. Vâ chê 2 hơnăm păn, ai kuăn, nôkố, rơpŏng o hiăng châ tê vâ xo liăn roê kế kâ, xúa tung rêh ối xuân môi tiah nâp liăn hriâm ăm 4 ngế o, drêng apoăng hơnăm hriâm nếo.

‘’Sap ing nôkố troh a leh Têt mê pu pái gá pơtối ai kuăn tơ’nôm sap ing 2 – 3 to nếo, tâi tâng hiăng châ 10 to kuăn pu pái. Nôu pâ á hiăng tê to lâi to vâ roê phái, roê hlá mơ-ea chêh ƀă nâp liăn hriâm ăm 4 ngế nâ o á hriâm’’.

Rêm ngế hok tro kơtiê a tơring Čư̆ Mgar châ kum 2 – 3 to hdrê pu pái, kơnâ 8 – 10 rơtuh liăn

Xuân môi tiah mê, o Bàn Minh Kiệt, hok tro lâm 7C, Hngêi trung râ má péa Ngô Mây, cheăm Ea M’Droh xuân châ Hô̆i đong đô̆i tơring Čư̆ Mgar diâp ăm 3 to hdrê pu pái apoăng khế 3 hơnăm 2020. Troh nôkố, rơpŏng o Kiệt xuân hiăng păn roăng tơ’nôm châ 13 to, kơnâ vâ chê 100 rơtuh liăn.

Tiô pôa Lỹ Văn Chòi, pâ dêi o Kiệt, châ xo hdrê pu pái pakĭng tơdroăng ki tŏng kum rơpŏng ối păn tơ’nôm, mơnhông cheăng kâ xut tah hrâ mơnguâ kơtiê xơpá, mê ối kum mâu vâi kuăn hlê plĕng tâ tung tơdroăng ki veăng pêi cheăng, hriâm rơnêu pât tơdroăng ki kơhnâ mơ-eăm.

‘’Mâu vâi kuăn ối a hngêi ôh ti pêi klâi, châ vâi diâp ăm pu pái mê mâu vâi muăn lăm kiê hlá, poê nhâ ăm pu pái kâ kum nôu pâ. Tơdroăng ki veăng pêi cheăng môi tiah mê hnê tối ăm mâu vâi muăn tơdroăng ki rơkê plĕng tâ xua ‘nâi drêng lâi hriâm, drêng lâi pêi. Xo ah hmôi chiâng ngế ki ai pơxúa ăm pơlê pơla’’.

Klêi kơ’nâi 2 – 3 hơnăm păn, mâu túa pơkâ păn pu pái pơrá ai kuăn sap ing 10 – 15 to

Thái Mai Văn Chuyền, thái ki pơkuâ Đô̆i Hngêi trung râ má péa Ngô Mây, cheăm Ea M’Droh, tơring Čư̆ Mgar hơnăm hriâm 2019 – 2020, tơdroăng tơkêa (Tíu ki kum ăm hdrê pu pái) pơxiâm châ pêi pro. Liên đô̆i hiăng krếo thế tŏng kum sap ing mâu khu ki ai hiâm mơno hơ-ui a Pơlê kong kân Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng ƀă a mâu kong pơlê Tây Nguyên tơbleăng diâp hdrê pu pái ăm mâu vâi o păn roăng mơnhông cheăng kâ. Tơdrêng amê, khu kố xuân ối tơrŭm ƀă kơvâ cheăng khu râ, khu ki pơlât mơnăn ƀă hên ki ê kum pro kơdroăng, pâk pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng lơ hnê mâu kih thuât rak ngăn pu pái.

Khê̆n cho ‘’tíu ki kum pu pái’’ xua pu pái ôh tá xê diâp ăm hlối mê bu ăm mung tê, ngăn hdrê pu pái môi tiah liăn ki apoăng vâ mung tâ tá. Tiah mê, rêm rơpŏng hok tro ki ai tơdroăng rêh ối xơpá kô châ tơdroăng tơkêa kum sap ing 2 – 3 to kuăn pu pái hdrê, kơnâ dâng 8 – 10 rơtuh liăn. Tung pơla pái hơnăm, drêng mâu pu pái hiăng ai kuăn mê rơpŏng kô mơdrếo tŭm pu pái ƀă ki hngăm tơ’mô ƀă rôh ki apoăng xo vâ diâp ăm hok tro xơpá ki ê nếo.

Klêi mê, mâu vâi o mơdrếo vâ diâp hdrê pu pái ăm mâu vâi pú ki xơpá ki ê a mâu cheăm kơpong hngế a tơring Čư̆ Mgar

Hlo tơ-ƀrê dêi tơdroăng tơkêa, kâu lăk ƀô̆ xua mâu vâi o pâ nhuô̆m hiăng mơ-eăm mơhnhôk, krếo thế tơdroăng ki tŏng kum ing mâu khu ki ai hiâm mơno hơ-ui tung kong pơlê, ƀă ing mâu kong pơlê ki ê, ing mê ăm tơdroăng tơkêa kố troh ƀă vâi o hok tro kơtiê ôh ti xê to a cheăm Ea MDroh mê ối a hên cheăm ki ê a tơring Čư̆ Mgar môi tiah: cheăm Ea Kpam, pơlê kân Ea Pôč ƀă hên cheăm ki ê. Tiah mê, vâ chê 2 hơnăm hdrối nah, hiăng ai 8 khu pu pái ƀă 20 to kuăn sap ‘Tíu ki kum hdrê pu pái’’ châ diâp ăm mâu rơpŏng hok tro ki ai tơdroăng rêh ối xơpá a tơring.

‘’Nôkố mâu vâi o ki châ tŏng kum ki hên cho a mâu cheăm Ea MDroh, Ea Kpam ƀă Ea Pôč. Laga, klêi kơ’nâi séa ngăn dêi Hô̆i đong đô̆i tơring Čư̆ Mgar mê nôkố ối hên vâi o kuăn tê, lơ vâi o ki ai tơdroăng rêh ối xơpá a mâu cheăm ki ê tung lâp tơring Čư̆ Mgar kal châ tŏng kum. Kố cho túa pơkâ ki ‘ló ƀă ai pơxúa, kum mâu vâi o ki ai tơdroăng ki păn roăng pêi lo liăn rế hnê hriâm hiâm mơno pêi cheăng mê ngin kô po rơdâ vâ tơdjâk troh a lâp tơring’’.

Tơdroăng ki krếo thế kum hdrê pu pái dêi Hô̆i đong đô̆i tơring Čư̆ Mgar ăm hok tro kơtiê a mâu cheăm hngế a tơring Čư̆ Mgar cho túa pêi ki tro ‘ló, ai pơxúa. Túa pêi kố xuân tơtro ƀă cheăm tơring thôn pơlê, peăng kong ngo. Ing mê, kum rơpŏng mâu vâi o ai tơ’nôm tơdroăng ki păn roăng mơdêk pêi lo liăn hơ’lêh tơdroăng rêh ối, malối cho hnê vâi o hok tro troh tơdroăng ki hriâm pât tơdroăng ki kơhnâ, tung pêi cheăng kâ ƀă hriâm tâp.

Tuấn Long chêh

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng