Drêng idrâp chêng ki pro [ă kơlá (ching kram) châ to\n, sôk ro, ki kơxiâp lim dêi châ tung rôh ki apoăng châ to a tíu ki mơđah tơbleăng dêi mâu khu ki to\n chêng hơnăm ối nếo [uôn M’Duk re\ng hía lôi. Laga, ối ku\n la [ai ki to\n dêi mâu vâi o châ mâu vâi krâ mơnhên tối tơtro ‘na kih thuât to\n, túa ki pơtê [ă ki xo tơdrá, ôh tá phá klâi [ă mâu vâi krâ ki hiăng rơkê ple\ng [ă kih thuât mơđah to\n ton hơnăm.

{ai to\n ki kố hiăng châ kâ pri ối má 3 tung rôh tơ’noăng kơpong [ă châ rah xo tơ’noăng rôh má mơ’nui a hâi mơd^ng mơhno túa le\m tro tơ’noăng ivá mâu hdroâng kuăn ngo pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột po a hâi lơ 10/3 kố nah.

Y Wăn Êban, môi ngế ki to\n tung khu kố ăm ‘nâi, châ mơđah to\n chêng a tíu ki mơđah, tơ’noăng [ă mâu meh ki rơkê ple\ng ‘na ‘na to\n chêng a mâu pơlê ki ê, tơdroăng ki hâk vâ dêi mâu vâi o [ă idrâp chêng môi tiah hơniâp ro tâ nếo:

‘’Tơná á xuân môi tiah mâu vâi o ki ê ai hên tơdroăng ki ôh tá ‘nâi xua ối tơx^n [ă rôh apoăng teăng mâ ăm pơlê, cheăm dêi tơná lăm tơ’noăng. Hlo sôk ro [ă xuân hâk tơngăm drêng tơkâ luâ mâu khu teăng mâ ki ê dêi mâu pơlê ki ê vâ châ tơ’noăng a rôh ki kố.

Á loi tơngah tung la ngiâ khu ki to\n chêng kô mơdêk tâ vâ pơtối rak vế khôi túa le\m tro dêi mơngế Rơđế sap ing ton nah troh nôkố, [ă ôh tá ăm tơdroăng mơhno túa le\m tro dêi mơngế Rơđế tro hía lôi’’.

Khu to\n chêng hơnăm ối nếo [uôn MDuk mơđah a hâi mơd^ng mơhno túa le\m tro tơ’noăng ivá mâu hdroâng kuăn ngo pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột

Châ mơjiâng kơtăn kố vâ chê 3 hơnăm, khu to\n chêng hơnăm ối nếo [uôn MDuk nôkố ai 12 ngế vâi o pho#m vâ xông kân sap ing 9 troh 17 hơnăm veăng hriâm [ă mơđah to\n tung mâu rôh po mơd^ng. Rêm hơnăm, mâu ngế ki to\n tung khu mơdoh dâng 2 troh 3 rôh a kơmăng vâ rơtế [ă dêi rơpó vâ mơhriâm, rơbot mâu [ai chêng ăm tơniâ tâ.

Y Liăng Niê Kdăm, ngế ki ku\n má môi tung khu tối, á châ pơtrâm hriâm [ă idrâp chêng sap ing hriâm lâm 1. Nôkố á chiâng vâ to\n a tâi tâng mâu tíu ki lâi tung mâu khu chêng.

‘’Hdrối vâ hriâm to\n chêng mê á ai hriâm kơđơn mê á hmâng rơ-rêk. Apoăng á ôh tá mot tung khu, klêi mê á rơhêng vâ, mê nôu pâ thái ăm á mot tung khu to\n. Sap ing rôh mot tung khu á hiăng ‘nâi to\n, châ hlo tâi tâng mâu tíu’’.

Pôa Y Hiu Niê Kdăm, ngế ki hnê ăm mâu vâi muăn ki hriâm tung lâm to\n chêng hơnăm ối nếo [uôn MDuk tối, pôa hlo sôk ro khât xua mâu hok tro dêi tơná rế hía rế rơkê ple\ng [ă hâk vâ mâu túa to\n chêng koăng dêi hdroâng kuăn ngo tơná. {ă pôa, idrâp chêng môi tiah mơhúa dêi mơngế Rơđế mê pôa ngăn nhuo#m khât, rơhêng vâ hnê tối ăm hên tâ nếo mâu rơxông ki pơtối.

Tung 10 hơnăm hiăng luâ, hiăng ai lối chât khu ki to\n chêng tơgôu koăng hơnăm ối nếo cho mơngế Rơđế a mâu pơlê, cheăm châ pôa hnê, chiâng vâ to\n rơkê mâu [ai chêng [ă veăng mơđah a hên tíu tung kong pơlê [ă kong pơlê ki ê.

Malối, cho a [uôn MDuk, pơlê xiâm dêi pôa, sap hơnăm 2004 troh nôkố, hên khu ki to\n chêng hơnăm ối nếo châ rak vế [ă kơhnâ rơkê tung mâu rôh tơ’noăng a rêm râ, tơdroăng mê môi tiah thăm veăng ăm ivá [ă tơdroăng ki rơhêng, vâ pôa pơtối rak vế ‘na chêng koăng Tây Nguyên.

‘’Apoăng hên lâm hơnăm ối nếo hlo tiah kố, kố xuân cho khôi túa le\m tro phá dêi hdroâng kuăn ngo tơná [ă malối hơnăm kố ai hên mâu nôu, pâ tung pơlê, cheăm troh chêh inâi ăm dêi kuăn ‘ne#ng tiô hriâm, mê á nếo pơtối rak vế mâu ngế hriâm rế hía rế hên.

Xua ga, tâng pin vâ hnê môi lâm hơnăm ối nếo môi khu to\n chêng 7 ngế mê xuân athế troh 3, 4 hơnăm tâng tăng xuân tơpá’’.

Mâu vâi o ai tuăn hiâm kơhnâ khât tung hriâm rơbot tiô tơdroăng ki hnê dêi pôa Y Hiu Niê Kdăm

A [uôn MDuk hâi kố, tơdroăng ki hâk vâ to\n chêng [ă hnê tối, rak vế chêng koăng hiăng tơdjâk hên troh mâu rơxông. Ôh ti xê to mâu vâi rơtăm, mâu pho#m vâ xông kân hâk vâ [ă hriâm to\n chêng mê ai tá nôu, pâ dêi mâu vâi o xuân rơhêng vâ hmâng, to\ng kum ăm kuăn ‘ne#ng tiô hriâm a lâm kố, mơhnhôk tuăn hiâm mâu vâi o veăng mơđah.

Ngoh Y Ninh Êban, ai kuăn veăng tung khu ki to\n chêng kố ăm ‘nâi, rêm rôh kuăn lăm mơđah ngoh hmâ xing xoăng dêi hâi vâ tiô lăm mơhnhôk ăm tá khu, tơdroăng mê hiăng pro tơru\m pơla kuăn pâ ngoh, xuân môi tiah mơngế pâ hơlêm, hnê tối dêi kuăn ai tơ’nôm tơdroăng ki khên tơnôu vâ rak vế tiô dêi khôi túa roh ton nah.

‘’Ngin cho mâu nôu, pâ, ngin sôk ro khât hiăng châ ngế thái môi tiah ngoh Y Hiu kố tơdah xo [ă hnê mâu vâi muăn kơhnâ tung tơdroăng ki to\n chêng tơgôu koăng, trâm mâ mơhno túa le\m tro, xuân vâ chôu vế lâm rơxông hdrối nah.

Nôkố ngin cho nôu, pâ xuân sôk ro troh a kố veăng [ă mâu vâi muăn vâ mơhnhôk mâu vâi muăn xuân veăng sôk ro [ă tâi tâng khu’’.

Sap ing tơdroăng ki hâk vâ [ă hriâm tâp khât, lâm hnê to\n chêng hơnăm ối nếo a [uôn MDuk dế ối pơtối mâu tơdroăng ki kơnía dêi khôi túa ton nah rơxông pâ, pôa ki prôk hdrối ho\ng mâu [ai chêng ki mâu vâi o châ hriâm.

Mâu vâi o kô cho rơxông ki pơtối vâ idrâp chêng Rơđế pơtối châ to\n a tíu kong ngo, tơnêi tơníu Tây Nguyên kố.

H’Xíu H’Mok chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng