{ă ki xiâm ‘na tơdroăng ki mơnhên tối ‘na túa ki xúa liăn rak ngăn kong dêi pơlê kuăn pơlê, mơdêk mâu tơdroăng cheăng rêh ối cheăng kâ dêi pơlê pơla, rơpo\ng kuăn pơlê, mơdêk tơdroăng ki veăng rak ngăn, séa ngăn kơxo# liăn ‘no mơhá ăm tơdroăng ki rak ngăn kong, mơdêk ki rơkê ple\ng dêi kuăn pơlê tung hnoăng cheăng rak ngăn kong tơtro [ă pêi pro troăng hơlâ ‘no mơhá ăm tơdroăng rak ngăn kong, mê tung khế 5 kố nah Khu râng liăn Rak ngăn [ă Pêt mơjiâng kong dêi kong pơlê Kon Tum hiăng tơku\m po Hneăng hôp to\ng kum mơnhên tối túa ki rak ngăn, xúa kơxo# liăn ki ‘no mơhá ăm tơdroăng ki rak ngăn kong tung mơnhông mơdêk tơdroăng rêh ối cheăng kâ ăm 18 rơpo\ng kuăn pơlê a 6 to cheăm dêi Đak Glei, mê cho: Xốp, Đăk Glei, Đăk Choong, Đăk Kroong, Đăk Man [ă Đăk Long.

Veăng kơhnâ tung mâu tơdroăng ki xiâm dêi Hneăng hôp hnê hriâm, nâ Y Líp, a pơlê Đăk Tu, cheăm Đăk Long, tối tiah kố:

‘’Á xuân mơnê khât hiăng krếo thế á veăng troh hriâm. Ing lâm ki hriâm kố á hiăng hlê ple\ng ‘na tơdroăng ki pơcháu rak ngăn kong. Vêh a hngêi ah, á kô tối tơbleăng ăm mâu vâi nâ o tung khu, mâu rơpo\ng tung thôn pro tiah lâi vâ rak vế kong ăm gá tro. Rak vế kong prâi tơnêi tíu krúa le\m’’.

Mơdêk hnoăng cheăng pơkuâ dêi mâu kuăn pơlê, khu ki hriâm dêi Khu râng liăn rak ngăn [ă pêt mơjiâng kong kong pơlê Kon Tum rơtế [ă pơlê pơla mơnhên tối klêi kơ’nâi hnoăng cheăng rak ngăn kong [ă tơdroăng ki xúa kơxo# liăn ki ‘no mơhá ăm tơdroăng rak ngăn kong tung pơla hdrối kố nah.

Tung tơdroăng ki mê, hnê mơhno ăm mâu pơlê pơla túa ki xúa pơkâ rak ngăn xúa kơxo# liăn ki ‘no mơhá ăm tơdroăng ki rak ngăn kong [ă chêh ‘măn tung hlá mơ-éa, xúa châ tơ-[rê kơxo# liăn ki ‘no mơhá ăm tơdroăng rak ngăn kong tung mơnhông mơdêk tơdroăng rêh ối, tơdâng tơ’mô pơla kơnốu [ă kơdrâi tung rak ngăn [ă xúa kơxo# liăn ki ‘no mơhá ăm tơdroăng rak ngăn kong, hnê ăm pơlê pơla túa ki po tài khoản, xo liăn ‘no mơhá ăm tơdroăng ki rak ngăn kong ing hngêi rak liăn.

Pôa A Xen, kăn pơkuâ ngăn chi [o# pơlê Đăk Ôn, cheăm Đăk Long, tơring Đăk Glei, ăm ‘nâi, mâu ngế ki veăng tung rôh hriâm kô djâ troăng a hdrối tung tơdroăng ki xúa ‘na ki rơkê ple\ng tung tơdroăng ki ai khât, djâ troăng a hdrối ăm vâi krâ nho\ng o tung pơlê:

‘’Nho\ng o ngin tối athế ai khât nếo ‘nâi. Pin hriâm ‘nâi lý thuyết kố lý thuyết ki tá la ki khât vâi nếo ‘nâi túa ki túa, túa ki tá. Pin pêi tro tung hnoăng cheăng sap ing kăn pơkuâ Đảng troh mâu kơvâ cheăng, khu pú hên athế tơru\m [ă dêi rơpó nếo hôp kuăn pơlê, kuăn pơlê nếo pêi pro tiô [ối gá tro tâ. Pin athế pêi pro tro mâu hnoăng cheăng’’.

Rơtế [ă tơdroăng ki hnê mơhno kuăn pơlê xúa châ tơ-[rê kơxo# liăn ki châ xo sap ing tơdroăng ki veăng rak ngăn vâ châ ‘no mơhá ăm tơdroăng ki rak ngăn kong, tung rôh tơku\m po Hneăng hriâm Khu râng liăn Rak ngăn [ă Pêt mơjiâng kong kong pơlê Kon Tum xuân hiăng tơru\m [ă Khu rak ngăn loăng pơlái kế kong tơring Đăk Glei tối tơbleăng ‘na hnoăng cheăng rak ngăn kong ăm 18 rơpo\ng dêi 6 to cheăm tung tơring.

Ngoh Hoàng Trọng Huy, Ngế rak ngăn kong dêi cheăm Đăk Long, ăm ‘nâi, kố cho tơdroăng pêi ki pro pơxúa ăm kuăn pơlê:

‘’Klêi kơ’nâi po mâu lâm hriâm môi tiah kố ôh to xê to khu ki rak ngăn kong tung cheăm mê [ă khu kăn pơkuâ cheăm [ă malối cho mâu kăn thôn cho mâu ki ‘no mơhá tơdrêng kơxo# liăn ki rak ngăn kong dêi kong pơlê pơcháu ăm rêm hơnăm, môi hơnăm péa hdroh. Vâi krâ nho\ng o ‘nâi túa ki xúa liăn, pro tiah lâi ăm gá tro túa, tơ-[rê pôi tá ăm liăn tro mơhrê tê kơtê kum hnoăng cheăng rak ngăn kong gá tro tâ. Vâi krâ nho\ng o ‘nâi túa ki hrê, pơtih 10% cho vâ ‘măn ăm Hneăng hôp, in pro mâu hlá mơéa. U ối 90% cho kum ăm hnoăng cheăng rak ngăn kong, hbrâ mơdât on chếo kong, lăm gak ngăn hôm ai mâu ngế ki ‘mêi tong mot ko ‘nhiê há lơ ôh’’.

6 hơnăm hiăng luâ, Khu râng liăn rak ngăn [ă pêt mơjiâng kong kong pơlê Kon Tum hiăng tơku\m po 132 rôh hôp tối tơbleăng troăng hơlâ ‘no mơhá liăn ăm tơdroăng ki rak ngăn kong râ cheăm ăm va chê 13 rơpâu roh ngế kuăn pơlê, in pro, bruô 20 rơpâu kơtâ hlá mơéa, 3 rơpâu Poster, 4 rơpâu hlá mơéa chêh ‘măn tơdroăng ki tối tơbleăng, tơru\m [ă Tíu xiâm mơhno túa le\m tro kong pơlê tối tơbleăng u kố u mê a 50 to thôn, pơlê, tơru\m [ă mâu kơ koan tho\ng ta#n, chêh hlá tơbeăng tung kong pơlê [ă mâu kong pơlê ki ê pêi pro hnoăng cheăng tối tơbleăng troăng hơlâ kố tung mâu um tivi, rơ’jiu.

Mê cho mâu ivá mơ-eăm khât, kum kuăn pơlê ki rêh ối a chê kong mơdêk tơdroăng ki rơkê ple\ng ‘na rak ngăn kong.

Khoa Điềm chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng