Tơdrêng ƀă mâu  kong pơlê tung lâp tơnêi têa, kong pơlê Ninh Bình cho môi tung mâu kong pơlê ai vâ chê 100 tơdroăng po leh mơdĭng kân, kŭn, châ tơkŭm po  apoăng  rơnó Hơngui. Tung mê mâu leh mơdĭng ki ro, tơ’mot hên ngế tơmối troh ôm hyô ngăn mâu tíu ki lĕm tro. Pôa Phùng Văn Giang, Kăn xiâm phŏ ngăn ‘na rak tơniăn krúa kế kâ kong pơlê Ninh Bình ăm ‘nâi; rơnó leh mơdĭng hơnăm 2023, Khu hnê mơhno rak tơniăn krúa kế kâ dêi kong pơlê Ninh Bình hiăng chêh mâu tơdroăng pơkâ séa ngăn, tí tăng ngăn, rak ngăn mâu tơmeăm cho kế kâ, vâ tơniăn krúa kế kâ tung plâ rơnó po leh mơdĭng:

“Má môi cho mơhnhôk tăng mâu rơrế ƀă ƀâng mơ’no vâ hnê tối mâu pơkâ dêi tơnêi têa ‘na rak tơniăn krúa kế kâ tung pêi pro ƀă tê mơdró. Ƀă hnê kuăn pơlê rah xo vâ tơniăn pế kế kâ tơniăn; tơkŭm a mâu tơmeăm ki tê hên a rơnó leh mơdĭng.

Pakĭng mê, sap hâi lơ 15/12/2022- 15/3/2023 mâu tíu pêi cheăng kong pơlê tung lâp kong pơlê xuân lo pêi cheăng chêh hlá tơbeăng pro tơniăn krúa kế kâ ƀă tơkŭm po mâu khu séa ngăn dêi mâu kơvâ cheăng, séa ngăn ‘na pêi krúa kế kâ’’.

Leh mơdĭng Chùa Hương a cheăm Hương Sơn, tơring Mỹ Đức, pơlê kong kân Hà Nội cho leh mơdĭng ai hâi po ton má môi, troh 3 khế. Pôa Nguyễn Bá Hiển, Ngế pơkuâ kơpong tơbâ ngăn tíu ki lĕm dêi Hương Sơn ăm ‘nâi: hiăng mơjiâng tôh séa ngăn dêi kơvâ cheăng ‘na pêi krúa kế kâ ƀă kô pơxâu phak mâu ngế ki mơhnŏng pro xôi luât pơkâ:

“Ngin hiăng mơjiâng Tôh séa ngăn dêi kơvâ cheăng, tung mê ai khu ‘na khăm pơlât rak ngăn tơdroăng tê mơdró ƀă mâu kơvâ cheăng ki tơdjâk troh ƀă mâu kăn cheăm, tơring kong pơlê vâ tơkŭm hnê mơhno hnê kuăn pơlê hlê, ôh tá tiô pơkâ dêi khu tơkŭm po  leh mơdĭng Chùa Hương ‘na tơdroăng pêi krúa kế kâ  xuân môi tiăn pơkâ yă tơbleăng tê a mâu tíu tê tơmeăm”.

Tiô pơkâ rôh ki kal ‘’ Mơdêk séa ngăn, tí tăng ngăn ƀă mơdât tê tơmeăm kế kâ ki ôh tá krúa tung rôh po leh mơdĭng vâ tơniăn tung pơla po leh mơdĭng hơnăm 2023’’. Khu xiâm ngăn ‘na tê mơdró hnê mơho ăm Khu ngăn ‘na tê mơdró mâu kong pơlê, pơlê kong kân mơdêk hnoăng cheăng hlối tơrŭm ƀă mâu ngế cheăng lăm séa ngăn, tí tăng ngăn đi đo a mâu hnôu, ‘núa plông, tíu tơkŭm dêi mâu tơmeăm a chê tíu tơkăng kong, mâu tíu tơkŭm tê mơdró, siêu thĭ, kơchơ xiâm, hnôu ‘măn mâu kế kâ ki pro hngíu, mâu tíu tê rôe tơmeăm ‘na kế kâ ki pro hngíu ƀă hên ki ê.

Pakĭng mê, pơkâ thế tơleăng mơnhên lơ pơxâu phâk kơtăng ƀă mâu kế kâ pêi ôh tá krúa, kế kâ ôh tá ’nâi xiâm pro ing lâi vâ mơdât lơ tê mâu kế kâ ki ôh tá krúa. Pôa Nguyễn Đức Lê, Kăn xiâm phŏ ngăn cheăng pêi, Khu xiâm rak ngăn pro krúa kế kâ ngăn ăm ‘nâi:

“Ngin pơ’lêh ing pêi pro séa ngăn klêi pêi pro vâ mâu khu mơdró ki pêi pro, rôe, tê mâu tơmeăm  pro ing kế kâ, rĕng djâ tơmeăm pêi lo dêi tơná châ tê ăm kuăn pơlê. Laga, séa ngăn klêi pêi pro drêng ngin châ hlo châ ‘nâi mâu tơdroăng pro ôh tá troh lơ mâu tơmeăm kế kâ pro xôi pơkâ drêng mê vâi hiăng tơbleăng tê hên a kơchơ.

Tơdroăng xo tơvêh xuân môi tiah tơleăng mơnhên kô trâm hên xơpá. La ki kal má môi cho drêng mê,  mơngế ki rôe xúa hiăng xúa kâ tơmeăm ki ‘mêi  ôh tá krúa mê. Tơdroăng xo tơvêh trâm hên xơpá. La ki kăn má môi drêng mê, mơngế rôe xúa hiăng xúa kâ mâu tơmeăm ki pêi ôh tá krúa lơ tơmeăm ki ôh tá krúa tơniăn ki mê hiăng tơdjâk mêi trôh ivá, xua ngin hlê ngin ‘nâi tơdroăng mê, mê Khu xiâm rak ngăn đi đo djâ tơdroăng mê tơplâ mơdât mâu tơdroăng pêi pro xôi  tung pro rak krúa kế kâ ki má môi’’.

Khu hnê mơhno kơvâ cheăng xiâm tơnêi têa ‘na pro rak krúa kế kâ tối nhên: rơnó leh mơdĭng hơnăm 2023 cho kal khât păng ‘nâng xua pơla ‘mâi mơnhông klêi kơ’nâi kơdê pơreăng. Xua mê, mâu khu xiâm kơvâ cheăng, kong pơlê, khu râ pơkuâ cheăng, Khu lăm séa ngăn tí tăng ngăn dêi mâu kơvâ cheăng kal tơrŭm krá nhên, mơdêk tơdroăng séa ngăn, tơ ‘lêi  hlâu ‘na pro hlá mơ-éa tung tí tăng ngăn kơvâ cheăng ƀă kế kâ ki rôe ing kong têa ê.

Ing mê, pơtối ai luât pơkâ, tơdroăng pêi pro, pơkâ túa pêi, vâ mơdêk hnê mơhnhôk djâ mâu tơmeăm pêi pro tơniăn krúa kế kâ, kế kâ hưh cơ tung mâu kế kâ ki vâ tê. Malối tơtrŏng, kế kâ thế ai hnê mơhno nhên, tơtro ‘na rak ngăn krúa kế kâ tê mơdró tung mâu trang măng pơlê pơla.

Tơdroăng séa ngăn, tí tăng ngăn, tơdroăng hnê ‘na pêi krúa kế kâ châ mơdêk rơdêi, đi đo vâ mơdêk hlê plĕng ‘na luât dêi mâu ngế pêi pro, tê mơdró kế kâ, rak tơniăn krúa kế kâ ăm mơngế ki rôe xúa tung rơnó Hơngui, rơnó leh mơdĭng.