Châ mơjiâng kơtăn kố 9 hơnăm a Plei Kần, tơring tíu tơkăng kong Ngọc Hồi, hngêi pơkeăng kân kơpong Ngọc Hồi hiăng tơbleăng xúa lối 3 rơpâu 400 kih thuât ki nếo, môi tiah tung tơdroăng pơlât ngăn ‘na ai kuăn ‘ne\ng, ‘na kot mâ [ă ai mâu kih thuât tơkâ luâ râ kơpêng.

Tơdroăng kố hiăng kum hngêi pơkeăng pơlât châ pêi pro tro tiô tuăn dêi lối 200 ngế kuăn pơlê, a 4 tơring: Đăk Glei, Ngọc Hồi, Đăk Tô và Tu Mơ Rông. Dế păn kuăn kơdrâi pâ klêa lối a hngêi pơkeăng, nâ Nguyễn Thị Đào, ối a cheăm Đăk Môn, tơring tíu tơkăng kong Đăk Glei ăm ‘nâi, nâ xuân môi tiah hên ngế tung pơlê, hmiân tuăn drêng tơná pin lơ mâu ngế rơpo\ng hngêi troh khăm pơlât a kố:

‘’Ing [ok thái pơkeăng troh mơngế ngăn pơkeăng, mâu ki cheăng pơlât ngế ki lâi xuân kơhnâ, tơpui rơhlế [ă mơngế ki pơlât. Rak ngăn kơ-êng vâi tu\m tơdroăng. Mơgrúa krúa, hdôu ‘măn tơmeăm krúa le\m, kơhnâ krăng pêi.  Kơmăng dế xuân ai [ok thái pơkeăng troh lăm pôu ngăn mâu ki châi tamo, troh kơxo pin nếo xông koi hlo [ok thái pơkeăng hiăng pôu ngăn kơ-êng. Akố ai  po pơlât, pin ôh tá êa djâ dêi kuăn troh lăm po pơlât a Kon Tum, tâng châi ó drêng mê djâ nếo troh tơdế troăng ai mâu tơdroăng ki rơ-iô ‘nâ lu\p hên liăn rơpo\ng hngêi’’.

Mâu ki pơlât châi tamo tơbriât dêi rơpó tơkôm khăm a hngêi pơkeăng kân Ngọc Hồi

Ro xua mâu tơdroăng cheăng pêi hiăng hlo tơ-[rê tung rak ngăn pơlât ivá, mâu kuăn pơlê châi tamo, hngêi pơkeăng kân kơpong Ngọc Hồi xuân trâm pá xua hâ ho hên ngế pơlât. Khoa Nội-Nhi ing 60 to xoăng koi pơlât thế ‘măn tơ’nôm 50 to xoăng pơlât nếo.

Kơvâ pơlât ‘na ai kuăn ing 30 to xoăng koi thế tơ’nôm 48 to xoăng nếo. Riân tơchuâm dêi hngêi pơkeăng, kơlo ki hâ ho hiăng tâk troh 225%, tâi tâng to mâu xoăng pơlât thế pro ăm hâ ki rơdâ 90cm chu ối 50cm vâ kơdroh ki hâ ho. {ok thái pơkeăng Nguyễn Hữu Thâm, Ngế pơkuâ hngêi pơkeăng kân tơring Ngọc Hồi ăm ‘nâi, tơdroăng ki hâ ho hiăng ton châ 5 hơnăm, nôkố chiâng môi tơdroăng pơloăng mơnúa kân [ă hngêi pơkeăng:

‘’Ing tơdroăng ki hâ ho hnối pro ai hên tơdroăng ki khéa, tá tơdroăng cheăng pơlât, tơdroăng rak ngăn mơngế châi tamo rêm hâi, tơdroăng ôu kâ ăm mơngế ki tamo châi, klêi mê, troh tơdroăng xut mơgrúa ăm krúa. Ối tung môi veăng môi tiah mê ngin hlo pá khât. Hmâ vâ mơ-eăm ngin xuân oh tá kâi há. Nôkố ki hâ ho hiăng pro pá ăm ngin. Tâng hmôu pơ môi tiah kố tơdroăng pêi cheăng pơlât tro kơ tuăn dêi mơngế ki châi tamo kô rế kơdroh’’.

Mơngế pơlât hên lối râ hngêi pơkeăng thế ‘măn xoăng drô hang lơng

Rơtế [ă tơdroăng ki hâ ho ‘na tíu pêi cheăng, ôh tá ai tu\m mơngế cheăng xuân cho môi tơdroăng ki tô tuăn hên dêi mâu hngêi pơkeăng tơnêi têa a kong pơlê  Kon Tum. Cho hngêi pơkeăng má 2 [ă 27 kơvâ pơlât [ă 7 veăng pêi cheăng, tơdroăng ki oh tá ai tu\m mơngế dế cho tơdroăng ki pá tơchuâm a tâi tâng mâu kơvâ cheăng, veăng pêi cheăng dêi hngêi pơkeăng kân kong pơlê Kon Tum.

Châ mơjiâng kơtăn kố 4 hơnăm, Khoa Ung bướu dêi hngêi pơkeăng bú ai 20 to xoăng koi pơlât la ki khât gá đi đo ai vâ chê 30 ngế koi pơlât [ă xoăng koi pơlât tiah mê ai troh 130% tung môi hơnăm. Bok thái pơkeăng Đinh Hữu Hòa, Ngế pho\ pơkuâ khoa Ung bướu ăm ‘nâi, [ă tơdroăng ki tâk lối hên ‘na kơxo# mơngế pơlât, sap ing hâi mơjiâng troh nôkố, [ok thái pơkeăng dêi kơvâ kố bú ai 3 ngế:

‘’Kơxo# [ok thái pêi cheăng iâ tiah mê ngin [ok thái pơkeăng môi ngế hiăng mơ-eăm pêi hên tơdroăng cheăng. Tung mê hnối po ai há, klêi mê pâk ‘mot pơkeăng ăm mâu ki châi tá mo xuân ai, rak ngăn, hnê tối kơ-êng mâu ki châi tamo. Vâ tối, tâng ai tu\m mơngế pêi cheăng môi khoa Ung bướu thế ai mâu [ok thái pơkeăng cheăng ‘na kơvâ Ngoại ung bướu, Nội ung bướu, Xạ trị, Y học hạt nhân, Rak ngăn vâ kơdroh. La [ă tơdroăng a kong pơlê Kon Tum [ă mơngế ki pêi cheăng môi tiah mê, rêm ngế [ok thái pơkeăng thế pêi hên tơdroăng cheăng. Môi ngế [ok thái pơkeăng thế pêi mâu tơdroăng cheăng ki ê. Mê cho peăng [ok thái pơkeăng, peăng mâu ki cheăng pơlât ngăn xuân pá puât há’’.

Tung pơla mê kơxo# mơngế kuăn pơlê troh lăm khăm pơlât a hngêi pơkeăng kân kong pơlê Kon Tum ôh tá la lâi pơtê, môi tiah hơnăm 2016, tâk lối 36 rơpâu 400 hdroh tâng vâ pơchông [ă hơnăm 2014, kơxo# mơngế pơlât a hngêi pơkeăng tâk lối 4 rơpâu 300 hdroh, kơxo# mơngế po pơlât tâk lối 400 ngế mê tung hên hơnăm hiăng luâ, hngêi pơkeăng xuân hâi châ ‘mot tơ’nôm mơngế cheăng biên chế.

Tiô [ok thái pơkeăng Võ Văn Thanh, Ngế pơkuâ hngêi pơkeăng, kal thế tơ’nôm pa 215 ngế, tơkéa vâ tối thế mơdêk tâk tơdế kơxo# biên chế nôkố, mâu [ok thái pơkeăng pêi cheăng a hngêi pơkeăng kân kong pơlê Kon Tum nếo ai tiô pơkâ a tơdroăng kơxo# 08 hơnăm 2007 dêi Khu ngăn mâu kăn [o# - Khu xiâm ngăn pơkeăng. Tơdroăng ‘na oh tá ai mơngế pêi cheăng dế trâm hên xơpá ăm tơdroăng cheăng xuân môi tiah tơdroăng ngăn pơlât:

‘’Tơdroăng ki oh tá ai mơngế hnối pro tơdjâk hên troh tơdroăng cheăng dêi hngêi pơkeăng. Môi tiah x^ng xoăng mơngế pêi cheăng, klêi mê hâi pơtê, x^ng xoăng hâi pâ phêp pơtê cheăng cho xơpá. {ă vâ x^ng xoăng mơngế lăm hriâm tơ’nôm tơdroăng cheăng xuân cho tơdroăng ki pá. Pak^ng mê, xuân tơdjâk troh tơdroăng cheăng. Ai drêng ‘nâ pro hơkăng tung tuăn ngôa dêi mơngế ki pêi cheăng, ai drêng tơpui hâi tro tơdroăng. Tơdroăng ki oh tá ai mơngế tơdjâk kân troh tơdroăng ki tơ-[rê ‘na cheăng khăm pơlât’’.

Kơvâ ngăn pơkeăng kong pơlê Kon Tum dế trâm pá, mê cho: Drêng mơdêk ki tơ-[rê tơdroăng khăm pơlât mê mơngế ki pơlât kô krâm, hngêi pơkeăng kô re\ng hâ ho. {ă drêng hngêi pơkeăng hiăng hâ ho, ki tơ-[rê dêi hnoăng khăm pơlât kuăn pơlê kô trâm pá, rế oh tá tơ-[rê. Bú to tơdroăng mơ-eăm dêi kơvâ ngăn pơkeăng tê kô oh tá bê vâ tăng troăng ki hluăn ing pá kố.

Khoa Điềm rah chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng