Mâu hâi kố, tung rơpo\ng ngoh Ksor Blum ối a thôn Đức Hưng, cheăm Ia Nan, tơring Đức Cơ, kong pơlê Gia Lai sôk ro. Xua ngoh [a\ 3 rơpo\ng ki ê tung thôn nếo châ {inh đoân 15 diâp rêm rơpo\ng péa to ro hdrê kơnâ 25 rơtuh liăn. Ngoh Ksor Blum tối ăm ‘nâi, hên hơnăm kố, rơpo\ng ngo ối tung inâi rơpo\ng kơtiê dêi cheăm. Tâi tâng kơxo# liăn mơ’no rôe tơmeăm ôu kâ tung hngêi bu kơnôm tung lối 1 ha tơnêi.

{inh đoân 15 mơjiâng hên hngêi tuăn pâ ăm mơngế kơtiê, rơpo\ng ai hnoăng a kơpong tíu tơkăng kong Gia Lai.

Chôu phut ki toh rêm hơnăm cho hên, laga ngoh Ksor Blum ôh tá ai cheăng pêi tơ’nôm vâ tăng tơ’nôm liăn. A rêm rơnó achê xo tơmeăm, rơpo\ng ngoh Ksor Blum đi đo kơklêa. Xua mê, drêng tơdah péa to ro kăn kố, ngoh Ksor Blum tối, ngoh kô tơku\m che\m ngăn dêi vâ ro re\ng siu ai kuăn. Tiô ngoh, kố cho xiâm kối kum rơpo\ng ngoh hlu\n ing kơtiê:

‘’Vâ châ tơ-[rê ing ro hdrê, mơ-eăm hlu\n ing kơtiê, ngin tơkêa kô rak ngăn tơtro vâ kơ’nâi ah ro ai kuăn vâ ôh tá pá puât xếo’’.

Rơtế sôk ro [a\ rơpo\ng ngo Ksor Blum ối ai 30 rơpo\ng a tơring Đức Cơ châ {inh đoân 15 diâp ro [a\ hên rơpo\ng ki ê châ diâp ăm hngêi tuăn pâ. Pôa Siu Thil, Kăn pơkuâ pơtâng tối mơhnhôk kuăn pơlê kơvâ cheăng Đảng tơring Đức Cơ tối ăm ‘nâi, nôkố, kơxo# rơpo\ng kơtiê dêi tơring cho 17,5%. Tung mê, lối 85% cho mơngế hdroâng kuăn ngo. Sap ing hơnăm 2012 troh nôkố, tơring tơru\m [a\ {inh đoân 15 hiăng diâp vâ chê 1.200 to ro hdrê ăm mâu rơpo\ng kơtiê. Krê hơnăm 2018, kơxo# ro diâp tâk lối 140 to.

Tiô pôa Siu Thil, diâp ro cho môi tơdroăng pêi ki pơxúa [a\ tơtro [a\ khôi túa păn mơnăn mơnôa [a\ pêi chiâk deăng dêi mơngế Jarai. Ki nhên khât ăm hlo, hên rơpo\ng klêi kơ’nâi châ diâp ro hdrê hiăng mơ-eăm hlu\n ing kơtiê. Pôa Siu Thil tối ăm ‘nâi tơ’nôm, sap ing 2 to ro hdrê apoăng, klêi kơ’nâi hên hơnăm, ai rơpo\ng hiăng châ chât to ro kăn. Xua mê, ôh tá xê to hlu\n kơtiê krá tơniăn mê ối ai kế kâ, tơmeăm ‘măn:

‘’Vâi krâ hdroâng kuăn ngo ‘na tơdroăng pêi cheăng kâ, hơ’lêh troăng tơmiât túa pêi cho pá. Pin pro tơ’lêi hlâo ăm vâi krâ vâ ing mê vâi krâ ai troăng tơmiât pêi cheăng kâ, ai tơmeăm ‘măn vâ mơdrêh dêi kuăn hriâm tâp [a\ tơ’lêi tung pêi cheăng ăm ăm rơpo\ng’’.

Rơtế [a\ tơdroăng diâp ro kăn, mơjiâng hngêi tuăn pâ, tung pơla kố nah, {inh đoân 15 hiăng to\ng kum mâu cheăm tíu tơkăng kong Đức Cơ mơjiâng chât km troăng thôn pơlê, hnê mơhno kuăn pơlê kih thuât pêt báu klâng, hơ’lêh tơdroăng tơmiât, túa pêi chiâk deăng. Mot tung rơnó tơku\m hriâm, mâu tíu cheăng ối diâp tơmeăm hriâm tâp, to\ng kum liăn ăm hok tro kơtiê vâ mơnhông mơhnhôk hriâm a cheăm. Khế 8 kố nah, {inh đoân 15 hiăng to\ng kum chât ta#n phái [a\ rơpâu tơmeăm ki xúa rêm hâi ăm vâi krâ ki ôh tá bê kế kâ a mâu cheăm Ia Nan, Ia Pnon.

Đăi tă Hoàng Ngọc Thành, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng, Pho\ pơkuâ lêng {inh đoân 15 tối ăm ‘nâi tơ’nôm, {inh đoân đi đo hnê mơhno mâu tíu cheăng hbrâ tơru\m [a\ khu râ kăn pơkuâ cheăng Đảng, khu kăn pơkuâ cheăm ‘nâi tơdroăng tung pơlê cheăm; đi đo pơtâng tối, mơhnhôk kuăn pơlê pêi pro tơtro troăng hơlâ dêi Đảng, luât dêi tơnêi têa, kum rak tơniăn kal kí, tơniăn pơlê pơla:

‘’{inh đoân xuân đi đo thăm pêi tơtro tơdroăng pơtâng tối mơhnhôk kuăn pơlê [a\ cheăng lêng gâk kring vâ vâi krâ hmiên tuăn rak ngăn tơdroăng pêi cheăng [a\ hmiên tuăn rak ngăn tơdroăng rêh ối rơpo\ng’’.

Mâu tơdroăng ki pơxúa dêi {inh đoân 15 a tíu tơkăng kong Đức Cơ, Gia Lai ôh tá xê to kum mâu ngế kơtiê a pơlê cheăm mơnhông tơdroăng rêh ối, tăng cheăng pêi vâ mơnhông cheăng kâ rơpo\ng mê ối mơhno môi tuăn tung troăng hơlâ môi tuăn lâp kuăn pơlê, tơniăn tơdroăng gâk kring, tơniăn cheăng lêng a kơpong tíu tơkăng kong peăng kơnho\ng pá mâ hâi luô Tây Nguyên./.

Nguyễn Thảo chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng