Pôa Phạm Mạnh Hùng a thôn 1, cheăm Hòa Xuân tối tiah kố, thôn pơlê nếo cho tơdroăng ki pro hơ’lêh ‘na rêh ối xuân môi tiah tơdroăng ki rơkê ple\ng ‘na túa tơmiât, túa pêi dêi kuăn pơlê. Tâng môi tiah hdrối nah, a Hòa Xuân ki hên bu ai to loăng kơphế, báu klâng [ă păn mơnăn mơnoâ ki iâ êt, tơprâ tơpru\ng, mê nôkố hiăng hlo ai hên tíu ki pêt, păn kế tơmeăm.

Môi tiah rơpo\ng pôa Hùng, péa ha pêt tơvât pơla kơphế [ă tiu, nôkố hiăng ai tíu ki pêt tơku\m, pêt tơvât plâi sầu riêng, [ơr, păn ká, păn chêm pơlêng. {ă túa ki pêt, păn hên hdrê môi tiah nôkố, pôa Hùng hmiân tuăn ‘na tơdroăng ki pêi lo liăn dêi rơpo\ng hngêi:

‘’To lâi hơnăm kố, yă kơphế, tiu gá chu rơpâ mê rơpo\ng á xuân hơ’lêh pêt tơvât loăng plâi [ơr [ă plâi sầu riêng [ă tiu, kơphế vâ xo ah hmôi kơphế [ă tiu chu rơpâ ‘lo mê pin xuân ối ai mâu hdrê loăng ki ê vâ tê xo liăn rêh kâ. Péa hơnăm a chê kố, rêm khế xuân châ 7 rơtuh tung môi ngế. Tơdroăng ki ‘na thôn pơlê nếo mê kum kuăn pơlê tơdroăng rêh ối rế châ mơdêk hên khât, tâng ôh tá ai tơdroăng kố mê tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê tiah lâi châ môi tiah hâi kố. Troh nôkố cho tơ-[rê kân khât dêi tơdroăng thôn pơlê nếo’’.

Troăng prôk thôn pơlê nếo dêi thôn 1 xua tơnêi têa [ă kuăn pơlê rơtế mơjiâng

Rơtế [ă tơdroăng ki hơ’lêh túa pơkâ mơnhông mơdêk cheăng kâ, xúa khoa hok kih thuât tung pêi chiâk deăng, kuăn pơlê a cheăm Hòa Xuân ối [e#ng [eăn tung tơdroăng ki tí tăng cheăng pêi tơ’nôm tung mâu rôh ối xo xo vâ mơdêk tơdroăng rêh ối pêi lo liăn ăm rơpo\ng hngêi.

Môi tiah H’Don Ktul, [uôn Drai Hling, pá k^ng 4 sao klâng, 7 sào chiâk, mê ối hriâm cheăng ‘na pro trum ki pâk pơlât mơngế ki khăng kơbre\n tung châ, chêng ko\ng, kơnốu nâ pêi tơ’nôm ăm môi khu mơdró kâ mơjiâng pro kế tơmeăm. Nâ H’Don ăm ‘nâi, sap ing mâu hnoăng cheăng ki kố, rêm khế rơpo\ng ai tơ’nôm vâ chê 10 rơtuh liăn nếo:

‘’Ngin hriâm [ối túa ki pro trum pâk pơlât khăng kơbre\n chêng ko\ng, apoăng ôh tá ‘nâi, la klêi mê pro xuân chiâng. Á pro tung pơla toh chôu a kơhâi dế, a kơxê măng drêng hiăng vêh ing lăm. Tơdroăng cheăng kố xuân ro, ôh tá mơdoh hên chôu phut. Tơdroăng rêh ối nôkố rơhêng vâ tơdroăng ki kro mơdro\ng môi tiah vâi ki ê mê xuân tơpá la môi tiah kố xuân hiăng tơniăn’’.

Pôa Phạm Mạnh Hùng dế poê nhâ ăm ká

Hlo tiah mê, klêi kơ’nâi vâ chê 2 hơnăm pêi tơ-[rê ‘na cheăm thôn pơlê nếo, ngiâ méa dêi cheăm Hòa Xuân hiăng ai hên tơdroăng ki hơ’lêh, rơkê ple\ng tung rêh ối dêi kuăn pơlê châ mơdêk rêm hâi. Nôkố, kế tơmeăm dêi cheăm châ lối 12 rơpâu ta#n, tâk 2 rơpâu ta#n tâng vâ pơchông [ă hơnăm 2011, kơphế tâk lối 5 tă/ha, tâi tâng kơpôu ro, pupái chu, í pêap hiăng tâk châ péa hdroh tâng vâ pơchông [ă hơnăm 2011, kơxo# rơpo\ng kơtiê ối pá kơdâm 4%. Pôa Y No Knul, kăn pho\ pơkuâ [uôn Drai Hling ăm ‘nâi, mâu tơdroăng ki hơ’lêh mê pơrá kơnôm ing tơdroăng thôn pơlê nếo:

‘’Tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê nếo pro ai pơxúa ăm tơdroăng ki hơ’lêh, tơdroăng ki sôk ro ăm pơlê, cheăm. Vâi krâ nho\ng o ‘nâi pêt tơvât mâu hdrê loăng môi tiah [ơr, sầu riêng, tiu tung kơdrum kơphế vâ mơdêk pêi lo liăn. Pák^ng mê, tung mâu hâi pơtê, a kơxê klêi vêh ing lăm vâi krâ nho\ng o ối ‘nâi pêi tơ’nôm tơdroăng cheăng vâ pêi lo tơ’nôm liăn, ai ngế ki ‘nâ lăm pêi cheăng a mâu ko\ng ti khu mơdró kâ a Bình Dương, Đồng Nai vâ ai tơ’nôm liăn ăm dêi rơpo\ng hngêi.

Ai mâu ngế ki ê ôh tá pêi a mâu khu mơdró kâ mê vâi pro ngế ki pro hngêi, hơ’lâk prêi xi mong meăn hngêi. Tâng vâ pơchông [ă hdrối nah hiăng ai tơdroăng ki hơ’lêh khât, vâi krâ nho\ng o hiăng hlê ple\ng, ôh tá klâi tung tơdroăng cheăng, athế kơhnâ pêi cheăng vâ ai liăn ngân păn roăng rơpo\ng hngêi’’.

Nâ H’Don Ktul [ă dêi hnoăng cheăng pro trum vâ pâk pơlât châi khăng kơbre\n

Tiô pôa Nguyễn Đức Thuận, kăn hnê ngăn Vi [an cheăm Hòa Xuân tối, vâ pơtối vế inâi cheăm pêi klêi tơdroăng thôn pơlê nếo, râ Đảng, khu pơkuâ [ă kuăn pơlê cheăm Hòa Xuân đi đo mơnhên tối hnoăng cheăng mơjiâng thôn pơlê nếo cho tơdroăng ki pêi pro hlối, đi đo [ă ton xo\n, xua tơdroăng pơkâ kố gá ai pơxúa khât ăm tơdroăng ki mơdêk tơdroăng rêh ối, tuăn hiâm ăm kuăn pơlê thôn pơlê:

‘’Mơdêk pêi lo liăn ngân cho môi tung mâu tơdroăng pơkâ xo ah hmôi cho ối a xiâm. Drêng hiăng mơdêk ah mê kô mơdêk tung tâi tâng mâu tơdroăng pơkâ ki ê. Kô athế pêi pro troh 43 rơtuh mê nếo 53 rơtuh [ă mơni kô hên tâ nếo. Cheăm kô riân ngăn tung hnoăng cheăng pêt mơjiâng, pơkâ troăng ăm vâi krâ nho\ng o vâ pêi mâu kế tơmeăm ki klâi, hơ’lêh pêt mâu hdrê loăng môi tiah lâi mê tung la ngiâ ah ngin kô tơpui tơno’’.

Tơdroăng rêh ối phâi tơtô dế rế hía rế hlo nhên rơtế [ă tơdroăng ki rế hlo ai hên mâu túa pơkâ cheăng krá tơniăn ton a cheăm Hòa Xuân, cho vâ mơhno tối ăm ki châ tơ-[rê ki tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo pro pơxúa ăm.

Nam Trang chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng