VOV4.Sêdang -  Mâu tơdroăng ki nếo tối hdrối âi ăm hlo, pơreăng tơngê lo mơheăm xuân ối pơtối tâ tú hên tung la ngiâ ah. Tâng vâi krâ-nho\ng o ôh tá vâ hbrâ kơchăng, rak vế, pêi pro mâu tơdroăng môi tiah: Ôh tá kơpuih văng, mơgrúa tung hngêi ối, tâ tá kơdrum deăng, mơdrah ki eâ rơtoh mơni kô ai hên tri trôu, kiâ ngu nge\ng, pơreăng tơngê lo mơheăm kô pơtối tâ tú hên. Vâ kum vâi krâ-nho\ng o hlê ple\ng nhên ‘na tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng tơngê lo mơheăm [ă ‘nâi túa hbrâ mơdât [ă pơlât, mê ngin hiăng ai tơpui tơno [ă [ok thái pơkeăng Phạm Văn Lào, Kăn pơkuâ tíu xiâm hbrâ mơdât pơreăng kong pơlê Daklak.

Êng: ô [ok thái pơkeăng, pâ [ok thái pơkeăng tối ăm ‘nâi ki xiâm dêi tri trôu pro tơngê lo mơheăm cho ki klâi? ‘Na hyôh kong prâi môi tiah lâi ki pro tơ’lêi hlâu ăm tri trô châ kơtâ ai kuăn hên?

{ok thái pơkeăng Phạm Văn Lào: Tri trô ki pro tơngê lo mơheăm vâi ối hmâ tối cho tri tro ngré ngro ai pro tơviah, má môi rêm hâi tri trô ki kố gá hmâ rêh ối tung hngêi, mâu tíu ki krúa le\m [ă tri trô ki kố gá hmâ pâk a kơhâi, kơxo má [ă kong xêi. Tri trô gá ai ki tơviah nếo gá kơtâ hmâ kơtâ a tíu têa hnăng [ă têa mêi, malối, ki â ngu nge#ng vâ rêh ối tung têa mêi.

-{ă tơdroăng ki tơviah tiah mê mâu kuăn pơlê thế pro klâi vâ kơdroh ti ăm tro trôu châ kơtâ hên [ă ôh tá tro tri trôu pâk?

{ok thái pơkeăng Phạm Văn Lào: Ví tri trôu ôh tá châ pâk vâ pôi tá tro tơngê lo mơheăm mê ai môi tơdroăng hnê tối: ‘’Ôh tá ai kiâ ngu nge#ng, ôh tá ai tri trô mê ôh tá tơngê lo tơmơheăm’’, tơkéa vâ tối pôi tá ăm ai kiâ ngu nge#ng, mâu kuăn kiâ ki kâ tri trôu ối tâ tá pin, tíu ki mê kô ôh tá ai tri trôu, tâng ôh tá ai tri trôu kô ôh tá ai tơngê lo mơheăm xếo. Ngin hnê tối mâu tơdroăng: má môi cho mâu tíu toăng têa mêi, mâu kế hdoăng têa mêi rơtâ tá hngêi pin, ai kiâ ngu nge\ng, mê kô ai hên mâu tri trôu ki pâk pro tơngê lo hơmeăm. Má péa, tung kơ’lo reăng, mâu kơtôu chêng rơxế ki hiăng ton dêi rơpo\ng hngêi ‘măn pá gong drêng kong mêi toăng têa mâu kiâ ngu nge\ng châ ối, kơtâ chiâng tri trôu ki pro tơngê lơ mơheăm. Pin ngăn tơrêm tơmeăm, [ă mâu kơtôu chêng rơxế, tơmeăm ki toăng têa thế tôm xo, hdroh chôu. Mâu kế hdoăng têa mêi thế kui tah têa ki ton, hleăng krúa, [ă mâu kơ’lo reăng thế hơ’lêh têa nếo rêm hâi, môi hâi 2 troh 3 hdroh, [ă mâu kơ’lo têa ki lếo ôh tá ăm ai hmui hếo thế râm po tung mê. Ma lối akố, ngin lăm ngăn ngin hlo tơdroăng kố a Daklak, mâu kuăn ngo ki ối a kơpong k^ng kong, ai kế hdoăng têa mêi thế kơ’nêi ká tung mê. Tâng pin kơ’nêi ká ki ai 7 mơngiơk a mê, bú iâ tê ká kô kâ tâi kiâ ngu nge\ng. Môi tiah á hiăng tối rôh apoăng cho tri trôu ki pâk pro tơngê lo mơheăm, bú pâk mơngế a kơhâi, xua mê, tơdroăng pêi pro tá ăm tri trô châ pâk thế sâp hmân ếo xo\n. Má péa nếo, nôkố hlo ai vâi tê hên nhang ki kơdê tri trôu, tung hngêi thế kơpuih văng krúa le\m, bâ phuâng, pôi tá kơhbâ hên hmân ếo ah lơ pro tíu ki tri trôu châ ối kơtâ.

Êng: Ô pôa, mâu tơdroăng ki pro ăm ‘nâi a hdrối drêng tơngê lo mơheăm gá ti lâi? Ki rơ-iô mơtiah lâi [ă vâi ‘ne\ng?

{ok thái pơkeăng Phạm Văn Lào: Tung rơnó tơngê lo mơheăm thế tơtro\ng. Drêng pin ối a kơpong ki ai ngế tơngê lo mơheăm, tơkéa vâ tối kơpong ki pro tâ tú hên pơreăng ngế ki lâi tơngê puk pâk sap 2 troh 7 hâi kô ai tơngê lo mơheăm. Malối, tơngê lo mơheăm pro tơngê hmân, tơngê puk pâk, ôu mâu pơkeăng kơdroh tơngê tô gá pro kơdroh iâ, klêi mê tơngê nếo. Ôi môi tơdroăng nếo drêng [ok thái pơkeăngxo kơxái kât [á drăng ko\ng hlo yương t^nh, tâng ôh khăm séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi. La tiô ngin tối ăm pó vâi krâ nho\ng o drêng tơngê sap 2 troh 7 hâi, tơngê puk pak tung rơnó ai vâi tơngê lơ mơheăm mê, thế djâ ngế ki mê lăm khăm a hngêi pơkeăng vâ châ ‘nâi, rak ngăn cho tro má môi. Vâi ‘ne\ng drêng tơngê tiah mê thế djâ vâi re\ng lăm khăm a hngêi pơkeăng. Nôkố vâi klâ tơngê lo mơheăm ai pái túa: Tơngê lo mơheăm, tơngê lo mơheăm ki ăm ‘nâi hdrối [ă tơngê lơ mơheăm ki râ. Mâu tơdroăng tối tơbleăng hdrối cho hiăng vâ râ, pro châi ko, rơlâi rơlo, tơngê hmân, lo hêa, lo mơheăm chêng hơne\ng, lo mơheăm môh thế djâ lăm khăm a [ok thái pơkeăng, vâ pôi tá kơdrâ kơ pơkeăng.

Êng: Mơnê kô pôa hiăng tiâ tơdroăng ki ngin kơ-êng.

Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ, vâ hbrâ mơdât pơreăng tơngê lo mơheăm châ tơ-[rê, ngin hnê tối mâu tơdroăng ăm pó vâi krâ nho\ng o thế tơtro\ng:

-Má môi thế tơtro\ng [ă tri trôu ki pâk a kơhâi:

-Tri trôu ki pâk hmâ lăm pâk a kơhâi drêng mâ hâi lo, lơ hdrối mâ hâi lâ.

Troh nôkố, tơngê lo mơheăm xuân hâi ai pơkeăng pơlât ki lâi ki xêt khât, bú hbrâ mơdât pơlât mâu tơdroăng châi. Ai tơdroăng pơkâ tung pơlât tơngê lo mơheăm thế re\ng ôu tơ’nôm têa, pâk ‘mot si rôm, [ă hên tơdroăng ki ê, pro kơdroh tô drêng têi 39 độ C [ă kơ’nhâm kên a têa rơngiâp xut pơlâng, ăm ôu pơkeăng kơdroh tô.

Vâ hbrâ mơdât pơreăng tơngê lo mơheăm, ki tro tâ thế tah mâu tíu ki ai tri trôu ối, kơtâ, kơdê tri trôu, kiâ ngu nge\ng [ă hbrâ mơdât pôi tá ăm tri trôu châ pâk.

-Đi đo klâp xi mâu tơmeăm xúa a mâu tơmeăm hdoăng têa ôu kâ môi tiah tíu vó, kơthung thế ai kế klâp i xi.

-Tôm tah mâu tuih, xok, tơmeăm ki hvât lôi rơtâ tá hngêi môi tiah kung kếo, kơ’lo ki hiăng tơhneăng, klo\ng, kơtôu plâi tuâk [ă hên kế tơmeăm ki ê, mơgrúa hngêi trăng, plông troăng, kơdrum deăng tâ tá.

Vâ hbrâ mơdât ôh tá ăm tri trôu pâk, pó vâi krâ nho\ng o thế:

-Sâp hmân ếo xo\n hding chêng ko\ng.

-Koi kơhâi hmâ kơmăng thế hnhâng mitơkel

-Xo kơ’lo ki tiê kơdê tri trôu, ki xú vâ troh tri trôu, lơ kế pê tri trôu [ă on tơhrik [ă hía hé.

-Xo chế ki tât, kơ’nhâm têa pơkeăng kơdê tri trôu.

-Ăm ngế ki tơngê lo mơheăm koi tung kơ mung, pôi tá ăm tri trôu châ pâk, tâng tri trôu châ pâk ah tri trôu ki mê kô pâk pro tâ tú mơngế ki ê ah nếo.

Tơdroăng ‘’Ivá ăm rêm ngế’’ troh akố hiăng tâi. Pó kô tơmâng ngin tối roh kơ’nâi ah nếo.

Gương tơplôu [ă tơbleăng