Hdrối vâ lăm ngi pơlê kong xiâm Hà Nội veăng hôp [ă Khu kăn vâ kơdrâi lâp tơnêi têa rôh má 12 po sap hâi lơ 7 troh lơ 9/3, nâ H’Bóp Ayun-Kăn ngăn khu vâi kơdrâi [uôn Huk A, cheăm C|ư Mgar, tơring C|ư Mgar, kong pơlê Daklak hiăng lăm pôu tơrêm rơpo\ng, lăm ngăn, hnê tối vâi nâ o rak ngăn dêi pú pái, chu krâu khât. Troh lăm pôu rơpo\ng jâ H’Blui Niê ối a buôn Huk B, hlo pú pái châ chât to dế păn kroăng tung kơdroăng krúa, tung mê, ai pú pái kăn, nếo ai kuăn 2 to piê le\m. Jâ ăm ‘nâi, mâu pú pái mê hiăng păn ing drêng nâ H’Bop ăm mung péa to môi to pú pái kơnốu môi to pú pái kơdrâi, măng t^ng hdrối rơpo\ng hngêi nếo klêi tê dêi péa to vâ xo liăn rôe têa kơchâu trêng kơmăi hrik tôk kơphế.

‘’Hdrối nah, nâ H’Bop ăm rơpo\ng hngêi á mung păn 2 to pú pái, nôkố gá hiăng kuăn hên tiah kố, á hiăng tơvêh liăn mung pú pái hdrối nah [ă hdrối kô nah xuân hiăng tê 2 to, yă kơnâ 4 rơtuh. Nôkố, pú pái kăn kố xuân hiăng ai kuăn nếo. Ai drêng ‘nâ vâi krâ nho\ng o akố ôh tá ai liăn lăm pôu nâ H’Bóp pâ mung, ki iâ gá cho môi rơtuh liăn, la nâ ôh tá riên laih, kơnôm ing mê xuân kơdroh ki xơpá tung rêh ối’’.

Rêm hâi, nâ H’Bóp Ayun lăm troh tơrêm rơpo\ng vâ hnê túa păn pu pái

Rơtế ối tung môi pơlê, rơpo\ng nâ H’Ron Niê hdrối nah bú pêi péa pái sao báu klâng [ă kơdrum pêt tơvât mâu hdrê loăng, châ xo ôh tá hên, ai drêng bê kâ drêng ôh. Pái hơnăm achê kố, châ nâ H’Bóp to\ng kum ăm hdrê [ă hnê kih thua#t, nâ H’Rom hiăng khên ‘no liăn păn pú pái [ă păn chu. Troh nôkố, mâu chu kăn hiăng tê dêi, mâu pú pái lối chât to xuân dế xông kân, kơnôm ing mê, tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng hngêi hiăng châ hơ’lêh. Nâ H’Rom Niê tối tiah kố: 

‘’Hdrối nah, á xuân ôh tá tơmiât troh tơdroăng păn, xua a ôh tá hmâ [ă á xâu ôh tá ai mơdrăn che#m ăm chu [ă pú pái. La klêi kơ’nâi châ nâ H’Bóp ăm mung păn 2 to pú pái hdrê [ă hlối hnê túa păn, che\m ăm kâ [ă hbrâ mơdât pơreăng, troh nôkố gá hiăng ai kuăn hên, a hiăng châ tơvêh liăn ki mung rôe hdrê pú pái ăm tơná nâ’’.

Hnê tối vâi nâ o kơdrâi ai kuăn preăng kuăn iâ vâ mơnhông pêi cheăng kâ

‘Na jâ H’Ă Niê Mla, kăn pho\ hnê ngăn Khu vâi kơdrâi cheăm C|ư Mgar ăm ‘nâi, tơdroăng mơhnhôk păn mơnăn dêi cheăm hiăng mơdêk tơ-[rê tung 4 hơnăm kố, tung mê, tíu ki xiâm ing túa păn pú pái dêi nâ H’Bóp Ayun ối a buôn Huk A.

Hdrối nah, tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng hngêi nâ H’Bóp xuân xơpá. La cho ngế ối hdrốu, ối [ă dêi nôu ki hiăng krâ châi tamo, kơxo# liăn pê lo bú kơnôm to ing 3 sao kơdrum ki pêt tơvât mâu hdrê hoăng hiăng krâ, xua mê, hrâ mơnguâ kơtiê đi đo. Châ Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm rah lăm veăng hriâm lâm hnê hơ’lêh hdrê pêt, hnê păn mơnăn xua Khu ngăn ‘na chiâk deăng tơku\m po, châ hngêi rak liăn kum ăm mung 5 rơtuh liăn, rơtế [ă 2 rơtuh liăn ing kơxo# liăn ‘măn kơd^ng dêi khu vâi kơdrâi, nâ H’Bóp cho ngế ki apoăng tung pơlê khên tơnôu ‘no liăn păn pú pái [ă păn chu kăn.

Kơnôm châ rak ngăn [ă hbrâ mơdât pơreăng krâu khât, ing péa to pú pái xiâm păn apoăng, rêm hơnăm kơxo# pú pái kuăn rế ai kuăn hên [ă kơxo# liăn pê lo rế tơ-[rê, chu kăn rêm hơnăm tê kuăn gá môi hdrối. Hlo păn pú pái [ă chu ai pơxúa hnối tơtro [ă hyôh kong prâi tíu ối a cheăm, nâ H’Bóp pơxiâm po rơdâ túa păn kố hnê ăm vâi kơdrâi a mâu pơlê tung cheăm [ă mâu cheăm ki ê tung tơring C|ư Mgar.

Túa pêi cheăng dêi nâ, to\ng veăng mâu rơpo\ng kơtiê, kum ăm vâi păn 2 to hdrê pú pái kơdrâi [ă pu pái kâng, ăm mung liăn pro kơdroăng, hnê túa păn rak ngăn [ă hbrâ mơdât pơreăng ăm pú pái. Klêi pú pái ai kuăn môi hdrôh apoăng, na ăm péa to pú pái kơdrâi [ă pú pái kâng mê ăm rơpo\ng ki ê nếo păn. {ă túa pêi pro mê, 5 hơnăm hiăng hluâ, nâ H’Bóp Ayun hiăng kơjo kum ăm 20 rơpo\ng [ă tâi tâng kơxo# 70 to pú pái hdrê. {ă mâu rơpo\ng ki vâ păn chu, nâ kum ăm liăn vâ rôe hdrê [ă pro kơdroăng, troh nôkố tâi tâng kơxo# liăn ăm mung ôh tá riân laih hiăng lối 100 rơtuh liăn [ă 7 chih mêa.

Nâ H’Bóp Ayun pơ’lâng dêi chu kăn hdrối vâ lăm Hôp kân vâi kơdrâi lâp tơnêi têa roh má 12 a Hà Nội

Ôh tá xê to ‘no liăn rôe hdrê [ă kơxo# liăn pro kơdroăng, nâ H’Bóp Ayun ối đi đo lăm pôu tơrêm rơpo\ng hnê túa rak ngăn păn pú pái [ă chu, hbrâ mơdât pơreăng hnối tăng tíu tê. Ing hiâm mơno le\m, tơdrăng, kơhnâ dêi tơná, tung hơnăm hiăng hluâ, nâ hiăng veăng kum hên mâu rơpo\ng  hluăn ing kơtiê. Jâ H’Ă Niê Mla, Kăn pho\ hnê ngăn Vâi kơdrâi cheăm C|ư\ Mgar tối tiah kố:

‘’Kăn [o# khu vâi kơdrâi kuăn ngo a kố nâ H’Bóp cho ngế ki kơhnâ rơkê má môi tung cheăm, nâ ôh tá xê to kum vâi kơdrâi tung pơlê mê ối kum mâu cheăm ki ê, troh nôkố hiăng kum 20 ngế nâ. Mâu pú pái vâi păn re\ng hngâ hên troh nôkố hiăng 67 to. Hên rơpo\ng ối châ nâ H’Bóp kum nôkố hiăng hlu\n ing kơtiê. Tung 7 to pơlê dêi cheăm C|ư Mgar mê pơlê kố cho pêi cheăng kơhnâ tơ[rê má môi, ing tơdroăng veăng tơlo liăn tu\m tơdroăng [ă veăng pêi mâu tơdroăng cheăng tơdjuôm, pơlê kố cho má môi’’.

Cho Kăn Chi ho#i ngăn vâi kơdrâi buôn Huk A, pak^ng mê, cho ngế kum cheăng ngăn ‘na pơ’leăng mâ mơngế hnê thế ai kuăn preăng kuăn iâ, Kăn ngăn ‘na mung liăn, nâ H’Bóp Ayun đi đo pro tơniăn mơdrếo liăn mung tro khế [ă hnối tơvêh tâi kơxo# liăn mung  lối 1 rơtal 500 rơtuh liăn ki ăm 55 rơpo\ng mung. Mơnê hnoăng veăng ‘no tung 5 hơnăm hiăng luâ, nếo achê kố Khu ngăn vâi kơdrâi Việt Nam hiăng pơxá ăm nâ H’Bóp Ayun inâi ngế kơdrâi pêi cheăng kơhnâ rơkê tung lâp tơnêi têa‘’. Khu ngăn vâi kơdrâi kong pơlê Daklak xuân rah xo nâ pro kăn lăm veăng hôp Khu vâi kơdrâi tung lâp tơnêi têa rôh má 12.

Quốc học chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng