Kơbong hồi sức cấp cứu nhi [ă Nhi sơ sinh - Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên rêm hâi xo pơlât hên vâi ‘ne\ng nếo klêi kot mâ tro mâu tơdroăng châi ki pơrá phá, tung mê, tơdroăng pro tr^ng kéa hên ngế tro, hmâ hlo sap ing 10 - 15 ngế vâi ‘ne\ng.

Hmâ hlo tơdroăng tr^ng kéa pơxiâm ai sap ing hâi má 3 troh hâi má 5 klêi ngế ‘ne\ng kot mâ. Drêng kố, tâi tâng vâi ‘ne\ng ki nếo kot mâ [ă ngế nôu xuân hiăng vêh pơtê a hngêi. Xua mê, ai hên ngế ôh tá teăm ‘nâi ngế ‘ne\ng hiăng tro tr^ng kéa, ‘nâ hía ‘nâi la mâu nôu pâ ki ‘nâ ôh tá hlê ple\ng, nôu pâ ki ‘nâ hmôu pơ lôi ôh tá vâ re\ng tơmâng pơlât tơdrêng, tơmiât ki tr^ng kéa mê ah ga kô hía prêi xêh mê chiâng djâ vâi ‘ne\ng hrá lăm khăm, hrá pơlât, thăm pro ki tr^ng kéa rế ó tâ.

Môi tiah o Nguyễn Ngọc Huyền Trâm sap ing kot mâ (nếo 10 hâi) ối a cheăm Đức Xuyên, tơring Krông Nô, kong pơlê Dak Nông cho môi tơdroăng ki pơtih. Lo ing hngêi pơkeăng vêh a hngêi nếo 4 hâi klêi ing hâi kot mâ, rơpo\ng o Trâm lăm troh a hngêi pơkeăng cheăm vâ pâk pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng mê châ mâu [ok thái pơkeăng khăm ngăn tối cháu hiăng tro tơdroăng tr^ng kéa thế lăm khăm pơlât tơdrêng hlối.

Tối ‘na ngế ki ê nếo cho o Hứa Thị Khánh Ngân sap ing kot mâ (nếo 15 hâi) ối a cheăm Ea Pô, tơring C|ư Jut, kong pơlê Dak Nông. Péa hâi klêi kot mâ, kéa o Ngân hlo tr^ng, iâ âu têa tôu nôu, hmôu pơ koi puk pâk iâ riu. Apoăng nếo hlo kéa tr^ng a ngiâ, klêi mê troh drô klêa, chêng ko\ng.

Xua mê, nâ Hoàng Thị Sâm, nôu dêi o ku\n hiăng djâ o lăm khăm a hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên vâ pơlât. Nâ Hoàng Thị Sâm hơ‘muăn  tối:

‘’Klêi kot mâ ai péa hâi vêh a hngêi hlo kéa o vâ tri tr^ng mê rêm hâi peăng kơxo má a pin ga ăm têng tô dâng  5-10 phut. Troh hâi ki lăm pâk pơkeăng mơdât pơreăng, kăn [o# ngăn pơkeăng tối xua hiăng tro tr^ng kéa pơtê oh tá ăm pâk pơkeăng’’.

Tiô [ok thái pơkeăng Lê Thị Thu Vân, Kơbong hồi sức cấp cứu nhi [ă Nhi sơ sinh, Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên, iâ hlo rơpo\ng hngêi re\ng châ ‘nâi dêi kuăn tro tr^ng kéa, ki hên vâi ‘ne\ng châ ‘nâi tro tr^ng kéa drêng lăm pâk pơkeăng mơdât pơreăng. {ok thái pơkeăng Lê Thị Thu Vân tối ăm ‘nâi:

‘’Tiô khôi túa dêi mơngế Việt Nam mâu nôu pâ klêi kot mâ hmâ ối tung veăng ki xi, ôh tá ai eăng trâ mâ hâi mê pá vâ châ ‘nâi o ku\n tr^ng kéa lơ ôh, mê hên ngế mot pơlât a hngêi pơkeăng ah nếo ‘nâi hiăng tr^ng kéa ó, hiăng pro ‘mêi troh ngôa. Ai mâu vâi ‘ne\ng ki ‘nâ kô kâi pơlât prêi la ai ngế ‘ne#ng ki ‘nâ tro tr^ng ó kô hlâ ‘’.

Tr^ng kéa cho tơdroăng ing mâu kế ki mơjiâng mơheăm ối tung mơheăm tro pơchêh, hơ’lêh chiâng trếo Bilirubin, môi trếo ai kế ki tri tr^ng, Tơdroăng pro tr^ng kéa hmâ trâm hlo a vâi ‘ne\ng nếo kot mâ [ă ai sap 25-30% a vâi ‘ne\ng ki tu\m khế nếo kot mâ. Tơdroăng kố hmâ hlo drêng vâi ‘ne\ng nếo klêi klêh klêa dêi nôu.

Tâng nôu pâ ôh tá re\ng châ ‘nâi [ă ôh tá teăm pơlêt prêi, ngế ‘ne\ng kô ‘mêi tung ngôa, kô hrá mơnhông mơdêk ki rơkê dêi tuăn ngôa, hrá chiâng prôk ‘nâ hía ối pro vâi ‘ne\ng hlâ.

Dế kố ai hên rơpo\ng hngêi ôh tá ‘nâi kơnó pơla tơdroăng ki tr^ng kéa [ă ivá [ă tơdroăng tr^ng kéa a vâi ‘ne\ng ki nếo kot mâ mê ai hên ngế hrá châ ‘nâi, pro ôh tá tơniăn ‘na ivá dêi vâi ‘ne\ng. {ok thái pơkeăng Lê Thị Thu Vân tối ăm ‘nâi:

‘’Kéa tr^ng xua ing ivá hmâ hlo gá tr^ng klêi mê ah gá hía xêh tung pơla sap 7-10 hâi klêi kot mâ. La tâng kéa tr^ng xua ing pơreăng gá hmâ ăm re\ng hlo, mê cho a hâi má môi lơ hâi má 2 klêi kot mâ kuăn ngá [ă tơdroăng ki pro ‘mêi ngôa hên má môi cho sap hâi má 4 troh hâi má 7 klêi kot mâ. Xua tung pơla mê o ngá [ă ngế nôu hiăng vêh a hngêi mê pá vâ châ ‘mâi pơlât o ngá hiăng tro tr^ng kéa’’.

Vâ re\ng châ ‘nâi ngế ‘ne\ng tro tr^ng kéa xua ing pơreăng lơ ôh, [ok thái pơkeăng Lê Thị Thu Vân tối pơchân:

‘’Vâ châ ‘nâi o ngá hôm tro tr^ng kéa lơ ôh mê rêm hâi thế djâ o lo a bâ ai eăng trâ mâ hâi [ă ngăn a kéa o ngá. Thế ngăn o ngá kéa gá hôm tr^ng lơ ôh, hôm vâ âu têa tôu nôu, hôm koi puk pâk há lơ ôh? Tâng lơ ai tiah mê thế djâ o lăm khăm tơdrêng hlối. Xua tơdroăng tr^ng kéa kố gá pro re\ng ‘nâng. Hrá tơmâng ngế ‘ne\ng kô hlâ tung pơla 24 chôu klêi châ ‘nâi o hiăng tro tr^ng kéa’’.

Xuân tiô [ok thái pơkeăng Lê Thị Thu Vân, tơdroăng re\ng châ ‘nâi hiăng tro tr^ng kéa a ngế ‘ne\ng kô pro tơdroăng pơlât tơ’lêi hlâu tâ tú drêng séa on tơhrik. Túa pêi pro mê kô kum ăm ‘ngế ‘ne\ng hiâm mơdêi le\m nếo [ă kô ôh tá pro chiâng ai tơdroăng tro ‘mêi ki ê xo ah hmôi. Xua mê, tơdroăng ki kal má môi mâu nôu pâ thế đi đo ngăn dêi kuăn tơná [ă teăm vâ re\ng châ ‘nâi mâu tơdroăng ki tơviah.

Pó vâi krâ nho\ng o nếo klêi tâng tơdroăng Ivá ăm rêm ngế, xua Tíu chêh hlá tơbeăng ‘na ivá – Khu ngăn ‘na pơkeăng pơlât Dak Lak tơru\m ơaơ Kơ koan teăng mâ Rơ’jiu Việt Nam  kơpong Tây Nguyên rah chêh.

Mỹ Hạnh- Đình Thi rah chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng