Mơhé ai lối 2 ha tơnêi chêk [ă 4 sao klâng la rơpo\ng jâ Thị Mượt,  64 hơnăm, ối a pơlê Bu Nơr B, cheăm Quảng Tâm xuân cho rơpo\ng kơtiê. Jâ Mượt ăm ‘nâi, ôh tá ai liăn mê 2 ha rơpo\ng hngêi dêi bú pêt to pôm loăng, châ xo ôh tá hên to lâi. Rơpo\ng hngêi vâ mung liăn hngêi rak liăn vâ ‘no liăn pêt kơphế, la tơnêi mê ôh tá châ ăm hlá mơ-éa xúa tơnêi mê ôh tá châ vâ kok mung liăn. Kố xuân cho tơdroăng ki pro jâ Mượt tô tuăn xua lâp tơnêi chiâk, tơnêi hngêi ối dêi tơná xuân ai chên nhên.

‘’Jâ pôa ngin nah rêh ối [ă xông kân a tơnêi kố ing ton tí na nah. Sap ing nah kuăn pơlê pin ngế ki lâi xuân miuh kong pêi chiâk. Ngin púi vâ mâu kăn pro tơ’lêi hlâu ‘na tơdroăng pro hlá mơ-éa khêi xúa tơnêi ăm tơrêm rơpo\ng vâ vâi krâ nho\ng o tơniăn tung rêh ối.

Môi víu pơlê Bu Nơr

Tiô pôa Điểu Vinh - kăn pơlê Bu Nơr B, nôkố ai 368 rơpo\ng [ă ai lối 60% rơpo\ng kơtiê. Ôh tá ai ngế ki lâi a pơlê kố châ mung liăn ing hngêi rak liăn kum mơdró kâ, xua ôh tá ai hlá mơ-éa xúa tơnêi. Drêng vâ mơjiâng pro hngêi trăng, kuăn pơlê thế ‘’pro kơtôa‘’ xua mâu kăn ôh tá vâ pro hlá mơ-éa phêp mơjiâng. Mâu rơpo\ng ai tơnêi drô k^ng troăng kơxu vâ tê ăm mâu ki ê vâ ai liăn ‘no pêt loăng plâi, rak ngăn chiaka xuân tro djip yă xua ôh tá ai hlá mơ-éa ki lâi ôh. Tiô pôa Điểu Vinh, tơdroăng ôh tá pro ăm hlá mơ-éa mơnhên xúa hiăng pro pá troh tơdroăng mơnhông cheăng kâ dêi kuăn pơlê tung pơlê.

‘’Vâi krâ nho\ng o tung polê Bu Nơr tô tuăn tối, kố cho kuăn pơlê rêh ối a kố le ôh tá ai hlá mơ-éa mơnhên xúa tơnêi, tung pơla mê kuăn pơlê ing tíu ê troh ối a kố la ai tơnêi, ai  hlá mơ-éa xúa tơnêi.  Púi vâ khu râ kăn pơkâ troăng hơlâ pro tơ’lêi hlâu ăm pơlê Bu Nơr cho kuăn ngo ki rêh ối a kố re\ng ai hlá mơ-éa khêi mơnhên xúa tơnêi vâ re\ng châ tơniăn, vâ châ mung liăn, ai liăn ‘no pêt rak ngăn kơdrum loăng plâi mơnhông tơdroăng rêh ối kuăn pơlê rế tơ-[rê’’.

Tiô pôa Nguyễn Thành Trí, Kăn hnê ngăn Vi [an cheăm Quảng Tâm, tơnêi dêi pơlê Bu Nơr B tro kreăng sap ing hơnăm 2008 nah, drêng Vi [an kong pơlê DakNông xo tơvêh kong [ă tơnêi kong a kố vâ ăm Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu pêt kơxu Phú Riêng mung. Xua mâu kăn ôh tá pê klêi hnoăng cheăng, tâi tâng pơlê Bu Nơr, tá tơnêi hngêi ối [ă tơnêi pê kâ xuân tro tơku\m a tơdroăng tơkêa pro dêi Khu ngăn mơdró kâ. Vi [an cheăm Quảng Tâm hiăng chêh hlá mơ-éa pơtroh ăm Vi [an tơring Tuy Đức, [ă tơring Tuy Đức xuân hiăng chêh hlá mơ-éa pơtroh ăm Vi [an kong pơlê DakNông.

Kuăn pơlê Bu Nơr púi vâ re\ng châ ăm hlá mơ-éa mơnhên xúa tơnêi .

‘’ Tơdroăng mơnhên xiâm tơnêi dêi kuăn pơlê a kố gá tơ’lêi tê. Xua kuăn pơlê rêh ối sap ing nah troh nôkố ối to a tíu kố tê. Cheăm xuân hiăng pơtroh hlá mơ-éa ăm Vi [an tơring pơcháu tơvêh nếo dâng vâ chê 300 ha, tung mê ai tơnêi  pê kâ [ă tơnêi drô k^ng troăng kâ. ‘Na peăng cheăm hiăng tơku\m po krếo kuăn pơlê hôp séa ngăn vâ tơbleăng hồ sơ pơtroh ăm [ơrô ngăn tơmeăm khoăng pro ăm hlá mơ-éa tro tiô pơkâ’’.

Klêi mâu tơdroăng vâi krâ nho\ng pâ tối, kuăn pơlê a pơlê Bu Nơr B, mâu kăn cheăm Quảng Tâm [ă tơring Tuy Đức, hơnăm 2017 Vi [an kong pơlê Dak Nông xuân hiăng chêh hên tơdroăng hnê mơhno ăm khu xiâm ngăn ‘na tơmeăm khoăng tơnêi tơníu [ă hyôh kong prâi, Khu ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê rơtế [ă Vi [an tơring Tuy Đức séa ngăn pêi pro, mơnhên xiâm tơdroăng mê, thâ pê klêi, pơkâ tơdroăng cheăng pêi pro hla smơ-éa xúa tơnêi ăm Vi [an kong pơlê K^ tiô pơkâ. La troh nôkố, tơdroăng ăm hlá mơ-éa phêp mơnhên xúa tơnêi vâ ăm kuăn pơlê a pơlê Bu Nơr B xuân hâi châ mâu kơ koan khu râ pơkuâ cheăng kong pơlê Dak Nông pêi, tơdjâk troh hnoăng ki pơxúa [ă tơdroăng ‘no liăn mơjiâng loăng plâi tê mơdró kâ dêi kuăn pơlê.

Tuấn Anh chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng