Vi [an pơkuâ cheăng Kuo#k ho#i tối, tơdroăng pro klêi luât pơkâ to\ng kum, luât pơkâ to\ng kum ăm mâu ai hnoăng kăch măng vâ hơ’leh tơdroăng tơmiât ‘’pêi pro tro luât pơkâ to\ng kum [ă mâu ngế [ă on veăng mâu ngế ai hnoăng [ă tơnêi têa’’, ‘’Ôh tá pơtê hơ’leh, mơdêk tơdroăng rêh ối tơmeăm khoăng [ă tuăn ngôa dêi mâu ngế ai hnoăng’’. Pôa Phan Thanh Bình, Ngế xiâm pơkuâ Vi [an ngăn ‘na mơhno túa le\m tro, hnê hriâm, ‘na droh rơtăm, mâu xông kân, vâi o dêi Kuo#k ho#i tối tiah kố:

‘’Tung pơla nôkố pin ai ngế khên tơnôu, hlâ ai hnoăng, kal thế mơnhên mâu tơdroăng, la mơnhên cho ngế tơplâ khên tơnôu [ă ai tơdroăng pơkâ to\ng kum. Jâ nôu Việt Nam khên tơnôu pin ai 132 rơpâu ngế, la nôkố ối rêh hâi châ 13 rơpâu ngế. A tơmiêt [ă Jâ Nôu Việt Nam mê to\ng kum tu\m, pôi tá riân 1 ngế 2 ngế kuăn. Ôh tá veăng chêh tá mâu Jâ Nôu ki hiăng krâ khât ‘nâng. Tơdrêng amê, [ă luât pơkâ to\ng kum mê pin thế pro tro tung rêh ối pơlê pơla, Ngăn amê, ôh tá xê tơdroăng ‘na luât pơkâ  to\ng kum, cho tơdroăng hơ-ui kum, akố pin kum ăm mâu ngế ki hiăng’no hnoăng pro ăm tơnêi têa châ tơleăng le\m’’.

Mâu tơdroăng tối thế, tơ’nôm a tơdroăng kum ăm [aoh hiêm khăm pơlât [ă kum liăn ‘mế kiâ [ă mâu ngế cho kơdrâi lơ kơnốu ngế ki hlâ ai hnoăng tơnêi têa ki pơtối xo on veăng; tơdroăng tối pơrá phá mê thế tơ’nôm ‘na kơxo# liăn ‘mế kiâ hlâ [ă mơngế ki trâm pá tung rêh ối. Pak^ng mê hlối thế tơ’nôm a mâu tơdroăng pơkâ to\ng kum ki ê môi tiah kum che\m mơ’rêh, kum pro ăm hngêi ối [ă ngế kơdrâi kơnốu ki ai ngế hlâ xua tơplâ ki ôh tá xo on veăng nếo.

Jâ Nguyễn Thị Kim Ngân, Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i ăm ‘nâi:

‘’A vâ môi tuăn troăng hơlâ pơkâ prế on veăng ki ai hnoăng tơnêi hiăng pơtối xo on veăng nếo la xuân ối păn rak kuăn ‘ne\ng  ta troh xông kân  [ă rak ngăn nôu pâ ngế ki hiăng hlâ ai hnoăng mê pin kô po rơdâ tơ’nôm [aoh hiêm khăm pơlât. A hlo tơtro [ă vâi xuân dế pâ thế pơkâ to\ng kum tơdroăng mê vâ tơmiât troh tơdroăng mê púi vâ châ ai [aoh hiêm khăm pơlât’’.

A hneăng hôp kố nah, mâu ngế tung Vi [an pơkuâ cheăng Kuo#k ho#i xuân hiăng thế, rak ti mê 12 ngế ki châ xúa tơdroăng to\ng kum ăm mâu ngế ai hnoăng tơnêi têa tro tiô luât pơkâ nôkố, hâi  tơ’nôm luât pơkâ ăm rơxông ki má 3 ki tro trếo ‘mêi tơdjâk a rôh tơplâ nah. Tối ‘na tơdroăng rak ngăn nhên khât, pêi pơxúa vâ pôi tá ôh tá tro ah lơ tro lu\p [ă lơ tro xúa xêh tơdroăng pơkâ to\ng kum, pôa Nguyễn Đức Hải, Ngế xiâm pơkuâ Vi [an ‘na liăn ngân dêi Kuo#k ho#i tối thế:        

‘’Nôkố kuăn pơlê a mâu cheăm bêng tơring púi vâ tơdroăng rak ngăn pơkâ ‘na tơdroăng to\ng kum ăm mâu ngế ki tro trếo ‘mêi rôh tơplâ nah [ă tơdroăng to\ng kum ăm mâu ngế ki hdrối nah hiăng lăm pleăng hnoăng tơná tơplâ. Tâng pin pêi pro ôh tá nhên, tá tro ah kô hlo kơ’nâi. Thế tối nhên tơdroăng ki tro ki nhên tơrêm kơpong ai tơdroăng pin tí tăng ‘nâi ple\ng mê hiăng châ hlo ki mâu râ kơpêng hriăn tí tăng pro pơxúa xêh ăm tơná ing luât pơkâ to\ng kum mâu tơdroăng mê.  Hlo ngế ki lâi ai hnoăng tơnêi têa mê pin mơhá, ngế ki lâi tí tăng xúa xêh mê pin thế pơxâu kơtăng’’.

‘Na tơdroăng mơnhên mâu ngế hlâ ai hnoăng tơnêi têa, Vi [an pơkuâ cheăng Kuo#k ho#i xuân vâ môi tuăn [ă tơdroăng chêh tung hlá mơ-éa luât ai pơkâ ‘na mâu ngế ‘’Malối khê tơnôu pêi pro mâu tơdroăng kal ki rơ-iô hlâ mơngế, pêi tơdrêng vâ to\ng kum mơngế, kum tơmeăm khoăng Tơnêi têa, kuăn pơlê ... Tơdroăng kố ai pơxúa khât athế ô eăng, hnê mơhno troh lâp lu tung pơlê pơla. Veăng hnê tối ‘na tơdroăng kố, jâ Nguyễn Thị Kim Ngân, Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i tối nhên:      

‘’A hlo thế tí tăng ‘nâi ple\ng nhên vâ mơnhên tơdroăng ki tro ki mâu ngế ai hnoăng tơnêi têa hiăng ai hnoăng tơplâ troh hlâ mê pin hiăng hlo nhên khât la nôkố tâng pin ôh tá pơkâ nhên, ngế ki lâi xuân pâ. Tu\m tơdroăng ki hiăng trâm pá puât hliăng tiâ hlâ hía xuân pâ thế mâu ki hlâ ai hnoăng thế tăng ngăn nhên khât. Á hlo cho khên tơnôu khât pêi pro mâu tơdroăng ki rơ-iô vâ to\ng kum kuăn mơngế kum tơmeăm khoăng tơnêi têa dêi kuăn pơlê mê mâu ngế ki nếo tơkéa vâ tối ô eăng, hnê mơhno ăm hlo um méa ki le\m mê troh lâp lu tung pơlê pơla’’.

Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i xuân tối thế râk ti mê luât pơkâ to\ng kum vâ Jâ Nôu Việt Nam khên tơnôu kô châ tơniăn tung rêh ối, ôh tá rah kơxo# kuăn ki hlâ xua ai hnoăng. Pâ mơdêk kơlo liăn kum vâ xối pleăng ăm mâu ngế ki hlâ ai hnoăng tơnêi têa. Pak^ng mê, Khu rah chêh kal pơtối tối nhên mâu ngế ki châ xo Huân chương [ă Huy chương [ă pơcháu ăm Chin phuh pơkâ nhên tơdroăng mê.

Lại Hoa - VOV1 chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng